Giới chức Mỹ lên tiếng cảnh báo về việc Trung Quốc mua đất nông nghiệp của Hoa Kỳ
Ông Sid Miller vừa giành được nhiệm kỳ thứ ba với tư cách là ủy viên nông nghiệp Texas hồi tháng Mười Một. Một trong những ưu tiên trong chiến dịch tranh cử của ông là ngăn chặn Trung Quốc cộng sản mua đất nông nghiệp và tiếp cận cơ sở hạ tầng của tiểu bang này.
“Đây là điều ngu ngốc nhất mà chúng ta có thể làm với tư cách là một quốc gia,” ông Miller nói với The Epoch Times, đề cập đến những gì ông dự định ngăn chặn. “Chúng tôi không chỉ cần ngăn chặn việc này diễn ra ở đây tại Texas — tôi đang làm việc với cơ quan lập pháp tiểu bang — mà chúng tôi cần sự giám sát của chính phủ liên bang để ngăn chặn việc này ở mọi tiểu bang.”
Vị ủy viên đã chú ý đến việc này cách đây hai năm khi một dự án trang trại gió của một sĩ quan quân đội Trung Quốc đã về hưu ở nam Texas gây xôn xao dư luận. Dự án này sẽ cho phép chủ sở hữu quyền truy cập vào lưới điện của tiểu bang.
Đối với dự án Trang tại Gió Blue Hills, tỷ phú Trung Quốc Tôn Quang Tân (Sun Guangxin) đã mua 140,000 mẫu Anh (khoảng 56,656 hecta) ở Del Rio. Dự án này bao gồm một số trang trại nằm trong phạm vi bán kính 80 dặm (129 km) của Căn cứ Không quân Laughlin và một số khu vực đào tạo phi công của căn cứ này.
Texas đứng số một về quyền sở hữu đất nông nghiệp của Trung Quốc, theo dữ liệu giữa các tiểu bang được cơ quan Bảo tồn và Sản xuất Trang trại của Bộ Nông nghiệp (USDA) chia sẻ.
Tính đến ngày 31/12/2020, Trung Quốc sở hữu 325,686 mẫu Anh (132 hecta) đất nông nghiệp của Hoa Kỳ, theo dữ liệu của USDA. Mặc dù diện tích thuộc sở hữu của Trung Quốc chỉ chiếm dưới 1% tổng số đất nông nghiệp do người ngoại quốc sở hữu, nhưng điều đó đã thể hiện sự gia tăng theo cấp số nhân từ 13,720 mẫu Anh (5.6 hecta) hồi năm 2010.
Xu hướng tăng nhanh này là đáng báo động đối với Dân biểu Dan Newhouse (Cộng Hòa-Washington), một nông dân thế hệ thứ ba.
“Quý vị cũng phải kết hợp diện tích kể trên với thực tế rằng mục tiêu đã nêu của ĐCSTQ là tái tạo thế giới theo lợi ích của họ. Xu hướng là họ tiếp tục mua tài sản của chúng ta và điều đó phải dừng lại trước khi trở thành một vấn đề thậm chí còn lớn hơn,” nghị sĩ này đã nói với Farm Journal trước đây.
Ông Newhouse đã đưa ra một dự luật hồi tháng Năm để cấm các cá nhân hoặc doanh nghiệp hải ngoại có liên hệ với Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) mua bất động sản nông nghiệp ở Hoa Kỳ.
An ninh lương thực là an ninh quốc gia
Là nơi sinh sống của gần 20% dân số toàn cầu, Trung Quốc chỉ chiếm 7-9% diện tích đất nông nghiệp hiệu quả của thế giới, theo một báo cáo tháng Năm của Ủy ban Đánh giá An ninh và Kinh tế Hoa Kỳ-Trung Quốc (USCC), một cơ quan tư vấn quốc hội có ảnh hưởng. Do đó, Trung Quốc đã tăng cường mua lại các doanh nghiệp và tài sản nông nghiệp ngoại quốc để giải quyết nhu cầu về lương thực.
Báo cáo cũng cảnh báo rằng “Trung Quốc có thể tạo đối trọng quá mức có thể chấp nhận đối với chuỗi cung ứng của Hoa Kỳ” nếu cứ tiếp tục xu hướng như vậy.
Một ví dụ điển hình là thương vụ trị giá 4.7 tỷ USD để mua lại Công ty Smithfield Foods, một nhà sản xuất thịt heo lớn nhất tại Hoa Kỳ. Hồi tháng 09/2013, Ủy ban Đầu tư Ngoại quốc tại Hoa Kỳ (CFIUS), một hội đồng liên bang đánh giá các thương vụ mua lại từ ngoại quốc vì rủi ro an ninh quốc gia, đã thông qua giao dịch này, sau đó được hoàn thành trong cùng năm. Là một phần của thỏa thuận, thương nhân Trung Quốc mua lại Tập đoàn WH (trước đây là Tập đoàn Song Hối-Song Hối International Holdings) đã thu được hơn 146,000 mẫu Anh (~591 km2) với các trang trại nuôi heo và nhà máy chế biến ở North Carolina, Missouri, Utah, và Virginia.
Theo một lời khai điều trần tại Thượng viện năm 2013 (pdf), chủ tịch Vạn Long của Song Hối là một thành viên của Đại hội Đại biểu Nhân dân toàn quốc của ĐCSTQ, một cơ quan lập pháp bù nhìn của chế độ, trong hơn 15 năm. PBS Newshour đưa tin rằng Ngân hàng Trung Quốc thuộc sở hữu nhà nước đã chấp thuận khoản vay 4 tỷ USD trong một ngày để mua lại Song Hối.
Báo cáo của USCC đã phân tích lợi ích mà Song Hối được hưởng từ vụ mua lại: tận dụng thương hiệu toàn cầu của Smithfield, thành tích tốt về an toàn thực phẩm, và công nghệ di truyền tiên tiến trên heo.
Đây là những loại tiếp cận mà ông Newhouse lo lắng.
Ông Newhouse nói với The Epoch Times trong một thư điện tử, “Đảng Cộng sản Trung Quốc và Chính phủ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa không phải là đồng minh của chúng ta và Hoa Kỳ không thể trở nên phụ thuộc vào một kẻ thù đối với nguồn cung thực phẩm và nông nghiệp trong nước của chúng ta.”
“An ninh lương thực là an ninh quốc gia, và những nỗ lực của Trung Quốc là mối đe dọa trực tiếp cho cả hai vấn đề này.”
Mối đe dọa
Tương tự như trường hợp của Song Hối, chủ sở hữu người Trung Quốc của một mảnh đất ở miền nam Texas, tỷ phú Tôn Quảng Tín (Sun Guangxin), một doanh nhân tư nhân ở vùng viễn tây Tân Cương, Trung Quốc, cũng có liên hệ mật thiết với ĐCSTQ.
“Trong 30 năm qua, Tập đoàn Quảng Vị (Guanghui Group) đã phát triển mạnh mẽ nhờ làn sóng cải cách và chính sách mở cửa. Chúng tôi đã, đang và sẽ tiếp tục được thúc đẩy bởi nguyên tắc luôn có Đảng trong tim và tuân theo mệnh lệnh của Đảng,” công ty của ông Tôn tuyên bố trên trang web tiếng Anh của mình.
Công ty này cũng cam kết sẽ đi theo “Tư tưởng Tập Cận Bình,” giáo điều cá nhân của nhà lãnh đạo cộng sản Trung Quốc, cũng như nắm bắt cơ hội từ Sáng kiến Vành đai và Con đường của ĐCSTQ, một chương trình đầu tư cơ sở hạ tầng ở ngoại quốc trị giá hàng ngàn tỷ dollar. Trên trang web tiếng Trung của mình, Quảng Vị cam kết sẽ đóng góp cho “giấc mộng Trung Hoa” — lời kêu gọi của ông Tập Cận Bình nhằm đưa chính quyền này trở thành cường quốc thống trị thế giới vào năm 2049.
Ông Miller có cùng quan điểm với ông Newhouse về ĐCSTQ: “Chúng ta phải cư xử đúng với bản chất của họ: kẻ thù.”
Ông chỉ ra rằng người Mỹ không thể mua đất đai ở Trung Quốc. Công dân Trung Quốc thậm chí không được phép sở hữu đất đai tư nhân tại nước này; Thay vào đó, họ chỉ có thể mua quyền sử dụng đất thuộc sở hữu nhà nước hoặc tập thể. Người quyết định cuối cùng là ĐCSTQ.
“Chúng ta cần làm cái mà tôi gọi là luận lý học cao bồi. Chúng ta có thể thông qua luật pháp giản đơn và nói rằng, ‘Hãy nhìn xem, nếu chúng tôi không thể mua đất nông nghiệp ở đất nước quý vị, thì quý vị không được phép mua đất đai ở đất nước của chúng tôi’,” ông Miller nói. “Điều đó sẽ giải quyết được vấn đề. Sự việc chỉ đơn giản như vậy thôi.”
Ông cũng lo ngại rằng các tổ chức có mối liên kết với ĐCSTQ dường như đang sở hữu đất đai gần các căn cứ quân sự.
“Họ vừa mua thêm một số đất nữa ở North Dakota, một lần nữa lại ở bên cạnh một cơ sở quân sự,” ông nói thêm, đề cập đến 370 mẫu đất nông nghiệp mà một công ty Trung Quốc đã mua thông qua công ty con Fufeng USA để xây dựng một nhà máy xay ngô ở Grand Fork, North Dakota.
Vùng đất này nằm trong phạm vi 15 dặm tính từ căn cứ Không quân Grand Forks, nơi có phi cơ không người lái, vệ tinh, và công nghệ giám sát nhạy cảm. Hôm 12/12, CFIUS đã xác định rằng việc bán đất cho dự án Fufeng “không phải là một ‘giao dịch được bảo đảm’” thuộc thẩm quyền của ủy ban.
Trong báo cáo của USCC, đất thuộc chủ sở hữu ngoại quốc gần các cơ sở quân sự được cảnh báo là mối rủi ro tiềm ẩn đối với cơ sở hạ tầng quốc phòng của Hoa Kỳ. Báo cáo cũng nhấn mạnh rằng các tổ chức Trung Quốc thu mua tài sản được phân loại là “đất đai khác,” mà theo định nghĩa của USDA là có mục đích sử dụng không được phân loại như đầm lầy nước nông, đầm lầy nước sâu, và đá trơ trọi.
Theo dữ liệu của USDA, tính đến ngày 31/12/2020, đất sử dụng cho mục đích khác—đất không được sử dụng cho cây trồng, vật nuôi, hoặc gỗ—chiếm khoảng 77% tổng số đất thuộc sở hữu của người Trung Quốc. So với Canada sở hữu hơn 9 triệu mẫu đất nông nghiệp của Hoa Kỳ và 1% đất dành cho mục đích sử dụng khác, và Đức có 5% “đất cho mục đích khác” trong số hơn 1 triệu mẫu đất nông nghiệp của Hoa Kỳ mà họ sở hữu.
Báo cáo của USCC lưu ý đến rủi ro từ sự khác biệt trên.
“Vẫn có khả năng là mục đích sử dụng đất đai bị thay đổi sau khi giao dịch mua của người mua ngoại quốc đã hoàn tất và nhà đầu tư đã hoàn thành các yêu cầu báo cáo ban đầu. USDA yêu cầu người ngoại quốc mua đất phải báo cáo bất kỳ thay đổi nào về mục đích sử dụng đất đai, nhưng việc thiếu lực lượng chấp pháp khiến lĩnh vực này dễ bị phớt lờ,” báo cáo cho biết.
Ông Miller cho biết ĐCSTQ “rất lén lút” trong việc mua đất nông nghiệp của Hoa Kỳ. “Họ sử dụng hệ thống luật pháp của chúng ta và mọi thứ khác theo ý của họ, có thể với một trò chơi kết thúc để làm hại chúng ta. Điều này cần phải dừng lại,” ông nói thêm.
Theo báo cáo tháng Hai của USDA (pdf), Texas có nhiều đất nông nghiệp hơn bất kỳ tiểu bang nào khác, với 126 triệu mẫu Anh. Và dữ liệu của USDA cho thấy, tiểu bang Ngôi sao Cô độc dẫn đầu toàn quốc về xuất cảng bông và gia súc.
Ông Miller không phản đối thương mại. Ông cho biết bản thân ông đã đến thăm Trung Quốc hồi năm 2015 cùng phái đoàn USDA với mục đích là để khuyến khích Trung Quốc tiếp tục mua thịt bò từ Hoa Kỳ. Ông Miller không cảm thấy vấn đề gì khi bán nông sản cho Trung Quốc; ông chỉ không muốn Trung Quốc trồng trọt hoặc chăn nuôi ở đất nước này.
Năm ngoái (2021), ông đã làm việc với các nhà lập pháp tiểu bang Dân biểu Tan Parker (Cộng Hòa-Flower Mound) và Thượng nghị sĩ Donna Campbell (Cộng Hòa-New Braunfels) về Đạo luật Bảo vệ Cơ sở Hạ tầng Lone Star (LIPA) để cấm các doanh nghiệp và chính phủ Texas kinh doanh với các công ty ngoại quốc đến từ các nước Trung Quốc, Nga, Bắc Hàn, và Iran nếu các giao dịch này sẽ mang lại cho các công ty đó quyền tiếp cận hoặc kiểm soát từ xa cơ sở hạ tầng quan trọng. Dự luật đã được thông qua và luật có hiệu lực từ tháng 06/2021.
Luật này dường như đã cản trở dự án trang trại gió của ông Tôn. Theo hồ sơ của Hội đồng Ổn định Điện năng của Texas, cơ quan điều hành lưới điện Texas, dự án Blue Hills Wind của công ty GH America Energy, thuộc sở hữu của ông Tôn, đã chính thức ngừng hoạt động hồi tháng Tám. Cũng trong tháng Tám, GH America Energy đã hủy bỏ dự án Blue Star Solar. Nhưng dự án Blue Valley Solar của công ty này do nhà thầu địa phương Blue Valley Solar LLC điều hành vẫn đang được tiếp tục, với ngày hoàn thành ước tính vào tháng 12/2025.
Trong năm tới, ông Miller muốn hợp tác với các đối tác tương tự để thông qua luật ngăn chặn Trung Quốc cộng sản mua bất kỳ vùng đất nông nghiệp nào ở Texas.
Các tiểu bang hành động
Nhiều tiểu bang đã hành động để giải quyết các rủi ro do quyền sở hữu đất nông nghiệp và tài sản nông nghiệp của chính quyền Trung Quốc gây ra.
Hôm 13/12, Thống đốc South Dakota Kristi Noem đã công bố đề xướng luật mới nhằm hạn chế việc mua đất nông nghiệp của ngoại quốc, cụ thể là Trung Quốc. Tiểu bang này hiện đang giới hạn quyền sở hữu của ngoại quốc đối với đất nông nghiệp ở mức 160 mẫu Anh (gần 65 héc ta).
Ngoài ra, bà Noem và các nhà lập pháp tiểu bang đã dự trù thành lập một hội đồng mới, Ủy ban Đầu tư Ngoại quốc tại Hoa Kỳ – South Dakota, để xem xét các đề nghị mua đất nông nghiệp của các công ty ngoại quốc. Hội đồng này, bao gồm ba thành viên mặc định và hai chuyên gia trong ngành nông nghiệp và an ninh quốc gia, sẽ khuyến nghị chấp thuận hoặc từ chối việc bán đất.
Bà Noem cho biết trong một tuyên bố, “Chúng ta không thể cho phép Đảng Cộng Sản Trung Quốc tiếp tục mua hết nguồn cung cấp lương thực của quốc gia chúng ta, vì vậy South Dakota sẽ dẫn đầu về vấn đề an ninh quốc gia quan trọng này.”
Thư ký báo chí của Thống đốc Florida Ron DeSantis, ông Bryan Griffin nói với The Epoch Times, ông DeSantis cũng đã đề nghị hành động lập pháp để “cấm các hoạt động mua đất nông nghiệp và đất xung quanh các căn cứ quân sự của các nước ngoại quốc đáng quan tâm,” trong đó có Trung Quốc. Phiên họp lập pháp của Tiểu Bang Ánh Dương này bắt đầu vào tháng 03/2023. Hồi tháng Mười Hai, Ủy viên Nông nghiệp mới của Florida, ông Wilton Simpson đã bày tỏ mối quan tâm tương tự.
Trong một báo cáo hồi tháng Tám, viện nghiên cứu chính sách thuộc phái bảo tồn truyền thống Quỹ Di sản (Heritage Foundation) đã kêu gọi nhiều tiểu bang hành động hơn: “Con đường hành động nhanh nhất là ở cấp tiểu bang. Các tiểu bang là sát sao với vấn đề này nhất. Do đó, hành động của tiểu bang và địa phương đối với Trung Quốc là rất cần thiết.”
Nghiên cứu chỉ ra rằng chúng ta có thể làm được nhiều hơn thế.
Theo Trung tâm Luật Nông nghiệp Quốc gia của Đại học Arkansas (NALC), 28 tiểu bang, bao gồm cả Texas và Florida, không có bất kỳ hạn chế nào đối với quyền sở hữu đất nông nghiệp của ngoại quốc.
Nghiên cứu của NALC cũng chỉ ra rằng không có tiểu bang nào của Hoa Kỳ có lệnh cấm tuyệt đối đối với quyền sở hữu đất nông nghiệp của ngoại quốc. NALC tuyên bố, khoảng 14 tiểu bang “đặc biệt cấm hoặc hạn chế người ngoại quốc không cư trú, doanh nghiệp và tập đoàn ngoại quốc cũng như chính phủ ngoại quốc mua hoặc sở hữu quyền lợi đối với đất nông nghiệp trong tiểu bang của mình,” và một số tiểu bang yêu cầu báo cáo về quyền sở hữu đất đai của ngoại quốc, tương tự như luật báo cáo liên bang theo Đạo luật Công bố Đầu tư của Ngoại quốc vào Nông nghiệp (AFIDA).
AFIDA quy định rằng hình phạt đối với việc không khai báo quyền sở hữu đất đai của ngoại quốc lên tới một phần tư giá trị thị trường của tài sản sở hữu đó. Trên thực tế, USDA thường giảm đáng kể số tiền phạt vì sợ hành động này sẽ không khuyến khích việc khai báo. Ví dụ, tiền phạt cho việc không khai báo hoạt động mua bán đất liên quan đến dự án Trang trại gió Blue Hills ở Texas đã giảm từ 21 triệu USD xuống còn 120,000 USD.
Cân nhắc của Quốc hội
Ông Miller cho biết ông sẽ làm việc với các nhà lập pháp ở cấp liên bang để đẩy nhanh vấn đề an ninh quốc gia quan trọng này, mặc dù ông nghĩ rằng cơ quan lập pháp tiểu bang có thể giải quyết vấn đề này nhanh hơn.
Dự luật Nông trại, một gói dự luật giải quyết các chính sách nông nghiệp và thực phẩm được thông qua khoảng 5 năm một lần, có thể sẽ có hiệu lực vào năm tới. Năm 2018, cựu Tổng thống Donald Trump đã ký dự luật trước đó thành luật.
Trong khi đó, khá nhiều nhà lập pháp liên bang đã đưa ra các dự luật vào năm ngoái và năm nay để giải quyết vấn đề này. Các dự luật này giải quyết các khía cạnh khác nhau trong các mối quan tâm về kinh tế và an ninh quốc gia, trong đó công nhận nông nghiệp là cơ sở hạ tầng quan trọng, trao cho USDA làm đại diện thường xuyên tại CFIUS, bổ sung một đơn vị tình báo trong USDA, và cấm các tổ chức Trung Quốc mua bất động sản nông nghiệp của Hoa Kỳ.
Mặc dù tất cả các dự luật này sẽ phải được giới thiệu lại trong Quốc hội sắp tới, nhưng các nhà bảo trợ chính đều đã được xác định.
“Hoa Kỳ không thể cho phép Trung Quốc, Nga, Iran, và Bắc Hàn đấu thầu quyền sở hữu có ảnh hưởng xấu đối với tài sản của Hoa Kỳ để làm suy yếu nỗ lực của những người nông dân của chúng ta, những người làm việc chăm chỉ để nuôi sống và cung cấp năng lượng cho cộng đồng của chúng ta,” Dân biểu Elise Stefanik (Cộng Hòa-New York), người đã giới thiệu Đạo luật Thúc đẩy Bảo vệ và An ninh Nông nghiệp (PASS) hồi mùa hè năm nay, nói với The Epoch Times trong một bức thư điện tử.
“Đặc biệt là khi chúng ta chứng kiến tác động tàn khốc của một cuộc khủng hoảng chuỗi cung ứng, Hoa Kỳ không thể nhượng lại bất kỳ quyền sở hữu nguồn cung cấp thực phẩm nào cho những người không có cùng lợi ích an ninh với chúng ta.”
Đạo luật PASS cấm Trung Quốc, Nga, Iran, và Bắc Hàn mua các công ty nông nghiệp của Hoa Kỳ, bổ sung nông nghiệp như một phần của cơ sở hạ tầng quan trọng của quốc gia, và đưa bộ trưởng nông nghiệp trở thành một thành viên thường trực của CFIUS.
Dự luật này là một trong nhiều nỗ lực nhằm trao cho USDA một ghế trong CFIUS và yêu cầu phải xem nông nghiệp như là một vấn đề an ninh quốc gia. Ví dụ: một dự luật lưỡng đảng của Thượng viện đã đề nghị các biện pháp tương tự—“An ninh Lương thực là Đạo luật An ninh Quốc gia năm 2017”—đã không được ủy ban ngân hàng này thông qua vào năm 2017.
Năm 2021, Dân biểu Rick Crawford (Cộng Hòa-Arkansas), một trong những nhà bảo trợ ban đầu của Đạo luật PASS, cũng đã giới thiệu Đạo luật Biện pháp Tình báo Nông nghiệp (Đạo luật AIM). Đạo luật AIM đã đề nghị một Văn phòng Tình báo mới tại USDA để chia sẻ thông tin với cộng đồng tình báo.
Ông Crawford đã gọi “việc Trung Quốc gia tăng mua đất nông nghiệp của Hoa Kỳ” là một “mối quan tâm lớn.”
Nhóm tin tức Anh ngữ Epoch Times Tiếng Việt biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times