Thần kinh phế vị giúp tim tăng khả năng bơm máu khi tập luyện
Các nhà nghiên cứu tiết lộ vai trò bất ngờ của dây thần kinh phế vị trong việc nâng cao hiệu suất tập thể dục và các phương pháp điều trị tim tiềm năng.
Trong nhiều năm, những người đam mê tập thể dục và các nhà khoa học cho rằng hệ thống “chiến đấu hoặc bỏ chạy” của chúng ta chiếm vị trí trung tâm trong quá trình tập luyện. Nhưng những hiểu biết mới mẻ từ Đại học Auckland đang thách thức câu chuyện này. Một nghiên cứu gần đây cho thấy dây thần kinh phế vị – thường liên quan đến trạng thái “nghỉ ngơi và tiêu hóa” – hoạt động trong khi tập thể dục và trợ giúp đáng kể khả năng bơm máu của tim.
Đồng tác giả nghiên cứu, giáo sư Rohit Ramchandra có bằng tiến sĩ sinh lý học, cho biết trong một tuyên bố gần đây trên trang web của trường đại học, “Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy hoạt động của các dây thần kinh phế vị ‘nghỉ ngơi và tiêu hóa’ này thực sự tăng lên trong khi tập thể dục.”
Nghiên cứu mới đánh giá lại tác dụng của tập thể dục đối với tim
Trong một thế giới nơi cách tập thể dục phổ biến như coffee, hiểu biết về khoa học cơ bản là điều quan trọng. Hầu hết chúng ta đều tin rằng tập thể dục là một công việc đơn giản, thú vị, kích hoạt phản ứng “chiến đấu hoặc bỏ chạy.” Nghiên cứu này cho thấy không phải vậy.
Thật đáng ngạc nhiên khi tập thể dục đã kích hoạt dây thần kinh phế vị và khiến hoạt động bơm của tim tăng cao.
Ông Ramchandra nói, “Để duy trì mức bơm máu cao, tim cần lưu lượng máu lớn hơn trong khi tập thể dục để cung cấp năng lượng do gia tăng hoạt động: Dữ liệu của chúng tôi cho thấy rằng sự gia tăng hoạt động của dây thần kinh phế vị đã làm được điều này.”
Hơn nữa, nghiên cứu nhấn mạnh sự hợp tác tích cực giữa hệ thần kinh giao cảm (chiến đấu – bỏ chạy) và phó giao cảm (nghỉ ngơi và tiêu hóa). Cả hai hệ thống này phối hợp hài hòa với nhau trong quá trình tập luyện, cho phép tim bơm máu hiệu quả hơn.
Từ ‘nghỉ ngơi và tiêu hóa’ đến một đồng minh tập thể dục
Dây thần kinh phế vị (vagus nerve) là một trong những dây thần kinh dài nhất và phức tạp nhất, chạy từ thân não xuống bụng, phân nhánh đến tim, phổi, thậm chí cả ruột. Cái tên “vagus” bắt nguồn từ tiếng Latin có nghĩa là “lang thang,” rất phù hợp với phạm vi mở rộng của dây thần kinh này.
Trong nhiều thập niên, dây thần kinh phế vị đã được tôn vinh vì kiểm soát phản ứng thả lỏng của cơ thể, cho phép chúng ta hoạt động chậm lại với nhịp “nghỉ ngơi và tiêu hóa.” Các kết nối của dây phế vị rất quan trọng trong việc điều hòa tâm trạng, nhịp tim và tiêu hóa. Dây thần kinh phế vị hoạt động tốt được xem là sự cân bằng bên trong tối ưu – một tiêu chuẩn để hiểu được sức khỏe tổng thể của chúng ta.
Nhưng những phát hiện từ Đại học Auckland cho thấy rằng dây thần kinh phế vị không chỉ tạo ra sự bình tĩnh mà còn là một đối tác năng động trong quá trình gắng sức. Như chúng ta đã biết, khi chúng ta thắt dây giày chạy bộ hoặc tập gym, dây thần kinh lang thang cũng tích cực tham gia, phối hợp với các hệ thống khác để bảo đảm trái tim hoạt động tối ưu trong quá trình tập luyện.
VIP (Vasoactive intestinal peptide) đóng vai trò chủ chốt trong hoạt động tim mạch
Vai trò của dây thần kinh phế vị vượt xa những gì đã được hiểu trước đây. Ông Ramchandra nói với The Epoch Times, “Bây giờ chúng ta biết rằng dây thần kinh phế vị phóng thích nhiều hơn một chất dẫn truyền thần kinh. Việc chặn chất dẫn truyền thần kinh “chính” không có nghĩa là các chất dẫn truyền thần kinh khác không đóng vai trò gì.”
Nghiên cứu gần đây của ông nêu bật một tác nhân bất ngờ – peptide vận mạch đường ruột, thường được gọi là VIP. Mặc dù VIP chủ yếu được biết đến với chức năng tiêu hóa nhưng vai trò then chốt của nó đối với sức khỏe tim mạch và tập thể dục đang ngày càng được thấy rõ.
Ông Ramchandra và các bản ghi âm trực tiếp của nhóm ông đã tiết lộ rằng dây thần kinh phế vị ở tim sẽ tiết VIP khi gắng sức. Ông nói, “Trong bài báo này, chúng tôi đưa ra rằng trong khi tập thể dục, dây thần kinh phế vị chịu trách nhiệm tiết VIP, từ đó giúp cải thiện lưu lượng máu đến tim.”
Tiết lộ này trái ngược với chất dẫn truyền thần kinh acetylcholine đã được thừa nhận trước đây, vốn làm hạn chế khả năng tập thể dục. Thay vào đó, VIP đóng vai trò chủ chốt. Bằng cách làm giãn mạch vành, VIP bảo đảm lưu lượng máu đến tim liên tục và hiệu quả hơn khi bị căng thẳng về thể chất.
Ông Ramchandra cho biết, “Trái tim đang đập khi tập thể dục cần nhiều máu hơn để phục vụ nhu cầu gia tăng. Nguyên nhân gây ra sự gia tăng lưu lượng máu này rất phức tạp và bao gồm một số yếu tố thần kinh và hormone. Dữ liệu của chúng tôi cho thấy vai trò quan trọng của dây thần kinh phế vị trong việc bảo đảm lưu lượng máu đến tim tăng lên, giúp tim đập mạnh hơn.”
Tiềm năng của dây thần kinh phế vị trong điều trị suy tim và hơn thế nữa
Trong một sự thay đổi đáng kể so với cách hiểu thông thường, nghiên cứu của ông Ramchandra đã xác định lại quan điểm của chúng ta về sinh lý học tập thể dục, thắp lên ngọn hải đăng hy vọng cho những bệnh nhân suy tim. Ông nói, “Với sự tăng hoạt động của dây thần kinh phế vị, nhịp tim sẽ chậm lại. Dây thần kinh phế vị đóng một vai trò then chốt trong việc này.”
Những phát hiện của Đại học Auckland có ý nghĩa sâu sắc, đặc biệt đối với những bệnh nhân suy tim đang phải vật lộn với những hạn chế khi tập thể dục.
Ông Ramchandra nói, “Những bệnh nhân này không thể thực hiện ngay cả những công việc cơ bản đòi hỏi phải gắng sức, chất lượng cuộc sống của họ bị suy giảm trầm trọng.”
“Một nguyên nhân chính đáng khiến khả năng chịu đựng tập thể dục của họ giảm sút là do lượng máu cung cấp cho trái tim ốm yếu không đủ.”
Việc phát hiện ra hoạt động khuếch đại của dây thần kinh phế vị trong khi tập thể dục đang khiến nhiều người ngạc nhiên vì nó như một cứu cánh tiềm năng cho những người đang muốn có hoạt động tim tốt hơn.
Ông Ramchandra nói, “Trọng tâm của chúng tôi đang chuyển sang vai trò của dây thần kinh phế vị trong việc nâng cao kết quả hữu ích của việc tập thể dục lâu dài.”
Tú Liên biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc tại The Epoch Times
