Nước súc miệng chứa hóa chất liên quan đến các vấn đề về tim, ung thư

Theo một nghiên cứu toàn diện mới đây về nước súc miệng – sản phẩm cần thiết trong phòng tắm ở nhiều gia đình, nhưng rủi ro gắn liền với sản phẩm kháng khuẩn có mùi bạc hà này có thể gây hại nhiều hơn là có lợi và lấn át lợi ích làm trắng răng.

Mặc dù con số về thành phần và nồng độ khác nhau giữa các nhãn hiệu nước súc miệng, nhưng các nhà khoa học đã kết luận rằng một số thành phần trong các sản phẩm vệ sinh răng miệng này có liên quan đến các tác dụng phụ, từ kích ứng da nhẹ và đau đầu đến các tình trạng đe dọa tính mạng như vấn đề về tim và ung thư.

Các nhà nghiên cứu ở Thổ Nhĩ Kỳ đã kiểm tra 45 công thức nước súc miệng được 17 thương hiệu sử dụng tại năm chuỗi cửa hàng lớn nhất ở Istanbul.

Họ tìm thấy 31 trong số 45 công thức (trên 68%) chứa glycerin, hóa chất có liên quan đến suy giảm chức năng thận và gan, 29 công thức (trên 64%) chứa chất gây ung thư gọi là sodium saccharin và 28 công thức (khoảng 62%) chứa propylene glycol – chất hóa học liên quan đến suy nội tạng khi sử dụng với liều lượng lớn.

Mặc dù có liên quan đến sâu răng nhưng chất khử trùng chlorhexidine gluconate vẫn được đưa vào 7 trong số 45 công thức. Các thành phần khác như chất làm giảm mảng bám cetylpyridinium clorua và chất nhuộm màu acid cam 7, có thể gây đổi màu và vết ố răng.

Các tác giả nghiên cứu viết trên Tập San International Dental Journal (Nha Khoa Quốc Tế), “Một số nước súc miệng được tìm thấy trên các kệ hàng gây lo ngại cho cả sức khỏe răng miệng và sức khỏe cộng đồng. Hơn nữa, các sản phẩm này có thành phần phức tạp, gồm nhiều thành phần có thể gây ra các tác dụng phụ, cần được cảnh báo nghiêm ngặt.”

Những hóa chất này có được tìm thấy trong kem đánh răng?

Theo một bài báo đăng trên Tập San Bosnian Journal of Basic Medical Sciences (Khoa học Y tế Cơ bản Bosnia), câu trả lời là có. Trên thực tế, nước súc miệng thường chứa các thành phần tương tự như kem đánh răng bao gồm:

• Chất mài mòn giúp loại bỏ các chất trên bề mặt răng mà không làm trầy xước răng.
• Chất kết dính giúp sản phẩm không bị khô.
• Dung môi hòa tan giúp trộn các thành phần với nhau. Nước chiếm phần lớn dung môi, nhưng cồn cũng được sử dụng trong nước súc miệng.
• Chất tạo bọt giúp tăng hiệu quả làm sạch và loại bỏ chất bẩn.
• Chất tạo hương vị giúp loại bỏ mùi khó chịu và mang lại hương thơm sảng khoái. Ví dụ bạc hà Á, bạc hà Âu và bạch đàn.
• Các chất tạo màu như titanium dioxide, được dùng để tạo màu trắng cho kem đánh răng.
• Chất bảo quản giúp ngăn cản sự phát triển của vi sinh vật.

Nước súc miệng có thể thay thế kem đánh răng hay không?

Theo Hiệp Hội Nha Khoa Hoa Kỳ (ADA), nước súc miệng không thể thay thế kem đánh răng nhưng có giá trị bổ sung [cho kem đánh răng]. Súc miệng và súc họng có thể tiếp cận đến những nơi mà bàn chải đánh răng đôi khi khó tiếp cận.

Có hai loại nước súc miệng chính: trị liệu và mỹ phẩm. Nước súc miệng trị liệu có sẵn ở cả dạng không kê đơn (OTC) và kê đơn, giúp kiểm soát mảng bám, viêm nướu, hôi miệng và sâu răng. Nước súc miệng thẩm mỹ có thể tạm thời kiểm soát mùi hôi miệng nhưng không nhằm mục đích loại bỏ mảng bám, viêm nướu hoặc sâu răng.

Cảnh báo, thu hồi và các rủi ro khác

Một số cảnh báo và thu hồi đã được đưa ra trong thập niên qua liên quan đến mối nguy hại của nước súc miệng.

Năm 2017, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã đưa ra cảnh báo về phản ứng dị ứng hiếm gặp nhưng trầm trọng với chất khử trùng chlorhexidine gluconate dùng để điều trị bệnh nướu răng. Theo cảnh báo, chlorhexidine gluconate có thể gây thở khò khè và khó thở, sưng mặt, nổi mề đay, phát ban trầm trọng và sốc tuần hoàn (tình trạng đe dọa tính mạng xảy ra khi lưu lượng máu giảm).

Vào năm 2020, công ty đóng gói lại dược phẩm Lohxa đã tự nguyện cho thu hồi một lô nước súc miệng chlorhexidine gluconate do có khả năng nhiễm vi khuẩn Burkholderia lata. Việc thu hồi sản phẩm bị lỗi đã chấm dứt.

Trong một nghiên cứu được đăng trên tập san chính thức của Hiệp Hội Nitric Oxide, các nhà khoa học đã liên hệ nước súc miệng với bệnh tiểu đường loại 2. Các phân tích cho thấy những người dùng nước súc miệng hơn hai lần mỗi ngày có nguy cơ bị tiền tiểu đường hoặc tiểu đường cao hơn đáng kể so với những người dùng nước súc miệng ít thường xuyên hơn.

ADA không khuyến khích trẻ em dưới 6 tuổi dùng nước súc miệng trừ khi có chỉ dẫn của nha sĩ. Trẻ em có thể vô tình nuốt phải, dẫn đến buồn nôn, nôn mửa và ngộ độc cồn, tùy thuộc vào lượng cồn trong nước súc miệng.

Công dụng của cả các hợp chất trong nước súc miệng và kem đánh răng

Các tác giả nghiên cứu viết, “Mục đích của nghiên cứu này là điều tra tác động và mục đích sử dụng của các thành phần trong nước súc miệng có sẵn trên thị trường cũng như xác định bất kỳ tác động bất lợi nào có thể xảy ra. Theo nghiên cứu về kem đánh răng, nhiều hợp chất có thể gây hại … cũng có thể được nuốt vào qua nước súc miệng, từ đó làm tăng nồng độ các chất này trong cơ thể.”