Đại học Mỹ bắt tay với các trường Trung Quốc hỗ trợ phát triển quân đội cho Bắc Kinh
Hàng chục trường đại học Mỹ đang tiếp tục hợp tác với các trường đại học liên kết của Trung Quốc, nhiều trường trong số đó có liên quan đến nghiên cứu nhằm hỗ trợ quân đội của nhà cầm quyền cộng sản, theo một báo cáo gần đây.
Một báo cáo ngày 09/12 của Tổ chức Bảo vệ các Nền dân chủ (FDD), một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Hoa Thịnh Đốn, cho biết những mối liên hệ về học thuật này bị chính quyền Trung Quốc lợi dụng để giành được công nghệ và bí quyết của Hoa Kỳ nhằm thúc đẩy hoạt động phát triển quân sự của mình.
“Hệ thống trường đại học dân sự của Trung Quốc đóng một vai trò quan trọng trong tổ hợp công nghiệp-quân sự của Trung Quốc, bao gồm cả các chương trình hạt nhân và gián điệp mạng,” tổ chức này cho biết, khi đề cập đến chiến lược “hợp nhất dân sự-quân sự” của Đảng Cộng Sản Trung Quốc (ĐCSTQ), vốn kêu gọi khai thác mọi thành tựu phát triển trong lĩnh vực dân sự [làm nền tảng] cho tiến bộ quân sự của Bắc Kinh.
Báo cáo cho thấy ít nhất 28 trường đại học Hoa Kỳ duy trì mối quan hệ liên kết với các trường đại học Trung Quốc, trong đó có 10 trường “duy trì mối quan hệ liên kết tích cực với các trường đại học Trung Quốc tiến hành nghiên cứu tuyệt mật nhằm hỗ trợ cho nền quốc phòng của Trung Quốc.”
Mặc dù việc các trường đại học Mỹ tham gia các mối quan hệ đối tác như vậy không phải là bất hợp pháp, nhưng báo cáo cho biết một số mối quan hệ có thể làm phát sinh những lo ngại về an ninh.
Ví dụ, báo cáo đã xác định ba trường đại học, Đại học Arizona State, Đại học Utah, và Đại học Pacific Lutheran ở tiểu bang Washington, có quan hệ đối tác với Đại học Tứ Xuyên. Trường đại học này đã bị Hoa Kỳ đưa vào danh sách đen thương mại năm 2019 vì hỗ trợ chương trình vũ khí hạt nhân của nhà cầm quyền.
“Danh sách tổ chức” của Bộ Thương mại xác định Đại học Tứ Xuyên là “bình phong” của Học viện Vật lý Kỹ thuật Trung Quốc (CAEP), một trung tâm nằm trong trường đại học giám sát nghiên cứu vũ khí hạt nhân của nước này — một cơ sở giống như Los Alamos, cơ sở hạt nhân của Hoa Kỳ ở New Mexico. CAEP đã có trong danh sách tổ chức từ cuối những năm 1990.
Không có luật nào đòi hỏi các trường đại học Mỹ phải cắt đứt quan hệ với các tổ chức Trung Quốc nằm trong danh sách đen của Hoa Kỳ, mặc dù việc phối hợp với danh sách tổ chức này đòi hỏi các trường đại học Hoa Kỳ phải xin phép Bộ Thương mại cho một số hợp tác nghiên cứu nhất định.
Đại học Utah nói rằng họ “không có bất kỳ mối liên hệ nào với Đại học Tứ Xuyên ngoài Viện Khổng Tử của chúng tôi.” Ông Christopher Nelson, phát ngôn viên của trường, cho biết, trường đại học cũng sẽ cho ngừng hoạt động Học viện Khổng Tử, một trung tâm do Bắc Kinh hậu thuẫn, từ tháng 06/2023, khi hợp đồng hiện tại hết hạn.
Đại học Arizona State và Đại học Pacific Lutheran đã không hồi đáp yêu cầu bình luận từ The Epoch Times.
Các Viện Khổng Tử
Báo cáo lưu ý rằng các Viện Khổng Tử do Bắc Kinh tài trợ đã đóng vai trò là cửa ngõ để các trường đại học Mỹ mở rộng quan hệ với các đối tác Trung Quốc.
