Mới nhất
Tiêu điểm
Bình luận
Share
Email
Bí quyết hàn gắn trong mỗi gia đình (Phần 2)
Nicholeen Peck đã nổi tiếng trên toàn thế giới với việc hướng dẫn cách nuôi dạy con cái tốt và làm chủ bản thân, giúp các bậc cha mẹ dạy dỗ con mình trở thành những người giao tiếp điềm tĩnh. Sau khi chứng kiến Peck xuất hiện trên một chương trình truyền hình thực tế của BBC cách đây một thập kỷ khiến khán giả trên toàn thế giới đã vô cùng kinh ngạc. Theo đó, hai đứa trẻ vị thành niên nổi loạn đã dành một tuần trong nhà của cô và khi rời đi chúng hy vọng trở thành người tốt hơn.
Tự quản là gì?
Chương trình của Peck có rất nhiều kỹ năng mà cha mẹ có thể sử dụng (để trở nên bình tĩnh, dạy con xác định hậu quả, v.v.), nhưng cốt lõi của nó là tạo ra một môi trường gia đình mà trẻ học cách tự quản.
Đối với trẻ em, có bốn kỹ năng quan trọng: làm theo hướng dẫn, chấp nhận câu trả lời “không”, chấp nhận hậu quả và sự không đồng ý một cách thích hợp. Peck đã viết riêng các cuốn sách cho từng kỹ năng (trong đó các con của cô được lấy làm ví dụ minh họa).
“Tự lập có nghĩa là nhận thức được về nguyên nhân và hậu quả, có thể xác định nguyên nhân và hậu quả của bất kỳ tình huống nhất định nào và vận dụng kiến thức về các hành vi của bạn để có thể kiểm soát chúng,” Peck nói.
“Hiểu bản thân mình và thường xuyên phân tích hành vi của mình để xem liệu bạn có đang đạt được hiệu quả như mong muốn hay không. Và nếu không, bạn có thể phải thay đổi cách suy nghĩ của mình, bạn có thể phải thay đổi hành vi của mình, bạn có thể giảm bớt những phản ứng cảm xúc đang cản trở bạn đạt được mục tiêu của mình. Tất cả những điều đó đều có thể thay đổi và tôi nghĩ đó là một bi kịch mà ngày nay rất nhiều người nghĩ rằng người ta phải tuân theo cảm xúc của bạn vô điều kiện thì bạn mới cảm thấy hạnh phúc.
“Thử nghĩ xem, nếu nhìn xuyên suốt lịch sử, con người đã vượt qua bao nhiêu gian khổ. Phải chăng họ luôn chỉ làm theo cảm xúc của mình? Nếu vậy, rất nhiều người trong số họ sẽ vừa chạy vừa trốn chỉ vì họ sợ, và chắc chắn là họ đã sợ. Nhưng họ đã không làm như vậy, họ tìm thấy sự can đảm này, sức mạnh này bên trong để nói, ‘Đây là cảm giác tôi có ngay bây giờ và đó thực sự là cảm giác tôi đang có, nhưng đây có phải là cảm giác tôi muốn làm theo không? Tôi có muốn hành động của mình nghe theo điều đó không?’
“Và tất cả những người vĩ đại đều làm như vậy, nếu bạn đọc tiểu sử của một số người truyền cảm hứng nhất. Những nhà phát minh, những nhà thám hiểm, những người đã vượt qua hoặc những người là anh hùng vì bất cứ lý do gì, chúng tôi thấy rằng họ đã khai thác được sức mạnh được gọi là tự quản này”.
“Các bậc cha mẹ rất thích điều này vì họ muốn con cái của họ có được sự tự do đó,” cô nói.
Tự quản là một khái niệm có từ thời cổ đại; những nhà lập quốc của chúng ta có thể đã nói rằng một dân tộc tự do là một dân tộc đạo đức, nhưng họ không phải là người đầu tiên tuyên bố sự thật đó.
“Bất cứ xã hội nào đã trở nên tự do ở mức độ này hay mức độ khác đều đã có mô hình tự quản đó. Và khi mọi người ngừng tự quản, họ sẽ mất quyền tự do của mình,” Peck nói. “Mặc dù vậy, tự quản được dạy từ trong gia đình.”
Điều quan trọng là cha mẹ phải làm mẫu cho hành vi này để bọn trẻ có thể học theo. Cách tiếp cận này – không phải là tăng thêm trách nhiệm cho trẻ trước khi chúng sẵn sàng, mà là hướng dẫn chúng một cách khôn ngoan – sẽ giúp củng cố mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái. Sau hai tuần nói rằng OK và đã trở lên OK ở tuổi 14, Peck và cha mẹ cô đã xây dựng lại niềm tin của nhau.
Cô nói: “Loại chương trình nuôi dạy con cái này là về việc tạo ra những mối quan hệ thực sự đoàn kết và vững chắc. Nó không chỉ là kiểm soát hành vi. Để làm được điều đó, bạn phải biết cách giải quyết vấn đề theo cách không khiến bạn chia rẽ.”
Các phương pháp nuôi dạy con liên quan đến việc thao túng con cái sẽ làm xói mòn mối quan hệ đó.
“Nó thậm chí còn được tiếp thị cho các bậc cha mẹ: ‘Ồ, chỉ cần làm một mẹo này và con bạn sẽ trở nên hoàn hảo.’ Bạn không nên lừa con mình. Chúng nên biết mọi thứ bạn sẽ làm hoặc nói trước khi bạn nói. Bằng cách đó, bạn loại bỏ tất cả sự thao túng,” Peck nói. Đó là một hệ thống cho phép trẻ em nhận ra khi nào chúng đang cố gắng điều khiển mọi thứ theo ý mình và tránh xa sự thiếu trung thực đó.
Khi Peck bắt đầu có nhiều bài thuyết trình hơn, ngày càng nhiều phụ huynh hỏi, “Nhưng tôi phải nói gì?” Cô nhận ra rằng họ muốn và cần những kịch bản thực tế, bởi vì ngoại trừ điều đó, họ đang lấy kịch bản của mình từ văn hóa đại chúng hoặc truyền thông, nơi mà bức tranh về một gia đình không mấy hạnh phúc.
Cô ấy đã viết cuốn sách của mình “Những vai trò” vì cô ấy nhận ra rằng nhiều người không hiểu cô đề cập tới những vai trò nào (“bạn có cha mẹ hành động như hàng xóm”) và cô ấy nói với các ông bố bà mẹ chính xác những gì cô ấy nói trong các tình huống khác nhau nếu họ cần sử dụng những lời của cô như một hình mẫu.
Giúp đỡ các gia đình
Peck thường xuyên đi dạo với cô con gái 18 tuổi, nơi họ có thể nói về bất cứ điều gì, kể cả chàng trai mà con gái cô đang thích. Con trai út 16 tuổi của cô, dành cho cô những cái ôm và hôn mỗi ngày. Hai con lớn của cô hiện đã kết hôn và vẫn cảm thấy thoải mái khi nói chuyện với cô về bất cứ điều gì. Mọi người nói với cô ấy, “Nicholeen, con của cô là những đứa trẻ hạnh phúc nhất mà tôi biết.”
Gia đình Peck không nuôi dạy trẻ vị thành niên. Nhiều năm trước, Peck đã tìm thấy một bài báo giải thích sự tiến hóa của từ “thiếu niên”, thực ra nó là một thuật ngữ tương đối hiện đại ban đầu được dùng theo cách xúc phạm; “Trẻ vị thành niên” là những nhóm người bối rối và ương ngạnh chưa đủ trưởng thành để được gọi là “thanh niên”. Trước Thế chiến thứ II, các gia đình muốn nuôi dạy con trai và con gái cư xử giống như người lớn mong đợi, và những đứa trẻ đó khao khát được giống như cha mẹ chúng — không phải cách chúng ta nghĩ về những thanh thiếu niên điển hình ngày nay.
Peck nói rằng cô và các con đều là bạn tốt của nhau, nhưng không phải vì cô cố gắng trở thành bạn của chúng.
Cùng với việc làm rõ vai trò của gia đình là gì, gia đình Peck còn có sứ mệnh và tầm nhìn của một gia đình, đồng thời tổ chức các cuộc họp gia đình thường xuyên.
Bất chấp các kỹ năng, phương pháp và quy tắc thông thường — tất cả đều mang lại sự ổn định mà một đứa trẻ cần — Peck không phải là loại người cần phải tuân theo kịch bản hoặc lịch trình (“Nếu trời mưa, tôi sẽ nói hãy xắn quần đi chơi ngoài mưa”). Chỉ là khi nói đến gia đình, Peck sẽ không để mọi thứ thuận theo may rủi. Gia đình rất quan trọng.
Cô ấy hoàn toàn nghĩ khác khi cô còn trẻ.
“Bạn biết đấy, tôi sẽ phải thành thật và nói rằng đã có một thời gian khi tôi còn là một thiếu nữ, và đó là trước khi tôi kết hôn, nhưng tôi đã ngấm một ít xã hội Kool-Aid, và tôi đã chịu một số tác động tiêu cực của nữ quyền,” Peck nói. “Có một số tác động tốt từ chủ nghĩa nữ quyền, nhưng bên cạnh đó là những cuộc đối thoại tiêu cực hoặc ích kỷ và các tâm lý hiếu chiến này gây tổn hại rất lớn cho xã hội và thực sự khiến rất nhiều phụ nữ phải gục ngã.”
Một ngày nọ, gia đình cô tụ tập tại nhà bà ngoại trong Ngày của Mẹ, và sau bữa tối, ai đó đề nghị họ làm thành một vòng và mỗi người nói vài lời biết ơn đối với bà của họ. Mọi người bắt đầu nói, và Peck là một trong những người nói cuối cùng, cô có cơ hội lắng nghe những người khác nói trước.
Cô nói: “Bà tôi có năm người con và rất nhiều cháu, nên căn phòng chật ních người. Và khi nghe hết người này đến người khác chia sẻ những kỷ niệm và tình yêu ngọt ngào của họ với bà, tôi nhìn bà và tự nhủ, bà đúng là người phụ nữ hoàn hảo nhất.”
“Bà thật ngọt ngào và rất tốt bụng, bà rất mạnh mẽ, cả về đạo đức và tinh thần, và bà yêu thương tất cả mọi người, và điều mà tôi nhận ra, khi mọi người thay nhau kể những thứ về bà, những điều quan trọng trong cuộc sống của họ, tôi nhận ra rằng bà là người quyền lực nhất trong căn phòng đó,” Peck nói. Cô đã học được rằng sự nghiệp được coi là ưu tiên hàng đầu trong cuộc đời cô, nhưng bà cô không bao giờ là một người phụ nữ vì sự nghiệp. “Bà đã là một người mẹ và một người bà trong suốt cuộc đời mình và bà đã dành tất cả mọi thứ cho điều đó.”
“Và cuối cùng khi tới lượt tôi, tôi cảm thấy bản thân nói lên một chút thành thật mà tôi thậm chí không biết rằng vốn đã có ở trong tôi”. Peck đã nói với bà của mình: “Cháu rất biết ơn tấm gương về sự nữ tính của bà, những gì bà đã cho cháu thấy… Bà ơi, bà đã cho cháu thấy việc trở thành một người phụ nữ quyền lực thực sự có ý nghĩa như thế nào.”
Vào lúc đó, Peck nói cô đã nhận ra gia đình thực sự là đơn vị quyền lực nhất trong xã hội – mặc dù cô chưa biết mình sẽ cống hiến bao nhiêu để giúp đỡ các gia đình.
Nhiều năm sau, Peck nhận được cuộc gọi từ Tổ chức Phụ nữ Toàn cầu (WOW), một tổ chức phi lợi nhuận vì gia đình, để nói chuyện tại một hội nghị của Liên Hợp Quốc, và cô đã đồng ý. Nhưng trước khi hội nghị diễn ra, chủ tịch của tổ chức đã gọi điện cho Peck đề nghị cô đảm nhận vai trò chủ tịch khi bà ấy từ chức. Giữa việc nuôi dạy bốn đứa con, dạy học tại nhà và điều hành tổ chức của mình, Peck không nghĩ rằng mình còn có thời gian, nhưng sau khi dành một chút thời gian để suy ngẫm và cầu nguyện, cô nhận ra rằng gia đình và tổ chức của mình đang hoạt động trơn tru và nhiều nhiệm vụ đã được giao phó, và cô trong thực tế vẫn có thời gian. Khi chủ tịch WOW Nina Palmer gọi lại, Peck đã đồng ý.
Peck nói: “Hàng năm, chúng tôi tham dự Hội nghị về Địa vị của Phụ nữ tại Liên Hiệp Quốc, và một số hội nghị khác, và chúng tôi ngồi đó và lắng nghe mọi người nói về vai trò giới tính hết lớp này đến lớp khác. Đó thực sự là một năm mở rộng tầm mắt.”
Peck đã không nhận ra rằng thậm chí có những lực lượng và các nhóm với mục tiêu phá hủy gia đình, nhưng họ đang điều hành tại Liên Hiệp Quốc.
“Tôi nhận ra điều này cực kỳ quan trọng và nó phù hợp với nhiệm vụ khác của tôi, đó là hàn gắn các gia đình, tôi cần bảo đảm các gia đình có cơ hội hàn gắn, và thậm chí là gia đình đúng nghĩa,” cô nói. 80% phụ nữ trên thế giới vẫn trở thành những bà mẹ và WOW muốn cung cấp cho họ các nguồn lực hỗ trợ việc làm mẹ và chăm sóc gia đình.
Trong những tháng gần đây, Peck đã đưa video lên mạng để cung cấp tài liệu cho các gia đình và hy vọng có thể giúp đào tạo được nhiều người hơn. Lịch nói chuyện của cô ấy đã được đặt hoặc tạm dừng hoặc chuyển sang trực tuyến, nhưng cô ấy hạnh phúc vì thời gian ở nhà và mong chờ giai đoạn tiếp theo của cuộc đời.
Peck nói: “Tôi muốn có thể làm được nhiều hơn bất cứ điều gì để thế giới trở thành một nơi tốt đẹp hơn. Nói ngắn gọn thì: Bất cứ điều gì cần làm để biến thế giới trở thành một nơi tốt đẹp hơn cho gia đình, cho gia đình tôi và cho gia đình của mọi người. Và thực sự trong tâm trí tôi, điều đó có nghĩa là tôi sẽ làm bất cứ điều gì theo ý Chúa cho cuộc đời tôi. Đó là khởi nguồn hạnh phúc của tôi.”
Catherine Yang
Chân Như biên dịch
Xem thêm:
