Các quốc gia Bộ Tứ dự định thêm thành viên mới, bất chấp Bắc Kinh phẫn nộ
Với mối đe dọa ngày càng gia tăng từ Trung Cộng ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, Đối thoại An ninh Tứ giác giữa Hoa Kỳ, Nhật Bản, Ấn Độ và Úc ngày càng trở nên quan trọng. Sự hợp tác giữa các thành viên trong nhóm đã vượt ra ngoài lĩnh vực kinh tế, quân sự và chuỗi cung ứng. Hơn nữa, Hoa Kỳ và Nhật Bản cũng đang thuyết phục thêm nhiều quốc gia hơn để gia nhập Bộ Tứ hoặc tham gia các cuộc tập trận quân sự chung.
Hôm thứ Sáu 21/05, Tổng thống Joe Biden sẽ gặp Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in tại Tòa Bạch Ốc, đây là hội nghị thượng đỉnh trực diện thứ hai của TT Biden với một lãnh đạo nước ngoài kể từ sau cuộc gặp với Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga hồi tháng Tư.
Hội nghị thượng đỉnh rất được mong đợi này cho thấy tầm quan trọng của Hàn Quốc đối với chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của TT Biden. Theo Forbes, Seoul có khả năng trở thành một thành viên bổ sung vào nhóm Bộ Tứ.
Ngay sau khi chính phủ TT Biden nhậm chức, Cố vấn An ninh Quốc gia của Tòa Bạch Ốc Jake Sullivan chỉ ra rằng chính phủ mới sẽ tiếp tục cơ chế của nhóm Bộ Tứ. Điều phối viên các vấn đề khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Tòa Bạch Ốc Kurt Campbell cũng cho biết vào tháng Một rằng Hoa Kỳ nên mở rộng Bộ Tứ và tập trung vào răn đe quân sự đối với Trung Quốc.
Sau đó, Thủ tướng Anh Boris Johnson đã bày tỏ sự quan tâm đến việc tham gia Bộ Tứ, theo The Telegraph.
Hôm 18/02/2021, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đã tổ chức cuộc họp trực tuyến đầu tiên kể từ sau cuộc bầu cử tổng thống với những người đồng cấp từ Nhật Bản, Ấn Độ và Úc trong nỗ lực nhằm kiềm chế một Trung Quốc ngày càng hung hăng. Hôm 12/03/2021, nhóm Bộ Tứ đã có cuộc họp thượng đỉnh trực tuyến lần đầu tiên và thành lập các nhóm làm việc về phòng chống dịch bệnh, công nghệ tiên tiến và biến đổi khí hậu.
Vào đầu tháng Tư, các quốc gia trong nhóm Bộ Tứ thiết lập tiền lệ cho việc tham gia một cuộc tập trận quân sự do Pháp dẫn đầu với hy vọng tăng cường quan hệ ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương nhằm chống lại chế độ cộng sản Trung Quốc.
Các hoạt động của liên minh này đã tạo thành một biện pháp răn đe đáng kể đối với Trung Cộng, dẫn đến sự phản đối kịch liệt từ Bắc Kinh.
Hôm 18/05, đại sứ Trung Quốc tại Nhật Bản, ông Khổng Huyễn Hựu (Kong Xuanyou), đã cáo buộc nhóm Bộ Tứ có “tâm lý Chiến tranh Lạnh” và “100% lỗi thời” trong một cuộc phỏng vấn với tờ Kyodo News có trụ sở tại Tokyo. Ông kêu gọi Nhật Bản “duy trì sự cân bằng tốt” giữa các mối bang giao với Trung Quốc và Hoa Kỳ.
Hôm 10/05, ông Lý Cực Minh (Li Jiming), đại sứ Trung Quốc tại Bangladesh, đã gây áp lực buộc quốc gia Nam Á này không được tham gia Bộ Tứ vì lo ngại rằng mối bang giao song phương sẽ bị “thiệt hại đáng kể.”
