Nước tăng lực làm giảm hoạt động của bộ não như thế nào?
Các nhà sản xuất hứa hẹn rằng với các thành phần như caffeine, acid amin và chiết xuất thảo mộc, chỉ cần một ngụm nước tăng lực cũng sẽ giúp bạn tập trung và có động lực [làm việc] siêu phàm. Tuy nhiên, đằng sau đó là mối nguy hiểm có thể lớn hơn bất kỳ mức tăng năng lượng nào mà thức uống này đem lại. “Điều gì sẽ xảy ra nếu cái giá cho sự bùng nổ năng lượng không chỉ là tiền?”
Mặc dù có thể mang lại những lợi ích ngắn hạn như giúp tỉnh táo và tập trung, nhưng nghiên cứu chỉ ra rằng nước tăng lực cũng có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe.
Dược sĩ Omar Eliwa nói với The Epoch Times, “Số lượng và chất lượng của caffeine trong nước tăng lực cung cấp một nguồn năng lượng không tốt. Bạn đang nhận được nhiều hơn những gì bộ não có thể tiếp nhận. Về lâu dài sẽ gây bất lợi cho trí nhớ, lão hóa tế bào, cạn kiệt chất dinh dưỡng, giảm cảm giác thèm ăn, từ đó ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất.”
Nước tăng lực ảnh hưởng đến não như thế nào?
Các nhà nghiên cứu đang hiểu rõ hơn về cách mà hỗn hợp các thành phần trong nước tăng lực ảnh hưởng đến não. Thật không may, đó không phải là những thông tin tích cực.
1. Rối loạn thoái hóa thần kinh và lão hóa não
Nước tăng lực chứa caffeine có thể gây ra những thoái hóa thần kinh ở vùng hồi hải mã (hippocampus), một cấu trúc thiết yếu cho trí nhớ dài hạn ở chuột bạch đực.
Lượng đường cao cũng có liên quan đến việc tăng nguy cơ kháng insulin. Kháng insulin ngăn cản các tế bào khắp cơ thể, bao gồm cả tế bào não, hấp thụ đầy đủ glucose. Theo thời gian, sự kém nhạy với insulin có thể góp phần gây thoái hóa thần kinh và tăng tốc độ lão hóa não.
Hơn nữa, kháng insulin góp phần vào sự tiến triển của bệnh Alzheimer qua nhiều cơ chế khác nhau, bao gồm cả sự gia tăng stress oxy hóa.
Tiến sĩ Aruna Tummala, bác sĩ tâm thần tích hợp tại Trinergy Health và là người sáng lập Psychiatry 2.0, nói với The Epoch Times, “[Nước tăng lực] thường được đóng gói bằng nhôm, một chất độc thần kinh có liên quan đến bệnh Alzheimer.”
2. Tăng động giảm chú ý
Nước tăng lực và thức uống thể thao thường chứa thuốc nhuộm thực phẩm như thuốc nhuộm đỏ 40 (Allura Red AC). Hợp chất này có thể làm giảm khả năng hấp thụ các khoáng chất như kẽm và sắt cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển.
Một số nghiên cứu cho thấy màu thực phẩm nhân tạo như thuốc nhuộm đỏ 40 có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) ở trẻ em.
Một phân tích gộp được thực hiện vào năm 2012 ước tính rằng khoảng 8% trẻ em bị tăng động giảm chú ý có các triệu chứng liên quan đến việc tiêu thụ thuốc nhuộm thực phẩm. Nghiên cứu cũng chỉ ra những lợi ích tiềm năng trong việc loại bỏ màu nhân tạo khỏi khẩu phần ăn của trẻ.
3. Mệt mỏi, mất ngủ và đau đầu
Em Aidan Prud’Homme, một học sinh trung học, nói với The Epoch Times, “Sự cố về đường và caffeine thực sự là điều chân thật.” Em đã uống một hoặc hai ly nước tăng lực hàng ngày để tập trung và duy trì mức năng lượng cao ở trường. Một số tác dụng phụ kèm theo bao gồm mệt mỏi kéo dài, nhức đầu và khó ngủ.
Do tác dụng lợi tiểu, caffeine trong nước tăng lực có thể dẫn đến mất nước. Việc cung cấp nước đầy đủ là rất quan trọng đối với hoạt động bình thường của não, vì các tế bào não bao gồm chủ yếu là nước. Vì vậy, việc mất nước do uống nước tăng lực có thể gây mệt mỏi và kém tập trung.
Theo Tiến sĩ Tummala, nước tăng lực có thể dẫn đến chứng mất ngủ kéo dài do chứa caffeine. Caffeine giúp cơ thể tỉnh táo bằng cách tăng nồng độ histamine và glutamate, chất dẫn truyền thần kinh làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ.
Tiến sĩ Tummala cho biết, ngừng tiêu thụ nước tăng lực có thể dẫn đến hiện tượng cai caffeine, thường gây đau đầu. Khi ngừng sử dụng caffeine, các mạch máu mở rộng, làm tăng lưu lượng máu, dẫn đến tăng áp lực lên não và gây đau đầu.
4. Lo lắng
Nước tăng lực có thể làm tăng mức catecholamine, chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến phản ứng căng thẳng của cơ thể. Sự gia tăng đột biến của các hóa chất này làm tăng nhịp tim và lưu lượng máu, gây ra phản ứng “chiến hoặc chạy” ở một số người, dẫn đến lo lắng.
5. Động kinh
Sự lo ngại về mối liên quan giữa nước tăng lực và các cơn động kinh đang ngày càng gia tăng. Caffeine trong nước tăng lực kích thích bài tiết glutamate và dopamine, các chất dẫn truyền thần kinh kích thích và làm giảm khả năng đáp ứng với GABA, một chất dẫn truyền thần kinh ức chế trong hệ thần kinh trung ương có tác dụng làm giảm ngưỡng co giật. Các cơn co giật dừng lại khi người bệnh ngừng uống nước tăng lực.
Nước tăng lực ảnh hưởng đến phần còn lại của cơ thể như thế nào?
Những lo ngại về ảnh hưởng sức khỏe tổng thể của nước tăng lực đang gia tăng trên toàn cầu. Ví dụ, Ba Lan vừa mới cấm bán nước tăng lực có chứa taurine và caffeine cho người dưới 18 tuổi.
1. Bệnh tiểu đường
Hàm lượng đường cao trong nước tăng lực có thể dẫn đến tình trạng kháng insulin, dẫn đến đường máu tăng cao. Theo thời gian, điều này có thể dẫn đến tiền tiểu đường và tiểu đường loại 2.
Đặc tính gây nghiện của caffeine làm cho những thức uống này trở thành mối lo ngại đáng chú ý đối với trẻ em.
2. Căng thẳng
Caffeine và các thành phần kích thích khác trong nước tăng lực kích thích tuyến thượng thận tiết ra quá nhiều hormone gây căng thẳng cortisol. Theo thời gian, điều này có thể khiến tuyến thượng thận làm việc quá sức, dẫn đến suy kiệt tuyến thượng thận, mệt mỏi và suy giảm phản ứng với căng thẳng.
3. Vấn đề về tim
Hàm lượng caffeine cao trong nước tăng lực có liên quan đến rối loạn nhịp tim và đột tử do tim. Theo một nghiên cứu thực nghiệm năm 2022 sử dụng tim thỏ, caffeine và taurine ảnh hưởng đến nhịp tim và quá trình tái cực, tạo điều kiện cho rối loạn nhịp tim. Ít nhất một nghiên cứu ca bệnh ở người cũng đã liên kết việc tiêu thụ quá nhiều nước tăng lực với bệnh suy tim cấp tính.
Những lựa chọn thay thế lành mạnh
Do gặp phải những tác dụng phụ rắc rối, em Aidan cuối cùng đã chọn thức uống lành mạnh hơn.
Các lựa chọn thay thế lành mạnh hơn có thể cung cấp năng lượng bền vững và tập trung mà không có những tác dụng phụ. Ví dụ, nước có gas với một chút nước ép trái cây sẽ tạo ra một thức uống giải khát tươi mát giống như soda chứa nhiều chất chống oxy hóa. Các loại trà thảo dược như dâm bụt và hồng trà Nam Phi cũng chứa chất chống oxy hóa và phytochemical (hóa chất thực vật) có ích.
Hoạt động thể chất như đi bộ thậm chí còn tốt hơn thức uống. Nghiên cứu đã chứng minh rằng hoạt động thể chất giúp giảm căng thẳng, tăng mức năng lượng và trợ giúp sức khỏe bộ não.
Giải pháp này rất đáng được nhấn mạnh đối với trẻ em thời nay, vốn đang dành nhiều thời gian ngồi trước màn hình hơn là di chuyển cùng bạn bè như các thế hệ trước.
Tú Liên biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc tại The Epoch Times