Được coi là trung tâm ngôn ngữ và văn hóa Trung Quốc, các Viện Khổng Tử đang ngày càng bị giám sát nhiều hơn ở Hoa Kỳ vì vai trò của các tổ chức này trong việc truyền bá tuyên truyền của ĐCSTQ và trấn áp sự biểu đạt có tính học thuật.
Năm 2020, chính phủ Tổng thống Trump đã chỉ định các cơ sở Viện Khổng Tử ở Mỹ quốc là phái bộ ngoại giao của Trung Quốc, thừa nhận vai trò của cơ quan này như một cánh tay của ĐCSTQ.
Mặc dù sự kiểm tra kỹ lưỡng này trong những năm gần đây đã làm giảm số viện này xuống còn 34 từ con số 113 của năm 2018, báo cáo lưu ý rằng gần 30 trường đại học đã đóng cửa Viện Khổng Tử của họ vẫn duy trì hoặc mở rộng quan hệ với các trường đại học liên kết của Trung Quốc.
Báo cáo cho biết: “Quyết định xây dựng chương trình của Viện Khổng Tử của một trường đại học Hoa Kỳ thường dẫn đến các hình thức hợp tác học thuật và nghiên cứu khác với các tổ chức liên đới của ĐCSTQ,” và sự hợp tác như vậy vượt xa mối quan hệ giữa chỉ trường đại học Hoa Kỳ và Viện này. Theo phát hiện của báo cáo, nhiều mối quan hệ hợp tác có liên quan đến nghiên cứu và phát triển tân tiến của Hoa Kỳ và sẽ thúc đẩy bước tiến nhảy vọt trong quân lực của chính quyền Trung Quốc.
Khi ĐCSTQ chọn một trường đại học của Hoa Kỳ để xây dựng một Viện Khổng Tử, họ đâu có chọn bừa. Thay vào đó, họ tập trung vào các trường đại học nghiên cứu hàng đầu hơn là 4,000 trường không tập trung vào nghiên cứu trên khắp đất nước. Báo cáo cho thấy vào năm 2018, 71 trong số 113 Viện Khổng Tử, tức 63% được đặt tại các trường đại học nghiên cứu hàng đầu của Mỹ.
Báo cáo cho biết, hầu hết các trường đại học liên kết của Trung Quốc được ĐCSTQ lựa chọn để hỗ trợ các Viện Khổng Tử cũng là những trường đại học nghiên cứu hàng đầu của Trung Quốc, vốn tham gia vào nhiều dự án hợp nhất quân sự-dân sự của Đảng này.
Và báo cáo quan sát thấy rằng các trường đại học Mỹ thường có các thỏa thuận hợp đồng bắt buộc, riêng biệt với các trường đại học liên kết của Trung Quốc, được ĐCSTQ chỉ định theo mục tiêu của mình. “Theo thời gian, các trường đại học Hoa Kỳ thường xuyên thiết lập các thỏa thuận hợp tác riêng biệt với thêm nhiều trường đại học khác của Trung Quốc, bao gồm cả những trường hỗ trợ cho nền quốc phòng của Trung Quốc.”
Những điều nên làm
Do đó, việc đóng cửa Viện Khổng Tử không nói lên toàn bộ câu chuyện. Ông Craig Singleton, tác giả của báo cáo, khuyên các nhà hoạch định chính sách không nên chỉ tập trung vào việc đóng cửa các viện này, mà còn cần xem xét kỹ các thỏa thuận khác mà các trường đại học Mỹ duy trì với các trường đại học Trung Quốc.
Do luật pháp liên bang không yêu cầu các trường đại học Hoa Kỳ tiết lộ chi tiết về quan hệ hợp tác của họ với các trường đại học ngoại quốc, nên báo cáo khuyến nghị Quốc hội thông qua luật bắt buộc các trường đại học Hoa Kỳ tiết lộ bất kỳ thỏa thuận hợp tác học thuật nào với bất kỳ trường đại học nào của Trung Quốc.
Báo cáo cũng kêu gọi thực thi mạnh mẽ hơn một luật năm 1986 yêu cầu các cơ sở giáo dục bậc cao của Hoa Kỳ phải nộp báo cáo định kỳ sáu tháng một lần về các hợp đồng và tặng phẩm từ ngoại quốc có giá trị từ 250,000 USD trở lên.
Một báo cáo tháng 10/2020 của Bộ Giáo dục kết luận rằng các trường đại học Mỹ đã “báo cáo quá thiếu sót trong khi cũng ẩn danh phần lớn số tiền mà họ đã tiết lộ, tất cả là để che giấu các nguồn ngoại quốc (và tương ứng, ảnh hưởng của các nguồn này trong khuôn viên trường) khỏi Bộ và công chúng.”
Dựa trên các cuộc điều tra Bộ đã mở tại hàng chục trường đại học, bao gồm cả các trường đại học Harvard, Yale, và Stanford, Bộ phát hiện ra rằng các trường đại học hàng đầu của Mỹ đã “chủ động theo đuổi và nhận tiền từ ngoại quốc.”
Báo cáo của Bộ cho biết kể từ khi được giám sát kỹ lưỡng, 12 trường đại học đã tiết lộ tổng cộng 6.5 tỷ USD kinh phí tài trợ từ ngoại quốc mà họ đã không báo cáo trước đó. Và khi báo cáo liệt kê các nguồn đóng góp ngoại quốc lớn nhất của họ, Trung Quốc đứng ở vị trí đầu tiên, tiếp theo là Nga.
Theo một báo cáo khác từ Tiểu ban Điều tra Thường trực của Thượng viện Hoa Kỳ được công bố năm 2019, Trung Quốc đã cung cấp hơn 158 triệu USD tiền tài trợ để xây dựng và vận hành các Viện Khổng Tử trong các khuôn viên đại học của Hoa Kỳ.
Báo cáo của Thượng viện cho biết: “Mặc dù Bắc Kinh chi tiêu mạnh tay, nhưng các trường báo cáo rất hời hợt.” Gần 70% “các trường được yêu cầu nộp báo cáo lên Bộ Giáo dục không báo cáo quà tặng, hợp đồng, hoặc các khoản đóng góp vượt quá 250,000 USD của Hán Biện (Hanban).” Hán Biện là tên gọi trước đây của cơ quan phụ trách chương trình Viện Khổng Tử của ĐCSTQ.
Sau khi xem xét các lý do đã công bố về việc đóng cửa các Viện Khổng Tử từ năm 2018 đến năm 2021, báo cáo của FDD cho thấy chỉ có bốn trường đóng cửa cơ sở này là vì lo ngại về an ninh quốc gia, trong khi có tới gấp bốn lần số trường đóng cửa là do luật liên bang ngăn Bộ Quốc phòng tài trợ cho các trường đại học có đặt các Viện Khổng Tử.
Báo cáo cũng cho thấy rằng sau khi đóng cửa các Viện này, một số trường đại học Hoa Kỳ đã kết hợp một phần chương trình của Viện Khổng Tử vào các chương trình hiện có của họ. Các chương trình này tập trung chủ yếu vào đào tạo tiếng Trung nhưng thường giữ lại các giáo trình do ĐCSTQ quy định về lịch sử và văn hóa Trung Quốc. Một số trường đại học khác thì lại thành lập các viện mới về Trung Quốc hoặc về các vấn đề quốc tế liên quan đến Trung Quốc với các trường đại học Trung Quốc liên kết trước đây của họ.
Do đó, FDD khuyến nghị rằng các bộ Ngoại giao và Giáo dục thành lập thêm các Trung tâm Học tiếng Quan Thoại của Đài Loan tại các khuôn viên trường học Hoa Kỳ. Dự án Trung tâm Đài Loan, được khởi xướng hồi tháng Chín và được tài trợ bởi chính phủ Đài Loan, cung cấp một môi trường thay thế để học tiếng Trung mà cũng đồng thời nâng cao nhận thức về nền dân chủ và sự tôn trọng nhân quyền của hòn đảo này, theo cơ quan Đài Loan giám sát chương trình này.
Hồi tháng Mười, Đại học Harvard đã chuyển chương trình tiếng Trung của mình từ Bắc Kinh qua Đài Bắc. Cho đến nay, 15 Trung tâm Đài Loan đã được chính phủ Hoa Kỳ chấp thuận. Theo kế hoạch của Đài Loan, hàng chục Trung tâm Đài Loan nữa sẽ được thành lập trên khắp các khuôn viên trường học của Hoa Kỳ trong vòng ba đến năm năm tới.
Ông Frank Dong là một ký giả tâm huyết với hơn 20 năm kinh nghiệm. Ông là một cộng tác viên tự do chuyên viết về các chủ đề liên quan đến Trung Quốc cho The Epoch Times.
Minh Ngọc biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
Xem thêm: