Cyprus phản đối mở cửa khu dân cư ở vùng ngoại ô bị bỏ hoang
Hôm thứ Ba (20/07), chính phủ chia rẽ sắc tộc của Cyprus đã đệ trình các kháng nghị chính thức với Liên Hiệp Quốc và Liên minh Âu Châu đối với quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ và chính quyền ly khai tự xưng Cyprus Thổ Nhĩ Kỳ về việc mở cửa trở lại một khu dân cư của một vùng ngoại ô bị bỏ hoang, do quân đội kiểm soát ở Paralimni.
Gọi hành động này là một nỗ lực che giấu để giành được nhiều lãnh thổ hơn mà có thể gây ảnh hưởng đến các nỗ lực hòa bình, chính phủ cho biết năm thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc sẽ được thông báo về điều mà Tổng thống Nicos Anastasiades gọi là trái với các nghị quyết của hội đồng—cấm bất kỳ thay đổi nào đối với hiện trạng của khu vực ven biển và kêu gọi trả lại Varosha cho những cư dân hợp pháp của nó.
Trước đó, hôm thứ Ba (20/7), lãnh đạo Cyprus Thổ Nhĩ Kỳ Ersin Tatar đã thông báo rằng một khu vực rộng 3.5km vuông (1.35 dặm vuông) của Varosha sẽ chuyển quyền kiểm soát từ quân sự sang dân sự để người Cyprus gốc Hy Lạp có thể tìm cách lấy lại tài sản của mình thông qua Ủy ban Bất Động Sản (IPC), một cơ quan pháp lý được trao quyền để xét xử những trường hợp này.
Ông Tatar đưa ra thông báo trên trước một cuộc diễn hành quân sự có sự tham gia của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan để kỷ niệm 47 năm cuộc xâm lược của Thổ Nhĩ Kỳ sau cuộc đảo chính Cyprus nhằm sáp nhập [hòn đảo này] với Hy Lạp. Chỉ có Thổ Nhĩ Kỳ công nhận tuyên bố độc lập của Cyprus Thổ Nhĩ Kỳ và chính phủ của ông Erdogan đang đóng hơn 35,000 quân ở phía bắc Cyprus.
Chính phủ được quốc tế công nhận của hòn đảo nằm ở phía nam. Cả ông Erdogan và ông Tatar đều nói rằng hòa bình vĩnh viễn ở Cyprus chỉ có thể đạt được khi cộng đồng quốc tế công nhận hai quốc gia riêng biệt, lật ngược hàng thập kỷ đàm phán để đạt được thỏa thuận thống nhất theo thể chế liên bang.
Trong một tuyên bố hôm thứ Ba (20/07), người đứng đầu chính sách đối ngoại của Liên minh Âu Châu Josep Borrell cho biết, EU vẫn coi thống nhất là mục tiêu và ủng hộ sự tham gia của Hội đồng Bảo an. Cyprus là một thành viên của EU, còn Thổ Nhĩ Kỳ thì không.
Ông Borrell nói, “EU vẫn hoàn toàn cam kết giải quyết toàn diện vấn đề Cyprus trên cơ sở một liên bang hai khu vực, hai cộng đồng với sự bình đẳng chính trị, phù hợp với các Nghị quyết liên quan của UNSC và phù hợp với các nguyên tắc mà EU được thành lập dựa trên và mong đợi điều tương tự từ Thổ Nhĩ Kỳ.”
Hoa Kỳ lên án thông báo của ông Tatar và ông Erdogan, nói rằng Hoa Kỳ “xem các hành động của Cyprus Thổ Nhĩ Kỳ ở Varosha, với sự trợ giúp của Thổ Nhĩ Kỳ là khiêu khích, không thể chấp nhận được và không phù hợp với các cam kết trước đây của họ là tham gia một cách xây dựng vào các cuộc đàm phán.”
Trong một tuyên bố, Ngoại trưởng Antony Blinken kêu gọi Cyprus Thổ Nhĩ Kỳ và Thổ Nhĩ Kỳ đảo ngược quyết định. Ông nói, “Hoa Kỳ đang làm việc với các đối tác cùng quan điểm để đưa tình hình đáng lo ngại này lên Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc và sẽ kêu gọi một phản ứng mạnh mẽ.”
Một số luật sư người Cyprus gốc Hy Lạp đã kêu gọi các chủ nhà nộp đơn lên IPC – tổ chức được Tòa án Nhân quyền Châu Âu ủy quyền để xác nhận một cách hợp pháp các quyền đối với tài sản của họ ở phía bắc.
Tuy nhiên, chính phủ Cyprus lo ngại rằng việc đổ xô nộp đơn lên IPC có thể dẫn đến việc bán tháo hàng loạt tài sản, điều mà chính quyền Cyprus Thổ Nhĩ Kỳ sẽ khai thác về mặt chính trị để củng cố sự chia rẽ sắc tộc và cho phép nhà nước ly khai của họ giành được tính hợp pháp.
Varosha là một vùng ngoại ô của Famagusta, một thành phố từng là trung tâm du lịch của Cyprus trước năm 1974 nhờ những bãi biển hoang sơ và khách sạn hiện đại. Sau khi 15,000 cư dân Cyprus gốc Hy Lạp của Varosha chạy trốn khi phải đối diện với sự tiến công của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ, khu vực này đã được rào lại để ngăn chặn bất kỳ sự tiếp cận nào cho đến năm ngoái khi chính quyền Cyprus Thổ Nhĩ Kỳ và Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố “mở cửa trở lại.”
Các cư dân cũ của Varosha đã tố cáo hành động này như một nỗ lực để tận dụng sự tuyệt vọng của họ về tương lai của khu vực và gây áp lực tâm lý khiến họ phải bán đi tài sản của mình. Nhiều người Cyprus gốc Thổ Nhĩ Kỳ cũng lên án hành động này là phá hoại những nỗ lực đang diễn ra trong việc hòa giải giữa hai cộng đồng.
Thị trưởng Famagusta Simos Ioannou nói với The Associated Press rằng thông báo hôm 20/07 là nhằm mục đích kiểm tra quyết tâm của người Cyprus gốc Hy Lạp về việc giữ lại tài sản của họ. Việc mở cửa trở lại chỉ một phần nhỏ chứ không phải toàn bộ khu dân cư Varosha là để giảm thiểu phản ứng của quốc tế đối với hành động này, ông Ioannou nói.
Do AP thực hiện
Thiện Lan biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
Xem thêm: