Nghiên cứu tiết lộ sự gia tăng các thụ thể estrogen trong não vào thời kỳ mãn kinh
Trái ngược với những quan điểm trước đây, gần đây các nhà khoa học đã chứng minh rằng, thời kỳ mãn kinh có sự gia tăng các thụ thể estrogen trong não. Phát hiện này mang đến nhận thức mới về sức khỏe bộ não ở phụ nữ.
Lần đầu tiên, các nhà khoa học đã đo thành công hoạt động của estrogen trong não người, từ đó đưa ra những hiểu biết mới về cách mà thời kỳ mãn kinh ảnh hưởng đến sức khỏe bộ não của phụ nữ.
Tiến sĩ Lisa Mosconi và nhóm nghiên cứu tại tổ chức Y Khoa Weill Cornell đã sử dụng các kỹ thuật tiên tiến để nghiên cứu về bộ não. Trái ngược với niềm tin trước đây, thời kỳ tiền mãn kinh và hậu mãn kinh có sự gia tăng các thụ thể estrogen (ER) ở não.
Những phát hiện này có thể làm thay đổi cách chẩn đoán và điều trị các triệu chứng mãn kinh, cho thấy việc áp dụng liệu pháp estrogen hiệu quả (liệu pháp sử dụng hormon thay thế) có thể rộng rãi hơn so với giả định trước đây.
Nghiên cứu đo hoạt động của estrogen trong não
Được công bố trên Scientific Reports (Tập san Báo Cáo Khoa Học) ngày 20/6, nghiên cứu sử dụng hình ảnh chụp cắt lớp phát xạ positron (PET) với chất đánh dấu liên kết với các thụ thể estrogen. Trước đây, phương pháp này chỉ được dùng trong điều trị ung thư, cho phép các nhà nghiên cứu quan sát mật độ thụ thể estrogen trong não của 54 phụ nữ khỏe mạnh từ 40 đến 65 tuổi.
Kết quả chụp PET cho thấy, trong thời kỳ mãn kinh, não của phụ nữ có nhiều thụ thể estrogen hơn. Khi nồng độ estrogen giảm xuống, não sẽ bù đắp bằng cách tăng số lượng các thụ thể này. Đây là sự gia tăng đặc biệt đáng chú ý ở phụ nữ trong thời hậu mãn kinh, với kết quả chụp PET não có màu sắc đậm hơn, mật độ thụ thể estrogen cao hơn so với phụ nữ tiền mãn kinh.
Tiến sĩ Mosconi, giám đốc Sáng Kiến Trí não Phụ nữ tại tổ chức Y Khoa Weill Cornell, giải thích trong thông cáo báo chí: “Việc sử dụng phương pháp này đã giúp cho chúng tôi lần đầu tiên đo được hoạt động ER trong não và xác định được các yếu tố dự đoán tiềm năng về một số triệu chứng phổ biến của thời kỳ mãn kinh.”
Sự gia tăng các thụ thể, đặc biệt là ở các vùng não có chức năng về suy nghĩ và trí nhớ, có liên quan đến hiệu suất ghi nhớ kém hơn và sự thay đổi tâm trạng của phụ nữ sau mãn kinh. Về cơ bản, bộ não đang cố gắng thu được càng nhiều estrogen càng tốt trong quá trình chuyển đổi nội tiết tố, dẫn đến sinh ra các triệu chứng về nhận thức và cảm xúc này.
Tiến sĩ Mosconi viết trên trang Instagram của mình rằng, “Xét nghiệm máu không phải là yếu tố giúp dự đoán đầy đủ của các triệu chứng mãn kinh – hoặc ngay cả khi phụ nữ đang ở thời kỳ tiền mãn kinh. Thay vào đó, mức thụ thể estrogen của não kèm theo các triệu chứng như tâm trạng chán nản, suy giảm trí nhớ và giảm khả năng tập trung (sương mù não) dự đoán được tình trạng mãn kinh với độ chính xác 100%.”
Cô Jaclyn Piasta, y tá có chứng nhận về chăm sóc sức khỏe phụ nữ chuyên về mãn kinh, nói với The Epoch Times, “Nghiên cứu này thay đổi hoàn toàn sự hiểu biết của chúng ta về những gì đang xảy ra trong bộ não của phụ nữ liên quan đến các thụ thể hormone. Trước đây, chúng ta dựa trên kiến thức của các nghiên cứu về loài gặm nhấm. Vấn đề ở đây là chuột trải qua thời kỳ mãn kinh rất khác so với con người.”
Trong các nghiên cứu về loài gặm nhấm, các vị trí thụ thể estrogen giảm đi và điều hòa kém trong thời kỳ mãn kinh, nhưng nghiên cứu của Tiến sĩ Mosconi cho thấy bộ não con người thực sự điều chỉnh tăng các thụ thể này tới 30% ở một số vùng não trong thời kỳ mãn kinh, cô giải thích.
Mãn kinh và estrogen
Trong thời kỳ mãn kinh, cơ thể phụ nữ có những thay đổi nội tiết tố đáng kể, đặc biệt là nồng độ estrogen. Loại hormone thiết yếu có tác dụng điều chỉnh các chức năng khác nhau của cơ thể này bị giảm mạnh trong quá trình chuyển đổi [sinh lý] của cơ thể. Theo Bệnh viện Y Khoa Johns Hopkins, sự suy giảm estrogen là nguyên nhân gây ra nhiều triệu chứng liên quan đến mãn kinh.
Một nghiên cứu được công bố trên The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism (Tập san Nội Tiết Lâm Sàng & Chuyển Hóa) cho thấy, nồng độ estrogen giảm trong thời kỳ mãn kinh có liên quan đến việc tăng nguy cơ suy giảm nhận thức và rối loạn tâm trạng.
Nghiên cứu lưu ý rằng, phụ nữ đặc biệt dễ bị tổn thương trước những thay đổi này trong giai đoạn tiền mãn kinh và hậu mãn kinh, với các triệu chứng thường gặp như trầm cảm và lo lắng.
Trong một cuộc phỏng vấn trên tờ Sunday Paper của Maria Shriver, Tiến sĩ Mosconi nhấn mạnh rằng, việc hiểu rõ vai trò của estrogen trong não vào thời kỳ mãn kinh không chỉ đơn thuần là đo mức hormone. Điều thực sự quan trọng là cách mà estrogen liên kết với các thụ thể. Điều này rất quan trọng để giải mã các thông điệp của hormone.
Các thụ thể estrogen là các protein trong não liên kết với estrogen, cho phép estrogen thể hiện tác dụng. Khi tiếp nhận estrogen, não sẽ phát tín hiệu giúp tăng độ dẻo dai thần kinh, năng lượng, lưu lượng máu, khả năng miễn dịch và kết nối.
Trước đây chúng ta chưa kiểm tra được các thụ thể estrogen trong não và mối quan hệ với loại hormone này. Nhóm của Tiến sĩ Mosconi lần đầu tiên đã phát triển một thiết bị theo dõi để hình dung hoạt động của estrogen trong não. Kết quả tiết lộ rằng, sự phong phú và hoạt động của các thụ thể này cũng quan trọng như mức hormone.
Tiến sĩ Corrine Menn, bác sĩ sản phụ khoa, và là chuyên gia về mãn kinh có chứng nhận, cho biết trên Instagram, “Tôi thường nhắc nhở các chị em phụ nữ rằng, hormone luôn cần có thụ thể để hoạt động.”
Những hiểu biết mới về điều trị
Nghiên cứu mới này đưa ra những kết quả đầy hứa hẹn về việc điều trị các triệu chứng thời mãn kinh và cung cấp thêm các liệu pháp thay thế hormone (HRT). Các kế hoạch HRT được cá nhân hóa có thể giải quyết tốt hơn các triệu chứng như mất trí nhớ, thay đổi tâm trạng và “sương mù não” bằng cách xem xét môi trường nội tiết tố của não.
Theo Hiệp hội mãn kinh Bắc Mỹ, liệu pháp thay thế hormone được sử dụng để làm giảm các triệu chứng mãn kinh bằng cách bổ sung lượng estrogen và đôi khi là progesterone đang suy giảm. Phụ nữ dùng HRT để kiểm soát các triệu chứng như bốc hỏa, đổ mồ hôi ban đêm, thay đổi tâm trạng, khô âm đạo và giảm nguy cơ loãng xương.
Tiến sĩ Mosconi nhấn mạnh trong thông cáo báo chí rằng, thụ thể estrogen vẫn tiếp tục tồn tại cả một thập niên trong não sau khi mãn kinh. Điều này cho thấy liệu pháp estrogen có thể có tác dụng tốt trong thời gian dài hơn so với giả định trước đây.
Nhắc lại điều này, cô Piasta cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải xem xét lại thời điểm nên điều trị bằng hormone và ủng hộ cách tiếp cận chủ động. Cô nói: “Nhiều bác sĩ lâm sàng khuyên phụ nữ nên chờ sau 1 năm mất kinh nguyệt hoặc đợi cho đến khi không thể chịu đựng các triệu chứng thì mới bắt đầu điều trị bằng hormone, dựa trên những lo ngại đã lỗi thời từ nghiên cứu của Sáng kiến Sức khỏe Phụ nữ.”
Tuy nhiên, nghiên cứu của Tiến sĩ Mosconi và các đồng nghiệp cho rằng, điều trị sớm, ngay cả trong thời kỳ tiền mãn kinh và tiếp tục điều trị lâu dài có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như suy giảm nhận thức và sa sút trí tuệ. Cô Piasta lưu ý: “Đây là một sự thay đổi hoàn toàn về mô hình so với thực hành y khoa hiện tại về liệu pháp hormone.”
Các nhà nghiên cứu có kế hoạch sử dụng hình ảnh PET để khám phá thêm về tác động lâu dài của việc thay đổi nồng độ estrogen, bao gồm tác dụng của liệu pháp estrogen đối với sức khỏe bộ não và giảm triệu chứng mãn kinh.
“Chúng tôi hy vọng sẽ tìm hiểu được, liệu mật độ ER có thay đổi khi điều trị bằng estrogen hay không và liệu điều đó có làm giảm triệu chứng và đem lại hiệu quả tốt hơn trong các bài kiểm tra nhận thức hay không,” Tiến sĩ Mosconi cho biết trong thông cáo báo chí. Ông cũng là giám đốc Chương trình Phòng chống Bệnh Alzheimer tại Tổ chức Y Khoa Weill Cornell và NewYork-Presbyterian.
Nghiên cứu này cũng có ý nghĩa đối với các bệnh thoái hóa thần kinh như sa sút trí tuệ và bệnh Alzheimer. Một nghiên cứu đăng trên Tập san Frontiers in Aging Neuroscience năm 2017 đã ghi nhận “tác dụng bảo vệ thần kinh của estrogen”. Hiệp hội Alzheimer gợi ý rằng, sự suy giảm estrogen trong thời kỳ mãn kinh có thể liên quan đến nguy cơ mắc bệnh Alzheimer và chứng sa sút trí tuệ khác cao hơn.
Khánh Nam biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
