Mới nhất
Tiêu điểm
Bình luận
Share
Email
Có gì trong thỏa thuận mức trần nợ của Hoa Kỳ và ai là người sẽ được lợi
Các nhà lãnh đạo của cả Đảng Cộng Hòa và Đảng Dân Chủ tại Quốc hội đều cho rằng thỏa thuận được mong đợi bấy lâu nhằm nâng mức trần nợ quốc gia là một chiến thắng cho phe của họ.
Được công bố hôm 29/05, Đạo luật Trách nhiệm Tài khóa năm 2023 chấm dứt một bất đồng kéo dài nhiều tháng giữa Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy (Cộng Hòa-California) về các điều khoản tăng giới hạn vay. Thỏa thuận này sẽ đình chỉ hạn mức nợ 31.4 ngàn tỷ USD của đất nước cho đến ngày 01/01/2025.
Sau khi chạy đua để hoàn thành một thỏa thuận mang tính thỏa hiệp vào cuối tuần Lễ Chiến Sĩ Trận Vong, mỗi bên đều tuyên bố chiến thắng.
“Chúng tôi nghĩ rằng thỏa thuận mà tổng thống công bố hôm nay là một thỏa thuận tốt,” các quan chức Tòa Bạch Ốc nói với các phóng viên hôm 29/05. “Thỏa thuận đó bảo vệ những thành quả kinh tế mang tính lịch sử mà chúng tôi đã tạo ra, thực sự tạo điều kiện cho một trong những cuộc phục hồi mạnh mẽ nhất trong lịch sử được tiếp tục bằng cách loại bỏ mối đe dọa vỡ nợ vào năm 2025.”
“Tôi tin rằng về nguyên tắc thì đây là một thỏa thuận xứng đáng với người dân Mỹ,” ông McCarthy nói với các phóng viên hôm 29/05. “Thỏa thuận này có các mức cắt giảm chi tiêu lịch sử, những cải tổ mang tính hệ quả sẽ giúp người dân thoát khỏi nghèo đói, và tham gia vào lực lượng lao động, đồng thời kiểm soát được sự lạm quyền của chính phủ. Sẽ không có các loại thuế mới, không có các chương trình mới của chính phủ.”
Dưới đây là một cái nhìn khái lược về các điều khoản chính của Đạo luật Trách nhiệm Tài khóa năm 2023 và ai sẽ được — hoặc mất — từ đạo luật này.
Đình chỉ mức trần nợ
Hoa Kỳ gần đạt đến giới hạn vay theo luật định là 31.4 ngàn tỷ USD hồi tháng Một. Một bế tắc chính trị xảy ra sau đó, xoay quanh vấn đề Đảng Cộng Hòa sẽ đồng ý tăng mức trần nợ bao nhiêu, trong bao lâu, và theo những điều khoản nào.
Đề nghị ban đầu của GOP là tăng giới hạn nợ lên 1.5 ngàn tỷ USD, hoặc cho đến cuối tháng 03/2024, tùy theo điều kiện nào đến trước.
Đề nghị này của Đảng Cộng Hoà đã được đưa vào Đạo luật Giới hạn, Tiết kiệm, Tăng trưởng, mà Hạ viện do Đảng Cộng Hòa kiểm soát đã thông qua hồi tháng Tư. Dự luật này cũng bao gồm việc cắt giảm chi tiêu và các điều khoản khác nhằm giảm chi tiêu liên bang và kích thích nền kinh tế.
Các thành viên Đảng Dân Chủ cho rằng Đạo luật Trách nhiệm Tài khóa năm 2023 là một thắng lợi cho riêng đảng của họ khi đạo luật này tạm đình chỉ hạn mức nợ cho đến ngày 01/01/2025. Việc ngưng hạn mức nợ sẽ làm trì hoãn mọi tranh cãi về vấn đề này cho đến sau cuộc bầu cử năm 2024.
Việc đình chỉ mức trần nợ khác với việc tăng mức trần nợ vì thỏa thuận đình chỉ nợ này có giới hạn về thời gian, chứ không phải về số tiền nợ của Hoa Kỳ. Theo quy định này, Bộ trưởng Ngân khố có thể vay càng nhiều càng tốt để trả lãi cho khoản nợ quốc gia và thực hiện các sáng kiến chi tiêu đã được Quốc hội thông qua.
Tuy nhiên, trong khi Đảng Cộng Hòa đã yêu cầu một lần tăng hạn mức nợ trong ngắn hạn, thì mục tiêu thực sự của họ đã là giảm chi tiêu, điều mà họ đã đạt được. Và hạn mức mới này sẽ được cố định ở bất kỳ mức nợ nào khi thời hạn đình chỉ nợ kết thúc, vì vậy biện pháp này chỉ đơn thuần là dập tắt cuộc chiến về mức trần nợ tiếp theo trong 19 tháng.
