Bà Yellen hứa sẽ ‘thúc ép’ Bắc Kinh giải quyết vấn đề xuất cảng năng lượng xanh giá rẻ trong ‘chuyến đi tiếp theo’ tới Trung Quốc
‘Tình trạng dư thừa công suất ở Trung Quốc làm méo mó giá cả và mô hình sản xuất toàn cầu, đồng thời gây tổn hại cho các công ty và nhân viên Mỹ cũng như các công ty và nhân viên trên toàn thế giới.’
Bộ trưởng Ngân khố Janet Yellen cho biết bà sẽ “thúc ép” những người đồng cấp Trung Quốc giải quyết tình trạng dư thừa công suất sản xuất các sản phẩm năng lượng xanh của Trung Quốc trong “chuyến đi tiếp theo” tới quốc gia này.
“Tôi lo ngại về những hiệu ứng lan tỏa đối với toàn cầu của tình trạng dư thừa công suất mà chúng ta đang chứng kiến ở Trung Quốc,” bà Yellen nói trong bài diễn văn tại Georgia hôm 27/03. “Tình trạng dư thừa công suất ở Trung Quốc đang làm méo mó giá cả và mô hình sản xuất toàn cầu, đồng thời gây tổn hại cho các công ty và nhân viên Mỹ cũng như các công ty và nhân viên trên khắp thế giới.”
Bà Yellen đã đến Norcross, Georgia, để tham quan Suniva, một nhà sản xuất pin quang quang năng đã nộp đơn khai phá sản vào năm 2017 một phần vì hàng nhập cảng giá rẻ chủ yếu từ Trung Quốc. Công ty này đang khởi động lại một phần nhờ các ưu đãi từ Đạo luật Giảm Lạm Phát mà Tổng thống Joe Biden đã ký thành luật vào tháng 08/2022.
Bà Yellen nói, “Trước đây, trong các ngành công nghiệp như thép và nhôm, sự trợ cấp của chính quyền Trung Quốc đã dẫn đến tình trạng đầu tư quá mức và dư thừa công suất khiến các công ty Trung Quốc phải tìm cách xuất cảng ra ngoại quốc với mức giá thấp. Hành động này đã duy trì hoạt động sản xuất và việc làm ở Trung Quốc nhưng đã buộc ngành công nghiệp này phải thu hẹp lại trên các phần còn lại của thế giới.”
“Giờ đây, chúng ta chứng kiến việc xây dựng công suất dư thừa trong các ngành công nghiệp mới như quang năng, xe điện, và pin lithium-ion.”
Theo dữ liệu từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế, Trung Quốc chiếm 74–96% sản lượng toàn cầu của bốn thành phần chính trong tấm pin quang năng vào năm 2021, nhưng nhu cầu của họ lại chỉ chiếm 36.4% sản lượng mà họ sản xuất ra.
Theo số liệu chính thức từ hai quốc gia công bố vào tháng trước, vào năm 2023, Trung Quốc đã vượt qua Nhật Bản để trở thành nước xuất cảng xe hơi lớn nhất thế giới. Trong quý cuối cùng của năm ngoái, nhà sản xuất xe điện Trung Quốc BYD đã bán được nhiều xe điện (EV) hơn Tesla.
Trong khi đó, Trung Quốc chiếm khoảng 75% sản lượng pin lithium-ion toàn cầu.
Bà Yellen cho biết chính phủ ông Biden đã nêu lên vấn đề dư thừa công suất với Trung Quốc trong các cuộc đàm phán song phương trước đây.
“Tôi dự định sẽ đưa vấn đề này trở thành vấn đề chính trong các cuộc thảo luận trong chuyến đi tới đó của tôi,” bà nói. “Tôi sẽ thúc ép những người đồng cấp Trung Quốc của tôi thực hiện các bước cần thiết để giải quyết vấn đề này.”
Theo báo cáo về môi trường kinh doanh thường niên năm 2024 do Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Trung Quốc công bố vào đầu năm nay, tiền viện trợ, hoặc trợ cấp tài chính của chính quyền đã là một trong năm mối quan tâm hàng đầu về việc các công ty Mỹ bị đối xử không công bằng ở Trung Quốc và Hồng Kông. Những vấn đề khác bao gồm quyền tiếp cận thị trường, thực thi quy định, và cấp phép.
Bộ Ngân khố chưa chính thức công bố chuyến đi Trung Quốc sắp tới của bà Yellen. Tuy nhiên, một số hãng truyền thông đã đưa tin bà sẽ tới Trung Quốc vào tháng Tư, viện dẫn những nguồn tin ẩn danh.
Trong chuyến đi Trung Quốc năm 2023, bà Yellen đã gặp một số quan chức cấp cao của ĐCSTQ, trong đó có Thủ tướng Lý Cường (Li Qiang) và Phó Thủ tướng Hà Lập Phong (He Lifeng).
‘Phá hủy quá nhiều ngành công nghiệp ở Mỹ’
Liên minh Sản xuất Hoa Kỳ (AAM), một nhóm vận động cho ngành sản xuất của Hoa Kỳ, đã đưa ra một tuyên bố hoan nghênh nỗ lực của bà Yellen trong việc giải quyết tình trạng dư thừa công suất của Trung Quốc.
“Tình trạng dư thừa công suất của Trung Quốc đã phá hủy quá nhiều ngành công nghiệp ở Mỹ trong hai thập niên qua,” chủ tịch AAM Scott Paul cho biết. “Các chính sách của Bắc Kinh và sự do dự của các chính phủ tiền nhiệm trong việc ngăn chặn hoặc ứng phó một cách thích hợp với mối đe dọa này đã khiến chúng ta rơi vào tình trạng suy yếu.”
“Điều quan trọng là chính phủ ông Biden và Quốc hội phải chủ động khai triển các công cụ thương mại hiện có và phát triển các công cụ mới để ngăn chặn tình trạng mất việc làm trước khi quá muộn.”
“Chúng ta cũng phải bảo đảm rằng các công ty Trung Quốc không chỉ đơn giản sử dụng các đối tác thương mại của chúng ta làm cửa hậu vào thị trường Mỹ, hoặc bóp méo thị trường này bằng cách xây dựng ở đây các hoạt động nhỏ phụ thuộc vào chuỗi cung ứng Trung Quốc theo cách thay thế các ngành công nghiệp mới nổi của chúng ta.”
Tháng trước (02/2024), AAM đã công bố một báo cáo cảnh báo rằng Trung Quốc đặt ra một “mối đe dọa hiện hữu” đối với ngành xe hơi Mỹ nếu các công ty xe hơi Trung Quốc sử dụng Mexico làm “cửa hậu” để bán xe hơi vào Hoa Kỳ. Bằng cách sản xuất tại Mexico, các nhà sản xuất xe hơi Trung Quốc sẽ được hưởng “mức thuế ưu đãi hơn” theo Thỏa thuận Hoa Kỳ-Mexico-Canada.
Báo cáo cho biết: “Có lý do để báo động rằng xe hơi và phụ tùng của Trung Quốc sẽ chỉ làm tăng mức độ tiếp cận của họ vào thị trường Hoa Kỳ, vượt qua các mức thuế quan hiện hành và né tránh các biện pháp thực thi thương mại hiện có, nhằm thách thức trực tiếp các nhà sản xuất xe hơi trong nước và đe dọa việc làm của hàng triệu nhân viên trong lĩnh vực sản xuất của Mỹ.”
Đầu tháng này (03/2024), các thượng nghị sĩ Jon Ossoff (Dân Chủ-Georgia) và Raphael Warnock (Dân Chủ-Georgia) đã gửi thư cho Tổng thống Biden, kêu gọi ông loại bỏ việc miễn thuế quan đối với các module quang năng hai mặt. Họ chỉ ra rằng việc nhập cảng module hai mặt của Hoa Kỳ đã tăng gấp đôi từ năm 2020 đến năm 2022.
Bức thư viết, “Ngành công nghiệp sản xuất quang năng đang đứng trước một bước ngoặt quan trọng, do các ưu đãi trong Đạo luật Giảm Lạm Phát gây nên. Trong hai năm cuối cùng của chính sách thuế quan 201, việc thực thi các ưu đãi trợ giúp ngành sản xuất quang năng đang phát triển của Hoa Kỳ là cần thiết, ngành này rất quan trọng đối với an ninh năng lượng của quốc gia chúng ta và sự độc lập khỏi Trung Quốc của chúng ta trong lĩnh vực năng lượng.”
Trong một bức thư khác gửi cho Tổng thống Biden hồi tháng Một, ông Ossoff và ông Warnock, cùng với Thượng nghị sĩ Sherrod Brown (Dân Chủ-Ohio) và Thượng nghị sĩ Marco Rubio (Cộng Hòa-Florida), đã yêu cầu tổng thống tăng thuế quan đối với hàng nhập cảng trong lĩnh vực quang năng của Trung Quốc.
Bức thư viết: “Các khoản trợ cấp mạnh mẽ của Trung Quốc cho ngành sản xuất quang năng của chính họ thể hiện ý định kiểm soát ngành này trên toàn cầu.”
Nhật Thăng biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times