Nhiễm trùng bệnh viện gây tử vong có thể có nguồn gốc đáng kinh ngạc
Một nghiên cứu mới cho thấy nhiễm vi trùng Clostridioides difficile gây tử vong có thể không do lây truyền mà do chính người bệnh đã mang sẵn chủng vi khuẩn này.
Nhân viên bệnh viện phải dành nhiều thời gian làm việc để bảo vệ bệnh nhân khỏi bị nhiễm trùng bệnh viện. Họ áp dụng nhiều phương pháp khác nhau, từ rửa tay, cách ly người bệnh đến vệ sinh môi trường nghiêm ngặt.
Bất chấp những nỗ lực này, nhiễm trùng khởi phát tại bệnh viện vẫn xảy ra—trong đó phổ biến nhất là vi khuẩn C. diff, thủ phạm gây ra gần nửa triệu ca nhiễm trùng ở Hoa Kỳ mỗi năm.
Nghiên cứu gần đây được công bố trên tập san Nature Medicine (Y học Tự Nhiên). Các tác giả do ông Evan Snitkin và Tiến sĩ Vincent Young dẫn đầu, là thành viên của Khoa Vi sinh và Miễn dịch học và Nội khoa/Bệnh Truyền nhiễm tại Trường Y Đại học Michigan, và Tiến sĩ Mary Hayden thuộc Trung tâm Y tế Đại học Rush, tận dụng các nghiên cứu dịch tễ đang diễn ra, tập trung vào bệnh nhiễm trùng mắc phải tại bệnh viện, cho phép họ phân tích các mẫu phân hàng ngày của mọi bệnh nhân trong phòng chăm sóc đặc biệt tại Trung tâm Y tế Đại học Rush trong khoảng thời gian 9 tháng.
Cô Arianna Miles-Jay, một nghiên cứu sinh sau tiến sĩ thuộc phòng thí nghiệm của ông Snitkin, đã phân tích hơn 1,100 bệnh nhân và phát hiện, hơn 9% bị nhiễm C. diff từ trước. Cô xem xét toàn bộ trình tự bộ gen của 425 chủng C. difficile phân lập từ gần 4,000 mẫu phân và so sánh các chủng để phân tích sự lây lan.
Cô cho biết: “Bằng cách nuôi cấy mẫu bệnh phẩm của từng bệnh nhân một cách có hệ thống, chúng tôi có thể hiểu được quá trình lây truyền diễn ra thế nào. Điều ngạc nhiên là, dựa trên bộ gen, kết quả cho thấy có rất ít sự lây truyền.”
Về cơ bản, rất ít bằng chứng cho thấy các chủng C. diff ở bệnh nhân là giống nhau, điều này có nghĩa là lây nhiễm trong bệnh viện ít có khả năng xảy ra. Trên thực tế, chỉ có sáu trường hợp lây truyền được ủng hộ về mặt di truyền trong thời gian nghiên cứu.
Thay vào đó, những người tự bản thân đã vi khuẩn có nguy cơ cao chuyển sang tình trạng nhiễm trùng hơn.
Ông Snitkin nói: “Có điều gì đó đã xảy ra với những bệnh nhân này mà chúng tôi không hiểu đâu là nguyên nhân kích hoạt quá trình chuyển đổi từ C. diff tồn tại trong ruột sang sinh vật gây tiêu chảy và các biến chứng khác do nhiễm trùng.”
Tiến sĩ Hayden cho biết điều này không có nghĩa là các biện pháp phòng ngừa nhiễm trùng bệnh viện là không cần thiết. Trên thực tế, các biện pháp được áp dụng tại Rush ICU trong thời điểm nghiên cứu—tỷ lệ tuân thủ cao về vệ sinh tay của nhân viên y tế, khử trùng môi trường thường xuyên bằng chất chống C. diff và cách ly bệnh phòng —đã giúp giảm tốc độ lây truyền của vi khuẩn.
Tuy nhiên, nghiên cứu hiện tại nhấn mạnh rằng cần có nhiều bước hơn để xác định những bệnh nhân mang vi khuẩn từ trước và cố gắng ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng ở họ.
Tiến sĩ Young nói: “Vi khuẩn này có mặt ở khắp nơi. C. diff tạo ra các bào tử có khả năng đề kháng với căng thẳng môi trường như phơi nhiễm với oxy và mất nước… Ví dụ, chúng trơ với chất khử trùng chứa cồn dùng để rửa tay.”
Tuy nhiên, chỉ khoảng 5% dân số bên ngoài cơ sở chăm sóc chứa C. diff trong đường ruột— nơi nó thường không gây ra vấn đề gì.
Tiến sĩ Young nói: “Chúng ta cần tìm ra cách để ngăn ngừa nhiễm trùng ở bệnh nhân khi họ được ăn bằng ống, dùng thuốc kháng sinh, thuốc ức chế bơm proton—tất cả những thứ khiến họ thực sự bị nhiễm C. diff, từ đó dẫn đến tổn thương ở ruột hoặc điều tệ hơn.”
Tiếp theo, nhóm hy vọng sẽ tiếp tục nghiên cứu việc dùng mô hình AI để dự đoán bệnh nhân có nguy cơ bị nhiễm trùng C. diff nhằm xác định những người mang mầm bệnh và ai có thể hưởng lợi từ sự can thiệp tập trung hơn.
Ông Snitkin nói: “Rất nhiều nguồn lực được đầu tư để đạt được những cải tiến trong việc ngăn chặn sự lây lan của nhiễm trùng, khi người ta ngày càng ủng hộ việc chuyển hướng một số nguồn lực sang tối ưu hóa việc dùng kháng sinh và xác định các tác nhân khác khiến bệnh nhân nhiễm C. diff và và tác nhân liên quan đến chăm sóc sức khỏe dẫn đến nhiễm trùng nghiêm trọng.”