Bà Maya MacGuineas, chủ tịch Ủy ban Ngân sách Liên bang có Trách nhiệm, xem kế hoạch này là một chiến thắng cho cả quốc gia.
Bà MacGuineas cho biết trong một tuyên bố hôm 27/05 rằng, “Kế hoạch này sẽ là thỏa thuận ngân sách giảm thâm hụt lớn đầu tiên trong gần một chục năm và báo hiệu rằng Hoa Thịnh Đốn nghiêm túc trong việc đạt được tiến triển trong việc giải quyết nợ quốc gia ngày càng tăng của chúng ta.”
Các mức giới hạn và cắt giảm
Dự luật này giảm khoảng 1 tỷ USD khỏi chi tiêu tùy ý phi quốc phòng cho năm 2024, tương đương khoảng 0.2%. Mức chi tiêu quốc phòng sẽ chỉ tăng 1% trong năm 2025. Sau đó, dự luật này còn quy định các mục tiêu chi tiêu, dẫu các quy định này không phải là giới hạn chi tiêu có thể buộc phải thi hành.
Ông McCarthy tuyên bố đây là lần cắt giảm chi tiêu lớn nhất trong lịch sử quốc gia. Đảng Dân Chủ cho biết về cơ bản họ đã giữ nguyên giới hạn chi tiêu và từ chối cắt giảm các dịch vụ xã hội do GOP yêu cầu.
Theo Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ, bất kỳ khoản cắt giảm chi tiêu nào đều bị tăng thêm bởi lạm phát, vốn vẫn duy trì ở mức 4.9%, vì vậy điều này dường như không phải là một chiến thắng cho Đảng Dân Chủ. Một số nhà phân tích cho biết các khoản cắt giảm khiêm tốn đạt được ở đây có thể là khúc dạo đầu cho những khoản cắt giảm chi tiêu lớn hơn.
Khi các cuộc đàm phán đang cao trong giai đoạn trào, cựu Chủ tịch Hạ viện Newt Gingrich nói với The Epoch Times hôm 19/05 rằng, “Tôi nghĩ họ sẽ đạt được một thỏa thuận. Tôi nghĩ phần lớn thỏa thuận này sẽ là điều mà các thành viên Đảng Cộng Hòa tại Hạ viện mong muốn. Và tôi nghĩ sau đó họ sẽ sử dụng thỏa thuận này như bước đầu tiên hướng tới một ngân sách cân bằng.”
“Và dựa trên các cuộc trao đổi của tôi với ủy ban ngân sách, họ sẽ báo cáo một ngân sách cân bằng trong vòng 10 năm,” ông Gingrich nói. “Vì vậy, có một sự thay đổi khá lớn — theo một số phương thức nào đó, những thay đổi lớn nhất kể từ khi ông Reagan thay thế ông Carter.”
Đảng Cộng Hòa cũng đã hứa sẽ không giảm chi tiêu quân sự, mục chi tiêu vốn sẽ tăng nhẹ vào năm 2024 theo các điều khoản của thỏa thuận này. Tuy nhiên, các chương trình dành cho cựu chiến binh phi quốc phòng sẽ giảm xuống mức hồi năm 2022.
Thượng nghị sĩ Lindsay Graham (Cộng Hòa-South Carolina) đã tuyên bố sẽ chống lại dự luật này tại Thượng viện để tăng chi tiêu quân sự nhiều hơn. Tuy nhiên, Đảng Cộng Hòa tại Hạ viện đã chỉ hứa rằng sẽ không giảm chi tiêu quân sự trong năm 2024.
Theo Tòa Bạch Ốc, thỏa thuận này sẽ dẫn đến việc chi tiêu ít hơn khoảng 1 ngàn tỷ USD so với dự kiến trong 10 năm. Giảm thâm hụt tài khóa là một mục tiêu cho cả hai đảng.
Theo ông Kevin Roberts, chủ tịch Quỹ Di Sản, người xem đây là một kết quả tồi tệ đối với người dân Mỹ, thì ngần đó là chưa đủ.
Ông Roberts cho biết trong một tuyên bố hôm 29/05 rằng, “Vào thời điểm mà người Mỹ đang gặp khó khăn để cân bằng ngân sách của họ khi chi phí xăng dầu, thực phẩm, và dịch vụ chăm sóc trẻ em tiếp tục tăng, thì Đảng Cộng Hòa đã có một cơ hội thực sự để bảo vệ các gia đình và chống lại lạm phát và lãi suất quá cao bằng cách cắt giảm chi tiêu của chính phủ.”
Ông nói thêm: “Dự luật này có thể sẽ dẫn đến việc tăng tổng mức chi tiêu vào năm tới, từ bỏ khoản cắt giảm thực tế trả trước 132 tỷ USD mà dự luật Giới hạn, Tiết kiệm, Tăng trưởng đã hứa.”
IRS
IRS mất 20 tỷ USD tài trợ trong Đạo luật Trách nhiệm Tài khóa, đây là một chiến thắng một phần cho Đảng Cộng Hòa.
GOP đã từng hy vọng hủy bỏ toàn bộ 80 tỷ USD được phân bổ cho IRS thông qua Đạo luật Giảm Lạm Phát. Tổng thống cho biết khoản tài trợ này là cần thiết để hiện đại hóa IRS nhằm truy tìm những người giàu gian lận thuế. Đảng Cộng Hòa đã lo ngại rằng số tiền này sẽ được sử dụng để tạo ra một đội quân kiểm toán viên sách nhiễu những thường dân Mỹ và các doanh nghiệp nhỏ.
GOP đã quyết định chuyển 10 tỷ USD mỗi năm trong hai năm vào các hạng mục chi tiêu tùy ý phi quốc phòng khác.
Tác động tức thì đối với IRS là không rõ ràng. Khoản tiền này được phân bổ trong một năm nhưng được dự trù để chi tiêu trong một thập niên. Vì vậy, IRS có thể chọn vẫn tiếp tục kế hoạch chi tiêu trong thời gian ngắn sắp tới của họ và thực hiện các khoản cắt giảm trong những năm sau này.
Medicaid, SNAP, TANF
Giới hạn độ tuổi về yêu cầu làm việc kèm theo các phúc lợi của Chương trình Trợ cấp Dinh dưỡng Bổ sung (SNAP) sẽ tăng lên.
Đây là một điểm gây tranh cãi lớn trong các cuộc đàm phán. Đảng Cộng Hòa xem biện pháp này là giúp ích cho cả các cá nhân và nền kinh tế bằng cách giúp người dân chuyển từ nhận phúc lợi sang làm việc. Đảng Dân Chủ tin rằng đó sẽ là một gánh nặng khác đối với những người đã đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm trả đủ tiền để nuôi sống họ.
Giải pháp thỏa hiệp này yêu cầu những người khỏe mạnh không phải là các bậc cha mẹ đang nhận các quyền lợi của Chương trình Trợ cấp Dinh dưỡng Bổ sung trong độ tuổi từ 50 đến 54 làm việc 20 giờ một tuần. Giới hạn độ tuổi trước đây là 49 tuổi. Yêu cầu này sẽ được thực hiện dần dần trong hơn ba năm.
Các cựu chiến binh, những người vô gia cư, và những người thuộc chương trình chăm sóc tạm thời như các trẻ em được miễn trừ yêu cầu làm việc này.
Tòa Bạch Ốc cho biết tổng số người nhận trợ cấp SNAP nên là sẽ không thay đổi.
Không có thay đổi nào được thực hiện đối với Medicaid.
Một số thay đổi đã được thực hiện đối với chương trình Trợ cấp Tạm thời cho các Gia đình Túng thiếu (TANF). Tòa Bạch Ốc cho biết các thay đổi này “phù hợp với các nguyên tắc của Tổng thống” và sẽ “duy trì khả năng của các tiểu bang để tiếp tục trợ giúp các trẻ em dễ bị tổn thương và các gia đình dễ bị tổn thương.”
Bà Sharon Parrott, chủ tịch Trung tâm Ưu tiên Chính sách và Ngân sách, cho rằng kế hoạch này sẽ khiến những người cần được trợ cấp thực phẩm phải chịu khó khăn nhiều hơn trước.
Bà nói trong một tuyên bố hôm 28/05 rằng, “Có một số yếu tố đáng lo ngại, trong đó có một điều khoản mà sẽ khiến việc trợ cấp thực phẩm cho những người lớn tuổi có thu nhập rất thấp gặp rủi ro. Chính sách này sẽ làm gia tăng đói nghèo trong nhóm đó, đi ngược lại các giá trị của quốc gia chúng ta, và nên bị bác bỏ.”
Cấp phép và biến đổi khí hậu
Đảng Cộng Hòa muốn sửa đổi quy trình cấp giấy phép khoan dầu và khí đốt tự nhiên, và điều khoản đó đã được đưa vào thỏa thuận. Dự luật này tạo ra một cơ quan lãnh đạo để quản lý quy trình và bảo đảm quy trình này được hoàn thành trong vòng chưa đầy hai năm.
Một số thành viên Đảng Dân Chủ cũng ủng hộ điều khoản này, vì vậy đây là chiến thắng một phần cho cả hai đảng cũng như cho ngành nhiên liệu hóa thạch.
Đảng Cộng Hòa cũng đã hy vọng sẽ cắt giảm tài trợ cho các sáng kiến khí hậu của chính phủ Tổng thống Biden bằng cách lấy lại ngân sách từ Đạo luật Giảm Lạm Phát. Tòa Bạch Ốc nói rằng họ đã thành công trong việc chống lại sự cắt giảm này.
Ông Raúl Grijalva (Dân Chủ-Arizona), thành viên cao cấp của Ủy ban Tài nguyên Thiên nhiên Hạ viện, đã gọi các điều khoản cải tổ việc cấp phép của dự luật này là “bị đặt tên sai.”
Ông Grijalva cho biết trong một tuyên bố hôm 30/05 rằng quy định này “bao gồm một số điều khoản để rút ruột các biện pháp bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường nền tảng của chúng ta, cụ thể là Đạo luật Chính sách Môi trường Quốc gia (NEPA). Đề mục III cũng yêu cầu chấp thuận Đường ống Mountain Valley thảm họa, vốn đã gây ra hàng trăm vụ vi phạm chất lượng nước một cách nguy hiểm.”
Thu hồi tiền cứu trợ COVID
Khoảng 30 tỷ USD tiền cứu trợ COVID chưa sử dụng sẽ được thu hồi từ các tiểu bang. Đó là một chiến thắng một phần khác cho Đảng Cộng Hòa. Số tiền này bằng khoảng một nửa so với những gì GOP đã hy vọng và một phần số tiền đó sẽ được chuyển trở lại các khoản chi tiêu phi quốc phòng khác.
Dự án NextGen, một sáng kiến nhằm tạo ra sự giao thoa tiếp theo giữa vaccine và phương pháp điều trị COVID, sẽ không bị ảnh hưởng.
Ngăn chặn việc ngừng hoạt động
Dự luật bao gồm một động lực khuyến khích Quốc hội đưa ra ngân sách năm 2024 kịp thời. Nếu Quốc hội không thông qua toàn bộ 12 dự luật phân bổ cần thiết để phê chuẩn ngân sách liên bang vào cuối năm tài khóa, thì ngân sách sẽ bị giảm xuống dưới mức năm 2023.
“Đó là một động lực quan trọng,” một quan chức Tòa Bạch Ốc nói. “Có rất nhiều người trong Quốc hội không muốn thấy quốc phòng giảm xuống dưới mức của năm 2023.”
Không rõ bên nào có thể hưởng lợi nhiều hơn từ điều khoản đó, nhưng điều đó có thể có tác dụng tránh một cuộc chiến chính trị kéo dài khác trong năm nay.
Sự đồng lòng của Đảng Cộng Hòa
Theo lời của ông Bill Watterson, tác giả truyện tranh “Calvin và Hobbes”, thì “Một sự thỏa hiệp tốt sẽ khiến mọi người phát điên.”
Có lẽ những người khó chịu nhất đối với Đạo luật Trách nhiệm Tài khóa lưỡng đảng này là một số thành viên của House Freedom Caucus, những người đã thúc giục ông McCarthy tránh thỏa hiệp và kiên trì với toàn bộ các điều khoản của Đạo luật Giới hạn, Tiết kiệm, Tăng trưởng.
Dân biểu Scott Perry (Cộng Hòa-Pennsylvania), Chủ tịch Freedom Caucus, cho biết tại một cuộc họp báo hôm 30/05: “Chủ tịch McCarthy đã nhận được sự ủy thác từ người dân Mỹ với một vị thế đàm phán đầy quyền lực của một Đảng Cộng Hòa hiệp nhất … để giữ lập trường về dự luật mà chúng tôi đã thông qua.”
Ông Perry cho biết thỏa thuận lưỡng đảng do ông McCarthy đàm phán “hoàn toàn không làm được như đã hứa.”
Dân biểu Chip Roy (Cộng Hòa-Texas) cho biết: “Ngay lúc này đây nhóm họp kín của Đảng Cộng Hòa đang bị chia cắt ra từng mảnh và chúng tôi đang cật lực cố gắng tập hợp lại vào cuối tuần này bằng cách bảo đảm rằng dự luật này sẽ bị ngăn chặn.”
Những nhận định kể trên của các dân biểu làm dấy lên khả năng rằng bản thân ông McCarthy có thể chịu tác động từ thỏa thuận này, vì vai trò chủ tịch của ông có thể bị thách thức bởi bất kỳ thành viên Hạ viện nào đệ trình một kiến nghị yêu cầu “rời khỏi ghế.”
Vân Du biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
