Hàng trăm con voi chết hàng loạt ở Botswana
Hàng trăm con voi ở miền Bắc Botswana đã chết một cách bí ẩn trong hai tháng qua, một sự kiện mà các chuyên gia mô tả là “một thảm họa bảo tồn thiên nhiên.”
Nhiều nguồn tin địa phương nói với The Guardian rằng, kể từ đầu tháng 5, hơn 350 xác voi đã được phát hiện ở vùng đồng bằng Okavango, và nguyên nhân gây ra cái chết của chúng vẫn còn là một ẩn số. Khoảng 70% trường hợp tử vong được phát hiện xung quanh các hố nước.
The Guardian dẫn lời Tiến sĩ Niall McCann, Giám đốc Quỹ bảo tồn National Park Rescue của Anh, cho biết “Đây là một vụ tử vong hàng loạt ở quy mô chưa từng thấy trong một khoảng thời gian rất, rất lâu. Ngoại trừ các vụ hạn hán, tôi chưa từng biết đến trường hợp tử vong hàng loạt nào nghiêm trọng đến vậy.”
Những trường hợp tử vong đầu tiên được phát hiện hồi đầu tháng 5 năm nay, khi các nhà bảo vệ động vật địa phương tìm thấy 169 xác voi ở vùng đất ngập nước phía tây bắc vùng đồng bằng Okavango, và họ đã lên tiếng báo động với chính phủ Botswana.
“Họ phát hiện 169 xác voi trong một chuyến bay kéo dài 3 giờ. Để có thể thấy và đếm được nhiều xác voi như vậy trong chuyến bay kéo dài 3 giờ là một điều phi thường. Một tháng sau, các cuộc điều tra tiếp theo đã khám phá thêm nhiều xác voi, nâng tổng số lên hơn 350. Đây là việc hoàn toàn chưa từng xảy ra dựa trên số lượng voi chết do nguyên nhân không liên quan đến hạn hán,” Tiến sĩ McCann nói với BBC.
Chính phủ Botswana cho biết họ đã loại trừ nguyên nhân săn trộm, vì các xác chết được tìm thấy vẫn còn nguyên vẹn, chứng tỏ rằng chúng không hề bị săn trộm.
Các cuộc điều tra tiếp theo cũng đã loại trừ khả năng do người đánh thuốc độc hoặc do bệnh than – một loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm – vốn có thể là nguyên nhân gây ra tử vong. Ban đầu, bệnh than được cho là nguyên nhân rất có thể khiến voi tử vong. Năm ngoái, hơn 100 con voi cũng đã tử vong ở khu vực này với nhiều khả năng là do bùng phát bệnh than.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ, bệnh than do một loại vi khuẩn có trong đất một cách tự nhiên gây ra. Các động vật hoang dã cũng như gia súc sẽ bị nhiễm bệnh khi chúng hít vào hoặc ăn phải các bào tử bệnh than có trong đất, thực vật, hoặc uống nước bị ô nhiễm.
Nhiều nguồn tin địa phương nói với phóng viên The Guardian rằng, họ phát hiện một số con voi đi loanh quanh thành vòng tròn. Điều này cho thấy chúng có biểu hiện hệ thần kinh bị tổn thương.
“Nếu nhìn kỹ những cái xác, một số con ngã chúi mặt xuống đất, cho thấy chúng đã tử vong rất nhanh. Một số khác thì rõ ràng đã chết từ từ, đó là những con đi lờ đờ thành vòng tròn. Vì thế rất khó nói loại độc tố nào đã gây ra cái chết cho chúng,” ông McCann nói.
Tiến sĩ Cyril Taolo, quyền Giám đốc Cục Động vật Hoang dã và Công viên Quốc gia Botswana, nói với The Guardian rằng các mẫu vật thu được từ xác voi đã được gửi đến các phòng thí nghiệm để xét nghiệm, và dự kiến sẽ có kết quả trong vài tuần tới.
Tổng số voi tại Châu Phi đang giảm do nạn săn trộm, nhưng do quản lý tốt nguồn tài nguyên, Botswana hiện là nơi sinh sống của gần một phần ba số voi trên toàn lục địa. Số lượng voi đã tăng từ 80.000 con vào cuối thập niên 1990 lên đến 130.000 con.
Tuy nhiên đối với những nông dân, voi là mối phiền toái ngày càng lớn vì mùa màng của họ thường bị loài động vật đi lang thang ở đất nước miền nam Châu Phi này phá hoại.