Mới nhất
Tiêu điểm
Bình luận
Share
Email
Các nhà phân tích: Nền kinh tế ảm đạm của Trung Quốc ‘vô phương cứu chữa’
Triển vọng kinh tế của Trung Quốc rất ảm đạm sau nhiều tháng liên tục phong tỏa COVID-19 đã làm gián đoạn ngành công nghiệp trên khắp đất nước, và khiến ban lãnh đạo hàng đầu của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) gặp khó khăn.
Gần đây, các quan chức địa phương đã được lệnh kích thích nền kinh tế đang suy giảm trong năm chính trị quan trọng này, khi lãnh đạo ĐCSTQ Tập Cận Bình sẽ nỗ lực đạt được một nhiệm kỳ thứ ba tại Đại hội Đại biểu Toàn quốc lần thứ 20 vào mùa thu này. Nhưng các nhà phân tích cho rằng một mệnh lệnh như vậy sẽ khó thực hiện với các điều kiện kinh tế căn bản yếu kém, kèm theo chính sách “zero-COVID” cứng rắn của chính quyền mang dấu ấn của ông Tập và do đó khó có thể được nới lỏng.
Hôm 25/05, Thủ tướng Lý Khắc Cường, thành viên đứng thứ hai trong Ban Thường vụ Bộ Chính trị của ĐCSTQ, đã thực hiện bước đi chưa từng có khi tiến hành một hội nghị trực tuyến với 100,000 quan chức từ các chính quyền cấp tỉnh, thành phố, và cấp quận để đưa ra những cảnh báo nghiêm khắc về tình trạng của nền kinh tế Trung Quốc.
Theo một phiên bản ngắn của bài diễn văn được thông tấn nhà nước Trung Quốc đăng tải, ông Lý nói: “Những khó khăn này, ở một số khía cạnh và ở một mức độ nhất định, thậm chí còn lớn hơn năm 2020 khi đại dịch bùng phát dữ dội.”
Cảnh báo này được đưa ra trong bối cảnh một số nhà kinh tế, các nhóm doanh nghiệp ngoại quốc, và thậm chí cả công chúng ngày càng thất vọng đối với cam kết của các lãnh đạo ĐCSTQ với chính sách zero COVID của họ. Nhiều người tin rằng không thể duy trì tăng trưởng kinh tế trong khi duy trì cách tiếp cận không khoan nhượng của ông Tập đối với virus.
Chính sách này đã khiến hàng chục thành phố rơi vào tình trạng phong tỏa kể từ cuối năm ngoái khi chính quyền tìm cách ngăn chặn biến thể Omicron đang lây lan nhanh chóng, làm gián đoạn nghiêm trọng cuộc sống và hoạt động kinh doanh của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Các nhà phân tích tại ngân hàng Nhật Bản Nomura ước tính rằng 26 thành phố của Trung Quốc đã thực hiện phong tỏa toàn bộ hoặc một phần hoặc các biện pháp COVID khác tính đến ngày 23/05, ảnh hưởng khoảng 208 triệu người và chiếm 20.5% sản lượng kinh tế của Trung Quốc.
Hành động của ông Lý cũng làm dấy lên suy đoán về một sự chia rẽ, hoặc đấu đá nội bộ chính trị, trong giới lãnh đạo cao nhất của ĐCSTQ. Một số nhà quan sát chỉ ra rằng ông thậm chí không đề cập đến chiến lược zero COVID của ông Tập tại hội nghị nói trên.
Ông Lý Hằng Thanh (Li Hengqing), một chuyên gia về Trung Quốc tại Viện Thông tin và Chiến lược Hoa Thịnh Đốn, cho biết: “Các thông điệp từ ông Tập và ông Lý mâu thuẫn nhau, vì vậy các quan chức địa phương hiện đang bối rối.”
Ông cho biết các quan chức hiện đang “chờ xem gió thổi theo chiều nào” trước khi quyết định ưu tiên phát triển kinh tế hay ưu tiên các biện pháp kiểm soát COVID-19.
Đối với ông Lý của Viện Hoa Thịnh Đốn, các nhà lãnh đạo hàng đầu của ĐCSTQ có thể không báo hiệu “sự chuyển hướng sang phát triển nền kinh tế” để đánh đổi chính sách zero COVID. Ông trích dẫn một bài bình luận được các kênh truyền thông chính thức phát hành để ủng hộ quan điểm của mình.
Tờ Economic Daily, một tờ báo liên kết với Quốc vụ viện do Thủ tướng Lý lãnh đạo, đã đăng một bài bình luận dài chỉ vài giờ sau hội nghị truyền hình nói trên, đưa ra một bước ngoặt tích cực đối với nền kinh tế đất nước. Bài báo này kêu gọi đánh giá nền kinh tế Trung Quốc một cách hợp lý và nêu bật “các nguyên tắc căn bản về tăng trưởng dài hạn,” mà không đề cập đến các nhận xét của thủ tướng.
Toàn văn bài bình luận đã được các cơ quan ngôn luận của ĐCSTQ tái bản rộng rãi hôm 26/05.
Triển vọng mờ mịt
Cuộc thập tự chinh zero COVID của ông Tập đã khiến hàng chục thành phố bị đình trệ đột ngột, phong tỏa các nhà máy và cửa hàng, gây thêm áp lực lên nền kinh tế đang chao đảo của đất nước.
Trong một trường hợp cực đoan, trung tâm tài chính Thượng Hải, nơi trải qua một khoảng thời gian phong tỏa kéo dài hơn hai tháng kể từ hồi tháng Ba, đã ghi nhận doanh số bán xe bằng 0 trong tháng Tư, theo Hiệp hội Thương mại Bán Xe Hơi Thượng Hải.
Các ngân hàng đầu tư đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế Trung Quốc sau khi dữ liệu kinh tế chính thức của tháng Tư được công bố. Ngay cả những kỳ vọng lạc quan cũng thấp hơn mục tiêu tăng trưởng chính thức của ĐCSTQ là “khoảng 5.5 %.”
Citigroup và S&P Global dự kiến nền kinh tế Trung Quốc sẽ tăng trưởng lần lượt 4.2% và 4.9%. UBS đã cắt giảm dự báo tổng sản phẩm quốc nội (GDP) xuống 3% trong năm nay. Dự đoán tồi tệ nhất là từ các nhà kinh tế của Bloomberg, họ dự đoán chỉ tăng trưởng 2% trong năm nay. Bloomberg Economics nhận định rằng tăng trưởng kinh tế Hoa Kỳ có thể vượt qua Trung Quốc lần đầu tiên kể từ năm 1976, năm cuối cùng của cuộc Cách mạng Văn hóa đầy biến động của Trung Quốc.
Ngay cả khi nhà cầm quyền bỏ lỡ mục tiêu tăng trưởng, thì các nhà phân tích cho rằng ĐCSTQ sẽ thổi phồng dữ liệu đã công bố của mình để đạt được mục tiêu trên giấy — đặc biệt là vì điều này có ý nghĩa quan trọng đối với ông Tập ra sao khi ông nỗ lực có thêm một nhiệm kỳ tại một cuộc họp quan trọng của đảng vào mùa thu này.
“Ông ấy chắc chắn sẽ chỉnh sửa số liệu nếu ông ấy có quyền [khi dữ liệu chính thức được công bố],” ông Lý Hằng Thanh nói, khi đề cập đến ông Tập. “Dữ liệu thực sự sẽ chỉ được tiết lộ nếu ông Tập không phải là lãnh đạo Đảng hoặc không trực tiếp nắm quyền.”
‘Vô phương cứu chữa’
Bất chấp những lo ngại về tính toàn vẹn, các số liệu chính thức hồi tháng Tư đã cho thấy một sự suy giảm mạnh.
Dữ liệu chính thức cho thấy, do hàng chục triệu người tiêu dùng phải ở nhà, doanh số bán lẻ đã giảm trong hai tháng liên tiếp trong tháng Tư và đạt mức thấp nhất kể từ khi bắt đầu đại dịch vào năm 2020. Mặc dù một số công nhân được phép làm việc và sinh sống tại các khu phức hợp nhà máy, nhưng sản xuất công nghiệp trong tháng Tư đã giảm 2.9% so với một năm trước đó.
Dữ liệu mới nhất do Cục thống kê Trung Quốc công bố hôm 31/05 cho thấy hoạt động các nhà máy vẫn gặp khó khăn trong tháng Năm, mặc dù với một tốc độ suy giảm chậm hơn. Chỉ số nhà quản lý mua hàng sản xuất chính thức giảm xuống 49.6, tăng nhẹ từ 47.4 trong tháng Tư. Kết quả vẫn nằm dưới mốc 50, điều này cho thấy một sự thu hẹp.
Hôm 31/05, Quốc vụ viện Trung Quốc đã công bố chi tiết một kế hoạch gồm 33 điểm, bao gồm các biện pháp tài khóa, các chính sách tài chính, đầu tư và công nghiệp để thúc đẩy nền kinh tế nước này.
Tuy nhiên, các nhà phân tích không lạc quan khi cho rằng các chính sách của ông Tập đã làm tổn hại đến niềm tin kinh doanh.
Khi đề cập đến vị lãnh đạo đầu tiên của ĐCSTQ, người cố gắng khai triển nền kinh tế kế hoạch hóa xã hội chủ nghĩa, ông Tạ Kim Hà (Hsieh Chin-ho), một học giả kinh tế Đài Loan, cho biết: “Sự suy thoái của nền kinh tế Trung Quốc trong những năm gần đây phần lớn là một kết quả của mô hình kiểm soát của ông Tập, giống như việc quay trở lại thời kỳ của Mao Trạch Đông.”
Năm ngoái (2021), các nhà chức trách đã phát động một cuộc đàn áp quy định sâu rộng trong chiến dịch “thịnh vượng chung” của ông Tập, xóa sạch hàng tỷ dollar giá trị từ những đại công ty công nghệ của Trung Quốc, dẫn đến việc hàng chục ngàn người bị sa thải.
Việc phong tỏa COVID-19 mới đây nhất tiếp tục kìm hãm nhu cầu tại các thị trường lao động của nước này. Tỷ lệ thất nghiệp của Trung Quốc đạt mức cao nhất trong hai năm hồi tháng Tư khi các quan chức phong tỏa các doanh nghiệp ở các đô thị như Thượng Hải. Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên thành thị ở độ tuổi 16-24 đạt 18.2%.
Ngoài ra, hơn 10 triệu sinh viên đại học mới sẽ tốt nghiệp vào mùa hè này. Số lượng kỷ lục những người tìm việc làm mới sẽ phát sinh khi mối đe dọa về việc phong tỏa lặp đi lặp lại làm ảnh hưởng đến doanh thu kinh doanh và tâm lý chán nản.
“Nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ đã phá sản,” một chủ doanh nghiệp nhỏ ở Bắc Kinh nói với The Epoch Times hôm 30/05. “Chắc chắn là chúng tôi đã mất niềm tin rồi.”
Ông Lý cho biết những bất ổn từ các nhà chức trách đã khiến niềm tin kinh doanh giảm sút, và người dân có xu hướng tiết kiệm thay vì chi tiêu.
“Làm sao quý vị có thể mong đợi một sự thay đổi lớn trong nền kinh tế Trung Quốc? Nền kinh tế Trung Quốc đã vô phương cứu chữa.”
Cô Dorothy Li là phóng viên của The Epoch Times có trụ sở tại Châu Âu.
