Mới nhất
Tiêu điểm
Bình luận
Share
Email
LỜI GIẢI THÍCH: Tại sao phòng thí nghiệm Winnipeg lại mất nhiều thời gian để công bố tài liệu như vậy?
Cuối cùng thì liệu công chúng có được cung cấp thêm một số chi tiết đằng sau vụ sa thải bí ẩn các nhà khoa học Canada gốc Hoa đang làm việc tại phòng thí nghiệm an toàn sinh học hàng đầu của nước này hay không?
Hôm 17/05, chính phủ Đảng Tự Do của nước này thông báo rằng một ủy ban đặc biệt gồm các nghị sĩ được chọn sẽ có thể xem xét các tài liệu liên quan đến vấn đề này, và một hội đồng xét xử gồm ba cựu thẩm phán sẽ quyết định những gì có thể được công bố cho công chúng.
Cho đến nay, chính phủ nước này đã từ chối tiết lộ thông tin chi tiết về hai nhà khoa học là bà Khâu Hương Quả (Qiu Xiangguo) và ông Thành Khắc Định (Cheng Keding), những người đã bị áp giải ra khỏi Phòng thí nghiệm Vi sinh Quốc gia (NML) Winnipeg hồi năm 2019 trong một cuộc điều tra của cảnh sát và sau đó bị sa thải vào tháng 01/2021.
Diễn tiến mới này được đưa ra sau một cuộc chiến kéo dài chứng kiến chính phủ của Đảng Tự Do đệ đơn kiện Chủ tịch Hạ viện, Nghị sĩ Đảng Tự Do Anthony Rota, lên Nghị viện tiền nhiệm để ngăn chặn việc tiết lộ các tài liệu. Vụ kiện này đã bị hủy bỏ khi Nghị viện bị giải tán.
Sau khi Đảng Tự Do giành được một chính phủ thiểu số khác vào mùa thu năm 2021, họ đã đề xướng một phương án tiếp theo để cung cấp quyền truy cập vào các tài liệu này, nhưng các đảng đối lập ban đầu đã không ủng hộ.
Đảng Bảo Thủ dưới sự cai trị của nhà lãnh đạo đương thời Erin O’Toole trong Nghị viện tiền nhiệm đã kiên quyết phản đối ý tưởng chỉ cung cấp những tài liệu này cho Ủy ban Tình báo và An ninh Quốc gia của Nghị viện (NSICOP), cơ quan báo cáo cho thủ tướng chứ không phải Hạ viện. Họ cũng bác bỏ đề xướng mới về việc [thành lập] một ủy ban đặc biệt, nói rằng chính phủ đang cố gắng trốn tránh trách nhiệm khai trình trước Nghị viện.
Khối Québécois đã đặt nghi vấn về “thiện chí” của chính phủ trong đề nghị của mình, do một số nỗ lực trước đó nhằm cản trở việc công bố các tài liệu này.
Tháng 12/2021, Nghị sĩ Christine Normandin của Khối cho biết: “Trong suốt tám tháng, chính phủ đã từ chối giao nộp các tài liệu về những gì có thể là hoạt động gián điệp thay mặt cho Trung Quốc.”
“Bây giờ họ đã dịu lại và đang đề nghị giao những tài liệu này cho các đảng đối lập, nhưng chỉ bàn giao theo những điều kiện được kiểm soát chặt chẽ. Lãnh đạo Hạ viện của chính phủ nói rằng đây là một nỗ lực có thiện chí. Điều đó có phải nghĩa là họ đã hành động thiếu thiện chí trong tám tháng không?”
Ủy ban Canada-Trung Quốc của Hạ viện đã không thành công trong việc yêu cầu những tài liệu đó. Và chủ tịch đương thời Iain Stewart của Cơ quan Y tế Cộng Đồng Canada đã bị Chủ tịch Hạ viện khiển trách vì không công khai về vấn đề này.
Hôm 17/05, Lãnh đạo Hạ viện của Chính phủ Mark Holland nói với các phóng viên rằng ủy ban đặc biệt này hiện có thể bắt đầu công việc của mình sau một thời gian dài tuyển chọn đội ngũ thành viên và thẩm phán.
“Vấn đề đầu tiên là chúng tôi chỉ có một đối tác khi mới bắt đầu ở đảng NDP (Đảng Dân Chủ Mới), và chúng tôi đã sẵn sàng hành động. Sau đó, Khối Québécois tỏ ý rằng họ muốn tham gia, và sau đó là Đảng Bảo Thủ,” ông cho biết.
Các nghị sĩ tham gia phải được các đảng xác định danh tính và cũng phải có giấy phép an ninh mới được phép xem xét các tài liệu này.
Những nghị sĩ này là ông Iqra Khalid của Đảng Tự Do, ông John Williamson của Đảng Bảo Thủ, bà René Villemure của Khối Québécois, và bà Heather McPherson của Đảng Dân Chủ Mới.
Các cựu thẩm phán sẽ làm trọng tài là các cựu thẩm phán Tối cao Pháp viện Ian Binnie và Marshall Rothstein, và cựu thẩm phán Tòa phúc thẩm Liên bang Eleanor Dawson.
Hợp tác với Trung Quốc
Chính phủ Đảng Tự Do của nước này đã ra sức ngăn cản việc tiết lộ những tình tiết xung quanh vụ sa thải bà Khâu Hương Quả và ông Thành Khắc Định, một cặp vợ chồng, với lý do lo ngại về an ninh quốc gia và quyền riêng tư.
Mặc dù hai nhà khoa học này đã bị Lực lượng Cảnh Sát Hoàng Gia Canada (RCMP) áp giải ra khỏi phòng thí nghiệm Winnipeg vào năm 2019, nhưng họ chưa bao giờ bị buộc tội về bất kỳ hành vi sai trái nào mặc dù đang bị cảnh sát điều tra. Tờ Globe and Mail đưa tin hồi tháng 06/2021 rằng họ đã về Trung Quốc sau khi bị sa thải.
Tờ The Globe cũng cho biết RCMP đang điều tra hai nhà khoa học này để xác định xem họ có chuyển tài sản trí tuệ của Canada cho chính quyền Trung Quốc và Viện Virus học Vũ Hán (WIV) hay không.
Vũ Hán là tâm chấn của đại dịch SARS-CoV-2 và các cơ quan của Hoa Kỳ chẳng hạn như FBI đã đánh giá rằng chủng virus này có khả năng thoát ra từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán. SARS-CoV-2 là virus gây ra bệnh COVID-19.
Bà Khâu Hương Quả được biết là đã gửi các mẫu virus Ebola và Henipah đến Viện Virus học Vũ Hán vào tháng 03/2019, nhưng những lần chuyển giao đó đã được sự chấp thuận của ban quản lý phòng thí nghiệm.
Ban quản lý phòng thí nghiệm cho biết, trước khi gửi những mẫu virus này đi, họ đã nhận được lời cam đoan rằng sẽ không có nghiên cứu tăng chức năng (gain-of-function research) nào diễn ra tại Viện Virus học Vũ Hán.
Trước đó The Epoch Times đã đưa tin rằng có bằng chứng cho thấy Viện Virus học Vũ Hán đã tiến hành nghiên cứu sinh học tổng hợp đối với virus Henipah, trái với các thỏa thuận quốc tế. Sinh học tổng hợp liên quan đến việc thiết kế lại các bộ phận và hệ thống sinh học, một ví dụ của loại hình này đó là nghiên cứu tăng chức năng, làm cho mầm bệnh trở nên nguy hiểm hơn hoặc dễ lây truyền hơn.
Cũng có một cuộc điều tra tại phòng thí nghiệm Winnipeg vào năm 2018, mặc dù không có thông tin chi tiết nào được cung cấp.
Tháng 03/2021, chủ tịch PHAC đương thời Iain Stewart nói với ủy ban Canada-Trung Quốc rằng cơ quan của ông đã bắt đầu các quy trình thẩm định vào năm 2018 đối với phòng thí nghiệm Winnipeg về các vi phạm an ninh có thể xảy ra.
Ông Stewart đã không cung cấp thêm bối cảnh khi bị các nghị sĩ trong ủy ban chất vấn.
“Đây là một câu hỏi về bản chất mà chúng ta đã thảo luận trước đây, và tôi mạn phép không trả lời những câu hỏi này,” ông nói hồi tháng 06/2021.
Nhưng điều dẫn đến việc trục xuất hai nhà khoa học đó có thể là một khuyến nghị của Cơ quan Tình báo An ninh Canada (CSIS) nói rằng họ đã bị tước giấy phép an ninh.
Tờ Globe đưa tin CSIS đã lo ngại về việc tài sản trí tuệ được chuyển cho Trung Quốc và mối liên hệ của bà Khâu ở đó.
Bà Khâu đã thực hiện công việc nghiên cứu trước đây với Thiếu tướng Trung Quốc Trần Vy (Chen Wei), một chuyên gia hàng đầu về vũ khí sinh học tại Viện hàn lâm Khoa học Quân sự Trung Quốc. Bà cũng hợp tác với một nhà khoa học quân sự Trung Quốc khác, ông Diêm Phi Hổ (Yan Feihu), người đã làm việc tại phòng thí nghiệm Winnipeg một thời gian, theo The Globe.
Những lời cảnh báo của đối tác ngoại quốc
Các nghị sĩ được tuyển chọn [vào ủy ban đặc biệt này] có thể biết thêm thông tin về các mối liên hệ mà cặp đôi này có với các nhân vật trong chính quyền Trung Quốc, những chi tiết về thông tin và các đợt chuyển giao virus, cùng các cuộc điều tra an ninh đã được tiến hành.
Một phần thông tin cũng có thể bắt nguồn từ các đối tác ngoại quốc, những người đã cảnh báo chính phủ Canada hoặc đang liên tục thông báo về những lo ngại an ninh tại phòng thí nghiệm Winnipeg.
Khi lần đầu tiên trình bày kế hoạch của mình vào năm 2021, ông Holland đã lưu ý rằng thông tin này “có liên quan đến an ninh quốc gia mà có thể gây tổn hại đến danh tiếng của Canada trước các đối tác an ninh quốc tế.”
Ủy ban đặc biệt sẽ bắt đầu công việc của mình trong bối cảnh chính phủ liên bang đang có nhiều tranh cãi liên quan đến sự can thiệp và hoạt động gián điệp của chính quyền Trung Quốc ở Canada.
Chính phủ Đảng Tự Do cho biết họ đã đưa ra một lập trường cứng rắn chống lại mối đe dọa này, bằng cách thiết lập nhiều cơ chế khác nhau, nhưng các đảng đối lập đặt nghi vấn liệu Đảng Tự Do có đang bỏ ngoài tai những cảnh báo về các hoạt động can thiệp của Bắc Kinh dựa trên các thông tin rò rỉ về an ninh quốc gia trên các phương tiện truyền thông hay không.
Bản tin có sự đóng góp của The Canadian Press
Cẩm An biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
