Chuyện Tăng Tử dạy con: Cha mẹ nghiêm khắc với chính mình
Tăng Tử người nước Lỗ là học trò xuất sắc của Khổng Tử, có nhiều cống hiến hoằng dương Nho học. Câu chuyện Tăng tử giết lợn dạy con nhắc nhở các bậc cha mẹ về chữ nghiêm trong giáo dục quan trọng thế nào.
Một hôm vợ ông chuẩn bị đi chợ, con trai nhỏ khóc đòi theo đi. Không biết làm thế nào, nàng liền nói dỗ con: “Con ngoan, nghe lời mẹ, mẹ về sẽ làm thịt lợn cho con ăn nhé”.
Khi nàng đi chợ về, nghe thấy tiếng mài dao trong sân vội chạy vào hỏi Tăng Tử: “Chàng mài dao làm gì thế?”.
Tăng Tử trả lời: “Để mổ lợn. Chính nàng đã nói đi chợ về sẽ mổ lợn cho con ăn mà.”
Người vợ đỏ mặt vội nói: “Thiếp chỉ nói đùa để dỗ con thôi, sao chàng lại cho là thật?”
Tăng Tử nói: “Không thể nói chơi với trẻ con được. Hôm nay nàng nếu nói dối lừa con, chính là dạy con lừa dối người khác. Mẹ lừa dối con thì con sẽ không tin vào mẹ nữa. Thế thì sao có thể dạy con thành chính nhân quân tử được”.
Ngày nay, không ít những bậc cha mẹ giống như vợ của Tăng Tử, xem nhẹ đạo đức làm cha mẹ chính là tấm gương cho con cái. Kỳ thực, đây là vấn đề thiếu nghiêm khắc với bản thân, hay chính là thiếu nghiêm túc trong việc dạy con.
Dạy con nhất định cần đặt ra tiêu chuẩn cao để con thành người có phẩm chất và tri thức, đó chính là “nghiêm”. Muốn vậy, cha mẹ càng không thể tự cho phép bản thân mình phóng túng, muốn gì làm nấy. Bởi vì con trẻ còn nhỏ chưa biết phải trái đúng sai nên tất yếu sẽ học theo những gì cha mẹ làm.
Cha mẹ nói dối thì không cách nào dạy con trở thành người tín nghĩa. Cho nên Tăng Tử giết lợn chuyện tưởng như quá nhưng thực ra là điều quan trọng để giữ gìn sự tôn nghiêm của bậc làm cha mẹ.
Sách “Minh Đạo gia huấn” xưa có giảng:
Người có đạo đức, con cháu thông minh
Người vô đạo đức, con cháu ngu muội.
Cha mẹ có ảnh hưởng rất lớn đối với việc giáo dục con cái. Cha mẹ đạo đức tốt đẹp ắt sẽ dạy dỗ con cái thông minh. Người mà không có đạo đức thì không cách nào dạy dỗ con tử tế cho nên con cháu ngu muội. Gia đình chính là trường học đầu tiên quan trọng nhất đối với sự trưởng thành của con cái.