Nghiên cứu: Béo phì làm tăng nguy cơ bị 18 loại ung thư
Béo phì hoặc thừa cân trong những năm đầu của tuổi trưởng thành làm tăng nguy cơ bị nhiều loại ung thư hơn so với những hiểu biết trước đó, theo một nghiên cứu phân tích dữ liệu sức khoẻ của người dân kéo dài hàng thập kỷ.
Nghiên cứu đăng tải trên Thư Viện Y khoa Quốc gia, tiến hành trên 2.65 triệu người độ tuổi từ 40 trở lên tại Catalonia, Tây Ba Nha.
Những người tham gia không bị ung thư vào thời điểm năm 2009. Nhóm nghiên cứu đã thu thập hồ sơ sức khoẻ và theo dõi những người tham gia trong chín năm cho đến năm 2018. Họ phát hiện có 225,396 người, tương đương 9% tổng số người tham gia, được chẩn đoán bị một trong số 26 bệnh ung thư được theo dõi trong nghiên cứu.
Thừa cân được phát hiện là một yếu tố nguy cơ của 18 loại ung thư
Theo nghiên cứu, “Thời gian bị dài, mức độ nặng và thời điểm khởi phát trẻ của thừa cân, béo phì trong giai đoạn đầu của tuổi trường thành có mối liên hệ tỷ lệ thuận với nguy cơ bị 18 loại ung thư.” Trong đó bao gồm ung thư lympho thể không Hodgkin và ung thư máu.
Trong số những người không hút thuốc, thừa cân có mối liên hệ với ung thư đầu, cổ cũng như bàng quang. Những loại ung thư này “chưa từng được coi là có liên hệ với béo phì trong y văn,” theo nghiên cứu.
Nghiên cứu cũng đề xuất một công thức đặc biệt dựa trên chỉ số khối cơ thể (BMI). BMI vốn được tính bằng tỷ lệ giữa cân nặng (kg) và bình thường chiều cao (m), tuy nhiên chỉ số này không trực tiếp đo lường lượng mỡ trong cơ thể.
Sử dụng BMI để xác định béo phì, những nguy cơ của BMI
Theo Trung tâm Phòng Ngừa và Kiểm Soát Bệnh Hoa Kỳ (CDC), thì chỉ số BMI từ 18.5 đến 24,9 ở người lớn từ 20 trở lên được coi là khoẻ mạnh. Chỉ số BMI giữa 25 và 29.9 là thừa cân, còn từ 30 trở lên là béo phì.
Trong nghiên cứu, những người có chỉ số BMI từ 25 trở lên trong thời gian dài dễ bị 14 loại ung thư, còn người có chỉ số BMI từ 30 trở lên có nguy cơ bị ung thư dạ dày cao hơn.
Nghiên cứu viết: “những phát hiện của chúng tôi dường như chỉ ra bị thừa cân và béo phì thời gian dài cũng như bắt đầu từ khi còn trẻ của tuổi trưởng thành, có thể làm tăng nguy cơ bị ung thư.“
Nghiên cứu được công bố sau khi Hiệp Hội Y Khoa Hoa Kỳ (AMA) cảnh báo việc sử dụng BMI làm thước đo duy nhất xác định một người bị thừa cân hay không.
AMA gọi chỉ số BMI là một thước đo “phân biệt chủng tộc”, do dựa vào dữ liệu từ thế hệ dân số người da trắng không phải gốc Tây Ba Nha, đồng thời nhấn mạnh rằng hình thái cơ thể và kết cấu con người là khác nhau giữa các nhóm chủng tộc và sắc tộc, giới tính và độ tuổi.
Hiệp hội AMA cho biết những yếu tố này là “thiết yếu” khi áp dụng chỉ số BMI. AMA cũng cảnh báo rằng BMI không được sử dụng như một “tiêu chí duy nhất” để từ chối bất kỳ khoản bồi hoàn bảo hiểm phù hợp nào.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia coi chỉ số BMI là một công cụ hữu ích để dự đoán nguy cơ sức khỏe.
Brad Dieter, một nhà sinh lý học thể dục, nói với tờ Health vào năm 2022: “Cách tốt nhất khi nghĩ về BMI là coi nó như một công cụ dự đoán rủi ro.
“Hãy nghĩ về nó như tuổi tác. Bất kể điều gì khác đang xảy ra, bạn càng lớn tuổi, bạn càng có nhiều khả năng mắc bệnh mãn tính,” ông nói. “Điều này cũng đúng với chỉ số BMI. Chỉ số BMI của bạn càng cao, bạn càng có nhiều nguy cơ có kết cục sức khoẻ không tốt.”
CDC báo cáo rằng béo phì hoặc thừa cân có liên quan đến nguy cơ bị 13 loại ung thư cao hơn, vốn chiếm 40% tổng số ca ung thư được chẩn đoán hàng năm tại Hoa Kỳ.
Những bệnh ung thư này bao gồm những bệnh ảnh hưởng đến vú, tử cung, đại trực tràng, thận, buồng trứng, tuyến giáp và tuyến tụy.
Tác động lên não bộ và các rối loạn tâm thần
Sự gia tăng tỷ lệ béo phì trên toàn cầu có thể do một số nguyên nhân.
Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Nature Metabolism cho thấy tỷ lệ trao đổi chất cơ bản (BMR) ở người dân ở Hoa Kỳ và Châu Âu đã giảm trong ba thập kỷ qua, có khả năng góp phần vào dịch bệnh béo phì đang gia tăng ở cả hai khu vực này.
Điều này có nghĩa là cơ thể con người đang đốt cháy ít calo hơn khi nghỉ ngơi, dẫn đến giảm tiêu hao năng lượng tổng thể.
Béo phì hoặc thừa cân có liên quan đến một số biến chứng sức khỏe khác.
Một nghiên cứu vào tháng 4 năm 2023 được công bố trên Tạp chí Quốc tế về Béo phì đã đánh giá sự ảnh hưởng của chỉ số BMI cao hơn bình thường lên các mạch não ở trẻ em.
Nghiên cứu kết luận: “BMI cao hơn bình thường ở giai đoạn đầu của tuổi vị thành niên có thể liên quan đến những thay đổi cấu trúc liên kết bất thường sâu sắc trong các liên kết chức năng đang trưởng thành và cấu trúc não kém phát triển, tác động xấu đến những khía cạnh cốt lõi của chức năng nhận thức”.
Ước tính cứ 5 trẻ em Mỹ thì có 1 em có chỉ số BMI cao hơn bình thường.
Một nghiên cứu ngày 30 tháng 5 được công bố trên tạp chí Translational Psychiatry đã phân tích 9 triệu bệnh nhân ở Áo từ năm 1997 đến năm 2014. Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ giữa béo phì và rối loạn tâm thần. Họ phát hiện thấy những bệnh nhân béo phì có khả năng bị các bệnh rối loạn tâm thần như tâm thần phân liệt cao hơn so với những bệnh nhân không béo phì.
