Triệu chứng của say nắng và cách phòng ngừa
Mùa hè nắng nóng khiến nhiệt độ cơ thể tăng cao. Cơ thể tự động kích hoạt một số chức năng nhất định để giữ mát, chẳng hạn như tăng tiết mồ hôi và tăng nhịp thở. Tuy nhiên, tình trạng say nắng có thể xảy ra khi nhiệt độ môi trường quá cao và cơ chế tự điều chỉnh sinh lý không kiểm soát được nhiệt độ cơ thể. Vậy triệu chứng của say nắng là gì? Và làm thế nào để ngăn chặn điều đó?
Tổng quan y văn năm 2015 được công bố trên tập san Sinh lý Toàn diện lưu ý rằng say nắng là một tình trạng đe dọa tính mạng được chẩn đoán lâm sàng khi nhiệt độ cơ thể tăng cao kèm theo rối loạn chức năng hệ thần kinh trung ương. Hậu quả lâu dài của say nắng được cho là do hội chứng phản ứng viêm hệ thống gây ra.
Các triệu chứng của say nắng
Dưới đây là một số triệu chứng của say nắng:
- Nhức đầu: Bạn có thể bị đau đầu dữ dội hoặc chóng mặt.
- Bồn chồn và lo lắng: Bạn có thể cảm thấy bồn chồn, lo lắng hoặc cáu kỉnh.
- Nhiệt độ cơ thể tăng cao: Nhiệt độ tăng trên mức bình thường từ 37-38ºC (98.6-100.4ºF). Say nắng nghiêm trọng có thể làm nhiệt độ cơ thể tăng trên 40ºC (104ºF).
- Các triệu chứng về da: Da trở nên nóng, đỏ và đổ nhiều mồ hôi.
- Nhịp tim tăng: Trong cơn say nắng, nhịp tim có thể tăng, khiến bạn có cảm thấy tim đập nhanh.
- Khó thở: Việc hít thở trở nên khó khăn, bạn bắt đầu thở nhanh hoặc nông.
- Buồn nôn và nôn: Mọi người có thể cảm thấy buồn nôn và nôn khi say nắng.
- Mệt mỏi và yếu ớt: Say nắng có thể gây suy nhược cơ thể và khiến người bệnh cảm thấy đuối sức.
- Co giật và mất ý thức: Say nắng nghiêm trọng có thể gây chuột rút cơ, hôn mê và bất tỉnh.
Nếu các triệu chứng say nắng xuất hiện, bạn nên lập tức hạ nhiệt độ cơ thể, bao gồm di chuyển đến nơi mát mẻ và thoáng khí, bổ sung đủ nước để hạ nhiệt từ từ và tìm kiếm sự trợ giúp y tế.
Điều trị say nắng theo Trung y
Trung y cho rằng say nắng là biểu hiện của sốt do mất cân bằng âm dương trong cơ thể, gây rối loạn tuần hoàn khí huyết, dương khí thái quá hoặc âm hư và tăng nội nhiệt.
Học thuyết âm dương trong Trung y cho rằng mọi sự vật, hiện tượng trong tự nhiên đều có tính chất âm dương đan xen với nhau, như đất và trời, lạnh và nóng. Hai năng lượng âm và dương tuy đối lập nhưng cũng phụ thuộc lẫn nhau. Khi hai điều này được cân bằng hợp lý, con người sẽ cảm thấy khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng, mọi thứ trở nên hài hòa và ổn định. Ngược lại, sự mất cân bằng có thể dẫn đến các biến chứng trong cơ thể.
Trong Trung y, nhiều loại bệnh có thể là do các yếu tố môi trường gây ra, chẳng hạn như phong, hàn, thử, thấp, táo, hỏa (gió, lạnh, nắng, ẩm, khô và nhiệt).
Trung y phát hiện cơ thể người có một hệ thống kinh mạch, là kênh chuyển động năng lượng chịu trách nhiệm vận chuyển khí huyết đến toàn bộ cơ thể. Đây là những chất cơ bản cấu tạo nên cơ thể và duy trì mọi hoạt động sinh lý của sự sống. Khi có sự mất cân bằng hoặc thiếu hụt khí huyết, các điều kiện bất lợi như bệnh tật có thể xảy ra.
Một số gợi ý từ Trung y để ngăn ngừa say nắng:
- Điều hòa khí huyết, âm dương: Dùng các bài thuốc Trung y để cân bằng âm dương, điều hòa sự vận hành của khí huyết, nâng cao thể chất giúp chống lại tác động của nhiệt độ cao.
- Ăn uống hợp lý: Vào mùa hè, nên chọn những thức ăn nhẹ, dễ tiêu như rau củ, trái cây, canh thanh đạm…, tránh thức ăn nhiều dầu mỡ, cay, chiên xào và thức ăn dễ gây viêm nhiễm.
- Bổ sung nước: Nhiệt độ mùa hè khiến bạn đổ nhiều mồ hôi, vì vậy hãy uống đủ nước để tránh mất nước cơ thể. Đồ uống mát như trà thảo dược, trà xanh và hoa cúc có thể giúp thanh nhiệt.
- Cân bằng giữa làm việc và nghỉ ngơi: Không làm việc quá sức, tránh tập luyện nặng hoặc hoạt động ngoài trời khi nhiệt độ cao, đặc biệt là tiếp xúc lâu với ánh nắng mặt trời vào buổi trưa.
- Tránh tiếp xúc lâu với nhiệt độ cao: Trong thời tiết nắng nóng, hãy ở nơi mát mẻ có bóng râm và tránh tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng mặt trời và nhiệt độ cao.
- Mặc quần áo thoáng và rộng rãi: Chọn quần áo nhẹ, thoáng khí sẽ giúp bạn cảm thấy thoải mái.
Nếu các triệu chứng say nắng xuất hiện, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.
Ăn nhiều dưa hấu có thể ngăn ngừa say nắng?
Dưa hấu là loại trái cây phổ biến trong mùa hè, giúp giải nhiệt và ngăn ngừa say nắng ở một mức độ nhất định.
Dưới đây là một số lợi ích của dưa hấu trong việc ngăn ngừa say nắng:
- Bổ sung nước: Dưa hấu có hàm lượng nước cao, ăn vừa phải có thể bổ sung nước hiệu quả cho cơ thể, giúp ngăn ngừa tình trạng mất nước.
- Thanh nhiệt: Dưa hấu có tác dụng giải nhiệt, giảm cảm giác nóng trong người và giảm triệu chứng của sốt.
- Chứa L-citrulline và L-arginine: Đây là những tiền chất của nitric oxide, polyphenol và carotenoids, có vai trò trong sức khỏe chuyển hóa tim mạch. Bổ sung dưa hấu và L-citrulline giúp hạ huyết áp trong các thử nghiệm ở người.
Một tổng quan y văn khác được công bố trên tập san Y sinh học và Dược lý trị liệu vào năm 2019 cho thấy lycopene trong dưa hấu có tác dụng bảo vệ thần kinh. Lycopene cũng sở hữu đặc tính chống oxy hóa, chống viêm và chống tăng sinh, đóng vai trò trong việc phòng ngừa hoặc điều trị các bệnh như suy tim và ung thư.
Thanh Ngọc biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc tại The Epoch Times