Tuy nhiên, ngày hôm sau, đối tác Bangladesh của ông Lý, ông A. K. Abdul Momen, đã phản công trở lại.
“Chúng tôi là một quốc gia độc lập và có chủ quyền,” ông Momen nói.
“Chúng tôi là một quốc gia độc lập và có chủ quyền. Chúng tôi quyết định chính sách đối ngoại của mình,” ông Momen nói. “Mà đúng vậy, bất kỳ quốc gia nào cũng có thể giữ vững lập trường của mình. Nhưng chúng tôi sẽ quyết định những gì chúng tôi sẽ làm. Đây là vấn đề được cả đất nước chúng tôi quan tâm.”
“Chúng tôi không mong đợi cách hành xử như vậy từ phía Trung Quốc,” ông nói thêm.
Hoa Kỳ, Nhật Bản đang xem xét thêm các quốc gia gia nhập Bộ Tứ
Trong những năm gần đây, Trung Cộng đã làm xói mòn mô hình “một quốc gia, hai chế độ” của Hồng Kông và tiến hành các hoạt động quân sự ngày càng thường xuyên xung quanh Biển Đông, eo biển Đài Loan và quần đảo Senkaku, còn được Trung Quốc gọi là quần đảo Điếu Ngư.
Vào tháng Một, Trung Quốc đã ban hành Luật Hải Cảnh, có hiệu lực vào ngày 01/02 và cho phép lực lượng hải cảnh của họ sử dụng vũ lực quân sự nếu cần thiết. Các nước láng giềng Nhật Bản, Việt Nam và Philippines đã cáo buộc Trung Quốc đang cố gắng thách thức trật tự quốc tế đã được thiết lập.
Nhóm Bộ Tứ được xem như là NATO của châu Á nhằm chống lại tham vọng của Trung Quốc trong khu vực một cách hiệu quả. Cả Hoa Kỳ và Nhật Bản đều đang có kế hoạch thu hút thêm các quốc gia đối tác tham gia liên minh này.
Sau chuyến thăm Hoa Kỳ bắt đầu từ ngày 16/04, Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga dự kiến thăm Ấn Độ và Philippines để tăng cường quan hệ quân sự chặt chẽ hơn. Tuy nhiên, kế hoạch của ông đã bị hủy bỏ do sự gia tăng đột ngột của virus Trung Cộng ở Ấn Độ.
Chuyên gia: Vai trò tích cực của Nhật Bản
Tháng trước, ông Wang Zhin-sheng, tổng thư ký của Hiệp hội Giao lưu Tinh hoa Châu Á-Thái Bình Dương, cho biết trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với The Epoch Times rằng Nhật Bản gần đây đã đóng một vai trò tích cực trong việc kết nối các nước Châu Á-Thái Bình Dương với nhóm Bộ Tứ.
Ông Wang nói rằng, “Hành động của Nhật Bản là để kiềm chế Trung Cộng. Có diễn biến này là do Trung Quốc đã thông qua Luật Hải Cảnh gây tranh cãi của họ, điều này gây ra mối đe dọa rất lớn với các nước trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, đặc biệt là Nhật Bản.
Ông Wang cũng dự đoán rằng hợp tác trong khu vực này trong tương lai sẽ không còn giới hạn trong các chiến lược quân sự và an ninh nữa, mà dự kiến sẽ mở rộng sang các lĩnh vực kinh tế, công nghệ, sản xuất dược phẩm và các lĩnh vực khác.
Ông Wang cho biết thêm rằng, đối với Hoa Kỳ và Nhật Bản, Đài Loan cũng có thể là một phần không thể thiếu trong chiến lược đã điều chỉnh của họ đối với khu vực Châu Á-Thái Bình Dương; và sự vắng mặt của Đài Loan sẽ dẫn đến một khoảng trống rõ ràng trong Chuỗi đảo thứ nhất.
Do Frank Yue thực hiện
Nguyễn Lê biên dịch
Xem thêm: