Trung y: Để có sức khỏe hoàn hảo trong năm 2021

Trung y, với lịch sử lâu đời, đã cung cấp nhiều phương cách để chúng ta có thể giữ cho cơ thể khỏe mạnh trong những thời điểm bất trắc như thế này. Lắng nghe bản thân và các chu kỳ nội tại của thân thể để hoà hợp tốt nhất với các điều kiện ngoại cảnh tác động đến bạn.

Một khái niệm quan trọng trong Trung y là sự nhận thức (awareness) — nhận thức về môi trường bên ngoài cũng như thế giới bên trong của bạn. Một trong những hình thức nhận thức nội tại này là sự quan tâm đến cơ thể của chúng ta. Cơ thể chúng ta nói một ngôn ngữ đặc biệt mà chúng ta phần lớn không để tâm đến. 

Cơ thể truyền tín hiệu đến chúng ta thông qua các cơn đau nhức, cảm giác tràn đầy năng lượng hoặc sự mệt mỏi, hoặc cảm giác khó chịu trong dạ dày. Chú tâm đến những thay đổi trong cơ thể và những gì cơ thể đang cố gắng nói với chúng ta là một yếu tố quan trọng để nhận biết khi có điều gì đó không ổn. Sự nhận biết này sẽ cho chúng ta cơ hội để thay đổi một số thứ và cung cấp cho cơ thể những gì cần thiết để giữ cho chúng luôn khỏe mạnh.

Một nhân tố khác của thế giới nội tại của chúng ta là cảm xúc. Cảm xúc có thể mờ đi khi tâm trí của chúng ta đang bận rộn giải quyết các vấn đề trong ngày. Nhưng cũng giống như việc lắng nghe cơ thể của bản thân có thể cho ta biết liệu có điều gì đó cần được chú ý đến không, thì việc lắng nghe cảm xúc của chính mình có thể giúp chúng ta nhận thức được thêm các vấn đề khác nữa.

Lắng nghe cảm xúc và lắng nghe cơ thể chúng ta

Một trong những cách chúng ta có thể điều chỉnh chính mình là dành chút thời gian — mỗi ngày — để kiểm tra và lắng nghe. Bạn đang cảm thấy thế nào? Tình cảm của bạn hiện ra sao? Cơ thể có chỗ nào đau nhức không? Bạn ngủ có ngon không? Hôm nay bạn đã ăn gì chưa? 

Hành động đơn giản tưởng chừng như rất nhỏ nhặt này nhưng sẽ có tác động lớn đến chúng ta. Một khi nó trở thành thói quen hàng ngày của mình, bạn sẽ bắt đầu cảm nhận được những điều nhỏ nhặt này và có thể đưa ra những điều chỉnh phù hợp trước khi chúng trở thành những vấn đề lớn có khả năng gây bệnh cho bạn. Bạn đang học cách lắng nghe chúng và cơ thể bạn sẽ cảm ơn bạn vì điều đó.

Hành động đơn giản này có thể biến chuyển đời sống của bạn vì nó giúp bạn nhận ra nguyên nhân và kết quả của một số khía cạnh trong cuộc sống. Bạn sẽ nhận thấy cách cơ thể phản ứng với một số loại thực phẩm, tâm trạng của bạn có thể thay đổi như thế nào theo thời tiết hoặc việc tập thể dục có thể nâng cao tinh thần của bạn như thế nào. Sự tự nhận thức này có thể cung cấp cho bạn động lực cần thiết để thực hiện những thay đổi lành mạnh và làm những điều khiến bạn cảm thấy cuộc sống của mình sinh động hơn.

Lắng nghe môi trường xung quanh 

Lắng nghe môi trường xung quanh là một phạm trù rộng hơn của lắng nghe bản thân. Bạn đã bao giờ nhận thấy rằng bạn cảm thấy tốt như thế nào khi đi dạo trong rừng? Đó là bạn đang kết nối lại với thế giới tự nhiên, một kết nối mà con người đã có từ hàng nghìn năm nay. Mối liên hệ đó đã bị cắt đứt theo nhiều cách khác nhau khi chúng ta ngày càng dành nhiều thời gian hơn ở trong nhà và làm những công việc không liên quan đến chu kỳ của các mùa và thế giới bên ngoài.

Trung y dạy chúng ta về vẻ đẹp và tính thực tế của việc sống hài hòa với các mùa trong năm.

Khi các mùa dần dần trôi qua trong năm, chế độ ăn uống và hành vi của chúng ta cũng nên hài hòa hơn với môi trường tự nhiên của chúng ta.

Vào mùa đông, năng lượng giảm xuống và hướng vào trong. Hâm nóng các món súp và món hầm, sử dụng các loại rau củ được hầm trong thời gian dài để tăng tính nhiệt của chúng là cách tốt nhất để bảo toàn năng lượng dương hoặc hỏa của chúng ta trong thời điểm âm cực hạn này.

Năng lượng mùa xuân bắt đầu nổi lên trên bề mặt và mở rộng ra bên ngoài, giống như những mầm cây mới nhú lên khỏi mặt đất, khao khát ánh nắng mặt trời. Vào mùa này, tốt nhất là chúng ta nên ăn các thực phẩm có màu xanh có tác dụng làm sạch gan để “đào thải” ra khỏi hệ thống cơ thể tất cả những gì không tốt tích tụ trong mùa đông.

Mùa hè tượng trưng cho sự triển hiện năng lượng hướng ra bên ngoài và thường là mùa của sự phát triển, sinh sôi và dồi dào. Mùa hè là khoảng thời gian để chúng ta thức dậy sớm và đi ngủ muộn hơn, tận hưởng những ngày dài hơn và lượng ánh nắng dồi dào hơn.

Và mùa thu là khi năng lượng lại bắt đầu hướng vào trong và chúng ta thấy mình bắt đầu đi ngủ sớm hơn một chút. Đây là thời gian để hoàn thành các dự án, dọn dẹp tủ quần áo của chúng ta và xử lý những cảm xúc cũ đang lấp đầy trong tâm trí. Năng lượng mùa thu dạy chúng ta vẻ đẹp của sự buông bỏ.

Tôi có thể làm gì?

Nhận biết được các mùa và thay đổi hành vi và chế độ ăn uống của bạn cho phù hợp. Điều này, ngoài việc giúp bạn khỏe mạnh, cũng sẽ giúp bạn kết nối lại với nhịp điệu tự nhiên của cơ thể chúng ta.

Bạn không cần phải thực hiện những thay đổi lớn đâu, những sự thay đổi tinh tế vẫn có thể giúp chúng ta chuyển đổi nhẹ nhàng từ mùa này sang mùa khác. Ví dụ, trong khi thế giới phương Tây có truyền thống đặt lễ đón năm mới vào thời điểm cao điểm của mùa đông, thì truyền thống Trung Quốc dạy rằng tốt hơn hết bạn nên bắt đầu một thói quen mới vào mùa xuân khi nguồn năng lượng dồi dào trong mùa khuyến khích bạn tiêu xài năng lượng mới.

Điều chỉnh bản thân và điều chỉnh theo mùa có thể giúp bạn nhận thức rõ hơn về cách bạn được kết nối với thế giới tự nhiên và các chu kỳ chính của nó. Đây là sự hiểu biết tinh tường bạn có thể áp dụng trong cuộc sống hàng ngày của mình.

Emma là một bác sĩ châm cứu đã hành nghề từ năm 2006. Cô ấy có một cơ sở tư vấn tên là Thrive Consulting và điều hành một trang web có tên là Chinese Medicine Living, là nơi mà cô viết về cách sử dụng các nguyên tắc y học Trung Quốc để sống một lối sống lành mạnh trong thế giới hiện đại. Cô là một người yêu thích võ thuật, thế giới thiên nhiên và một tách trà thơm ngon. 

Emma Suttie
Ngọc Anh biên dịch

Xem thêm: