Mới nhất
Tiêu điểm
Bình luận
Share
Email
Bắc Kinh và Taliban: Bảo đảm các khoản đầu tư của Trung Quốc
Thành công của các khoản đầu tư vào Pakistan của Trung Quốc phụ thuộc vào việc tăng cường quan hệ với Taliban.
Hành lang Kinh tế Pakistan Trung Quốc (CPEC) là một loạt các sáng kiến, tương tự như phần còn lại của Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), bao gồm cơ sở hạ tầng, giao thông vận tải, năng lượng, nguyên liệu thô, viễn thông, và ngân hàng. CPEC và Vành đai và Con đường Hàng hải kết nối Trung Quốc với Cảng Gwadar của Pakistan, điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển xăng dầu từ Iran đến Trung Quốc. Ngoài ra, Trung Quốc và Pakistan đã có kế hoạch mở rộng CPEC để bao gồm 12 thị trường biên giới với Afghanistan. Tổng giá trị của CPEC ước tính khoảng 62 tỷ USD.
Kể từ khi Hoa Kỳ tuyên bố rút quân khỏi Afghanistan, các cuộc tấn công khủng bố ở Pakistan đã gia tăng, đặc biệt là chống lại các dự án của CPEC. Một số chuyên gia cho rằng sự thành công của CPEC và BRI nói chung phụ thuộc vào sự ổn định ở Afghanistan và kèm theo sự chấm dứt các cuộc tấn công khủng bố ở Pakistan. Lực lượng ly khai Sindhi đã kết hợp lực lượng với Quân giải phóng Baloch để tấn công các dự án của CPEC, giống như Tehrik-i-Taliban Pakistan (TTP), nhóm Taliban ở Pakistan đã làm. Các công nhân Trung Quốc là mục tiêu trong cuộc tấn công khủng bố nhằm vào một dự án thủy điện của CPEC ở thành trì truyền thống của TTP, tỉnh Khyber Pakhtunkhwa. TTP cũng thực hiện một cuộc tấn công vào một khách sạn ở Quetta, tỉnh lỵ của tỉnh Tây Nam Balochistan, nhắm vào đại sứ Trung Quốc .
Jaish-e-Mohammed (JEM) là một tổ chức khủng bố khác đang hoạt động trong khu vực. JEM có quan hệ chặt chẽ với Taliban và được cho là đã nhận tài trợ từ ông Osama bin Laden. Chính quyền Trung Cộng đã ngăn chặn nỗ lực của Hoa Kỳ và Ấn Độ nhằm đưa ông Masood Azhar, đứng đầu JEM vào danh sách đen. Hoa Kỳ và một số quốc gia đồng minh đã yêu cầu Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đưa ông Azhar vào lệnh cấm vận vũ khí, cấm đi lại và đóng băng tài sản, nhưng Trung Quốc đã đưa ra “biện pháp dừng lại về mặt kỹ thuật” đối với đề nghị này. JEM được biết là đã tấn công các mục tiêu của Ấn Độ, nhưng không có mối liên hệ chặt chẽ với các cuộc tấn công vào tài sản của Trung Quốc. Nhóm này, có quan hệ với al-Qaeda, bị chính quyền Pakistan cáo buộc đã giết ký giả Hoa Kỳ Daniel Pearl vào năm 2002, cũng như thực hiện hai vụ ám sát cựu Tổng thống Pervez Musharraf vào năm 2003. Có thể việc Trung Cộng ủng hộ JEM trong Hội đồng Bảo an là một nỗ lực nhằm duy trì mối quan hệ tốt đẹp với các nhóm khủng bố nhằm ngăn chặn các cuộc tấn công nhằm vào tài sản của Trung Quốc.
Với việc Hoa Kỳ mất quyền kiểm soát ở Afghanistan, có thể cho rằng TTP và các nhóm khủng bố khác sẽ trở nên manh động, thực hiện nhiều cuộc tấn công hơn ở Pakistan. Vào tháng Bảy, các công nhân Trung Quốc tại dự án thủy điện Dasu đã thiệt mạng trong một vụ đánh bom. Vào tháng Tám, một đoàn xe chở công nhân Trung Quốc đã bị một kẻ đánh bom liều chết tấn công. Các quan chức Trung Quốc đã đổ lỗi các cuộc tấn công cho nhóm Taliban ở Pakistan (TTP) .
Các chuyên gia quốc phòng thấy 3 kết quả có thể xảy ra đối với việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan. Tình hình có thể kết thúc bằng một giải pháp thương lượng, một cuộc nội chiến, hoặc một cuộc tiếp quản hàng loạt của Taliban. Bất kể kết quả như thế nào, có vẻ như Taliban sẽ nổi lên với tư cách là những kẻ thống trị Afghanistan. Do đó, Bắc Kinh sẵn sàng tăng cường hơn nữa quan hệ với Taliban, để đảm bảo các khoản đầu tư Bắc Kinh ở Pakistan. Trong khi đó, sức mạnh và sự ổn định của một Afghanistan do Taliban cai trị sẽ phụ thuộc phần lớn vào nguồn tài trợ mà Taliban nhận được từ ngoại quốc cũng như mối quan hệ chính trị với các vai chính-Trung Quốc, Pakistan, và Hoa Kỳ.
Về mặt chính thức, Taliban ở Afghanistan đã nói rằng họ sẽ không chứa chấp các nhóm khủng bố tấn công các nước khác, chẳng hạn như Trung Quốc và Pakistan, nhưng các thành viên TTP được biết rằng đã ẩn náu ở Afghanistan, tiến hành các cuộc tấn công vào Pakistan. Khi đầu tư của Trung Quốc vào Pakistan tăng lên, Trung Cộng đã thúc đẩy Chính phủ Pakistan liên hệ với các nhóm khủng bố. Đồng thời, Trung Cộng muốn tăng cường sự ổn định ở Afghanistan, vì tin rằng sự bất ổn ở Afghanistan làm tăng nguy cơ bị tấn công vào các dự án của Trung Quốc.
Khu vực Tân Cương của Trung Quốc có chung đường biên giới với Afghanistan. Bắc Kinh lo ngại sự hỗ trợ của Taliban đối với lực lượng ly khai ở Tân Cương. Các quan chức an ninh Trung Quốc đã cáo buộc Taliban hỗ trợ các chiến binh Duy Ngô Nhĩ, bao gồm cả Phong trào Hồi giáo Đông Turkestan (ETIM), đã thực hiện một số vụ tấn công khủng bố vào đầu những năm 2000. Tin rằng người đồng sáng lập Taliban Mullah Abdul Ghani Baradar có thể trở thành tổng thống tiếp theo của Afghanistan, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị nói với ông này rằng nên cắt đứt quan hệ với ETIM.
Về số phận của Afghanistan, ông Vương đã nói rằng ônghy vọng về một “cuộc hạ cánh nhẹ nhàng”. Vào cuối ngày, mối quan tâm chính của Trung Cộng về địa chính trị là duy trì sự ổn định của chế độ này và sự an toàn trong nước, đồng thời bảo đảm các khoản đầu tư của Trung Cộng ra nước ngoài. Các mục tiêu của Bắc Kinh có thể đạt được tốt nhất thông qua một quá trình chuyển đổi hòa bình của chính phủ Afghanistan và nhanh chóng trở lại tình hình tương đối ổn định ở nước này. Do đó, Trung Quốc chưa bao giờ lo ngại như Hoa Kỳ và các quốc gia khác về việc liệu đất nước này có bị Taliban cai trị hay về một hình thức nào đó của chính phủ được bầu cử dân chủ hay không. Vì lý do này, Bắc Kinh đã nhiều lần hứa hẹn với Taliban, về mặt ngoại giao. Tháng trước, một phái đoàn cấp cao của Taliban đã được chào đón đến Trung Quốc. Hiện tại, Trung Quốc đang tìm cách trấn an rằng Taliban sẽ không hỗ trợ hoạt động khủng bố ở Tân Cương, cũng như không đe dọa các lợi ích kinh tế của Trung Quốc ở Afghanistan và Pakistan.
Trong ít nhất một thập kỷ, Trung Quốc đã dự tính các dự án kinh tế ở Afghanistan, phần lớn liên quan đến đồng và dầu mỏ. Tính đến năm 2020, các công ty Trung Quốc đã giành được hợp đồng trị giá 110 triệu USD, nhưng sự bất ổn của đất nước này đã ngăn cản những dự án đó thành hiện thực. Mặc dù chế độ Trung Quốc dự kiến sẽ hợp tác với chính phủ do Taliban lãnh đạo và có thể hoàn thành các dự án này và các dự án khác, nhưng không có khả năng sẽ bổ sung các khoản đầu tư đáng kể.
Afghanistan là một quốc gia không giáp biển quy mô trung bình với khoảng 38 triệu dân, với 47% những người sống dưới mức nghèo khổ. Ngay cả khi Taliban nắm quyền, các cuộc kháng chiến vẫn có thể tiếp diễn, duy trì đủ bất ổn khiến đất nước này sẽ không hấp dẫn các nhà đầu tư của Trung Quốc. [Tuy nhiên], bất kể việc đầu tư trực tiếp thế nào đi nữa, Afghanistan vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì an ninh và an toàn ở Tân Cương, cũng như duy trì các khoản đầu tư của Trung Quốc vào Pakistan.
Pakistan và Tajikistan đều có chung đường biên giới với Trung Quốc và đều là thành viên của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), nơi Afghanistan là quan sát viên. Thực tế này có nghĩa là các quốc gia này đã sẵn sàng làm việc cùng nhau. Trung Quốc rất có thể sẽ tăng cường hợp tác an ninh với Tajikistan, vì lo ngại Taliban sẽ tấn công Tajikistan và đe dọa các dự án Vành đai và Con đường của nước này hoặc gây bất ổn ở Trung Á và Tân Cương.
Để tránh bạo lực và duy trì ổn định khu vực, Pakistan và Trung Quốc sẽ phải làm việc cùng nhau trong vấn đề Afghanistan. Sự kết hợp này đương nhiên sẽ giúp tăng cường mối quan hệ giữa hai nước, có thể loại bỏ Ấn Độ và Hoa Kỳ. Sự kết hợp này cũng sẽ khuyến khích đầu tư của Trung Quốc tiếp tục vào Pakistan trong khi tạo động lực để Pakistan hỗ trợ các sáng kiến của Trung Quốc ở Afghanistan.
Quan điểm trong bài viết này là của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của The Epoch Times.
Tiến sĩ Antonio Graceffo đã có hơn 20 năm làm việc tại Á Châu. Ông ấy tốt nghiệp Đại học Thể thao Thượng Hải và có bằng MBA của Đại học Giao thông Thượng Hải tại Trung Quốc. Antonio là giáo sư kinh tế và nhà phân tích kinh tế Trung Quốc, viết cho nhiều phương tiện truyền thông quốc tế. Một số cuốn sách về Trung Quốc của ông bao gồm “Vượt ra ngoài vành đai và con đường: Sự mở rộng kinh tế toàn cầu của Trung Quốc” và “Khóa học ngắn hạn về kinh tế Trung Quốc.”
Lưu Đức biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
Xem thêm:
