Giữ gìn thị lực: Các liệu pháp cổ xưa giúp cải thiện chứng lão thị, cận thị và khô mắt
Xoa bóp, uống trà thảo dược và châm cứu các huyệt trên tai có thể cải thiện các vấn đề về mắt như lão thị, cận thị, khô mắt và mỏi mắt.
Các vấn đề về mắt như lão thị, cận thị, hội chứng khô mắt và mỏi mắt xảy ra ở mọi lứa tuổi. Ngoài các bệnh về mắt liên quan đến tuổi tác thì việc vào màn hình suốt cả ngày của người hiện đại có thể gây khó chịu cho đôi mắt khỏe mạnh. Các liệu pháp tự nhiên truyền thống như xoa bóp huyệt xung quanh mắt, uống trà thảo dược, tập thể dục cho cơ mi (có nhiệm vụ điều tiết mắt) và châm cứu các huyệt trên tai có thể mang lại những lợi ích không ngờ.
Trung y chăm sóc mắt: Dưỡng gan, thận
Theo Trung y, kinh mạch là các kênh mà năng lượng của cơ thể con người, có nhiệm vụ vận chuyển khí đi khắp cơ thể. Cơ thể con người có 12 kinh mạch chính, mỗi kinh mạch tương ứng với một cơ quan nội tạng. Hoạt động của các kinh mạch tuân theo thời gian và lộ trình cụ thể (đồng hồ sinh học), phù hợp với 12 “thời thần” (mỗi giờ tượng trưng cho hai tiếng trong thời hiện đại) trong một ngày.
Trong mỗi khoảng thời gian hai tiếng, mỗi kinh mạch tương ứng với từng cơ quan cụ thể sẽ tăng các hoạt động lên và các chức năng sinh lý của cơ quan đó cũng được nâng cao.
Trung y tin rằng sức khỏe của mắt có liên quan mật thiết đến chức năng của gan và thận, đặc biệt có mối liên quan chặt chẽ với kinh gan và thận. Nói cách khác, nâng cao sức khỏe của gan và thận là bước đầu tiên để duy trì đôi mắt khỏe mạnh.
Thiết lập thói quen ngủ
Thức khuya có thể gây hại cho mật, gan, thận và dễ gây ra suy thận. Hầu hết những người bị lão thị đều có xu hướng bị suy thận, khiến họ dễ bị mỏi mắt và gặp các vấn đề như khô, đau nhức, đỏ và chảy nước mắt do đó, nên:
- Duy trì giờ giấc ngủ đều đặn, tránh thức khuya. Đặt mục tiêu đi ngủ trong khoảng thời gian từ 11 giờ tối đến 1 giờ sáng để có thể ngủ sâu từ 1 giờ sáng đến 3 giờ sáng, vì hai khoảng thời gian này là lúc kinh túi mật và gan hoạt động mạnh nhất.
- Xoa bóp các ngón tay vì trên tay có các huyệt liên quan đến mắt, gồm kinh tỳ ở ngón cái, kinh gan ở ngón trỏ và kinh thận ở ngón út. Xoa bóp ba ngón tay này có thể điều hòa khí huyết trong mắt, giảm bớt cảm giác khó chịu ở mắt.
Xoa bóp huyệt xung quanh mắt cải thiện tình trạng lão thị, quầng thâm mắt
Một số điểm trên kinh mạch có chức năng đặc biệt gọi là huyệt. Ngành xoa bóp huyệt của Trung y tự hào có một lịch sử phong phú và sâu rộng. Xoa bóp huyệt xung quanh mắt (như minh họa trong sơ đồ) có thể giúp giảm mỏi mắt và khó chịu.
Vị trí huyệt
- Huyệt Ngư yêu: Ở chỗ lõm giữa lông mày.
- Huyệt Đồng tử liêu: Ở chỗ lõm xương ổ mắt ở góc ngoài của mắt.
- Huyệt Thừa khấp: Ở chỗ lõm ngay dưới hốc mắt.
- Huyệt Tình minh: Ở chỗ lõm ở mặt trong của xương ổ mắt, ở góc trong của mắt phía trên sống mũi.
- Huyệt Toàn trúc: Ở trên lông mày.
Hướng dẫn cách xoa bóp huyệt xung quanh mắt
Cong ngón trỏ của hai bàn tay và dùng đốt ngón tay ấn nhẹ vào các huyệt này. Xoa bóp các huyệt theo trình tự, từ 20-40 lần/ngày để giảm bớt chứng lão thị và cải thiện quầng thâm mắt một cách hiệu quả.
Trà thảo dược giúp cải thiện quầng thâm mắt
Quầng thâm mắt là mối quan tâm phổ biến, thường liên quan đến tình trạng mệt mỏi và lão hóa. Nguyên nhân cơ bản thường là do máu lưu thông quanh mắt kém, theo Trung y, đó là hiện tượng “khí ứ đọng và máu ứ,” đẩy nhanh quá trình lão hóa của vùng da quanh mắt, dẫn đến mí mắt bị chảy xệ và hình thành quầng thâm. Các yếu tố như ngủ kém, thức khuya, mỏi mắt quá mức, dị ứng và hội chứng khô mắt có thể góp phần làm phát triển quầng thâm.
Uống trà làm từ năm loại dược liệu sau đây có thể giúp cải thiện quầng thâm:
- Hoa cúc trắng – có tác dụng thanh nhiệt, thải độc, cải thiện thị lực và loại bỏ tinh vân (chứng mắt kéo mây), thường được dùng với quả Kỷ tử để trợ giúp sức khỏe của mắt.
- Kỷ tử – dồi dào chất xơ và lutein, có thể dưỡng gan, thận và giúp bảo vệ mắt.
- Hoàng kỳ – bổ khí và dưỡng huyết, giúp điều hòa lưu thông khí huyết.
- Đan sâm – có tác dụng hoạt huyết, tiêu ứ, thúc đẩy lưu thông huyết, làm mềm mạch máu, sinh máu mới, giúp phòng ngừa các bệnh tim mạch.
- Cam thảo – có vai trò điều hòa giữa các loại thảo mộc.
Chuẩn bị
Cho các thảo mộc nói trên cùng với 3.5 ly nước, đun sôi, sau đó đun nhỏ lửa trong 15 đến 20 phút. Loại trà này giúp giảm mỏi mắt và khó chịu, cũng như làm chậm quá trình lão hóa của mắt.
Theo các cổ văn của Trung hoa, việc kết hợp quả Kỷ tử và hoa cúc trắng trong công thức này được ghi nhận là một phương thuốc bảo vệ mắt rất tốt. Những thành phần này thường được bào chế thành thuốc viên và dùng thường xuyên được cho là có thể ngăn ngừa các bệnh về mắt. Bạn cũng có thể đông lạnh quả Kỷ tử và lấy một ít bất cứ khi nào bạn muốn ăn. Quả Kỷ tử có vị ngọt, hơi giống nho khô.
Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng Hoàng kỳ có thể điều chỉnh hệ thống miễn dịch, trì hoãn lão hóa, giảm mệt mỏi và giảm bớt dị ứng. Ngoài ra, các nghiên cứu đã tiết lộ rằng cam thảo có tác dụng bảo vệ gan và kháng khuẩn, trong khi chiết xuất hoa cúc và cam thảo đã được chứng minh là có hoạt tính chống viêm và chống oxy hóa.
Các bài tập để tăng khả năng điều tiết của mắt
Lão thị, còn được gọi là viễn thị liên quan đến tuổi tác, là một tật khúc xạ do mất tính đàn hồi trong thủy tinh thể và các cơ mi xung quanh bên trong mắt khi chúng ta già đi. Điều này ngăn cản ánh sáng tập trung chính xác vào võng mạc.
Tật cận thị hay cận thị cũng là một tật khúc xạ làm cản trở tầm nhìn rõ ràng của các vật ở xa và có thể dẫn đến mỏi mắt hoặc đau đầu. Cận thị có thể phát sinh trong thời thơ ấu, đặc biệt là trong thời hiện đại khi mọi người bắt đầu sử dụng thiết bị di động từ khi còn nhỏ, dành thời gian dài nhìn chằm chằm vào màn hình và đọc sách kéo dài – tất cả đều là những nguyên nhân chính gây ra bệnh này.
Tại Hoa Kỳ, 128 triệu người mắc chứng lão thị, trong khi 41,6% dân số bị cận thị. Trong số đó, có khoảng 13 triệu người (4%) bị cận thị nặng.
Cả lão thị và cận thị đều bắt nguồn từ sự suy giảm khả năng điều tiết của mắt và tật khúc xạ. Nhìn chằm chằm vào màn hình của nhiều thiết bị khác nhau trong thời gian dài có thể dẫn đến chớp mắt không thường xuyên. Điều này làm giảm khả năng điều tiết của mắt và có thể dẫn đến các vấn đề như cận thị, lão thị và khô mắt.
Chúng ta có thể rèn luyện khả năng điều tiết của mắt, đặc biệt là cơ mi, qua một số phương pháp đơn giản. Việc tập luyện là để tăng độ đàn hồi của thấu kính, giúp nhìn rõ các vật thể ở các khoảng cách khác nhau. Các phương pháp tập luyện như sau:
Thay đổi tầm nhìn luân phiên giữa giữa các vật thể ở xa và gần
Ở ngoài trời, tập trung mắt vào một vật thể ở xa, chẳng hạn như cột thu lôi trên một tòa nhà hoặc cành cây ở xa, sau đó chuyển ánh mắt sang một vật thể ở gần cách đó khoảng 30.5cm. Lặp lại quá trình nhìn vào các vật ở xa và gần như vậy cho phép mắt tự nhanh chóng điều chỉnh tiêu điểm. Bài tập này rèn luyện cơ thể mi co bóp và thả lỏng nhanh chóng, tăng cường khả năng điều tiết của mắt.
Phóng to các vật thể nhỏ
Khi ở ngoài trời, tập trung mắt vào một vật thể rất nhỏ, chẳng hạn như đầu cành cây. Sau đó, cố gắng làm cho nó có vẻ lớn hơn, chẳng hạn như kích thước của một quả bóng rổ. Tiếp theo, chuyển tiêu điểm của mắt sang một vật thể thậm chí còn nhỏ hơn, chẳng hạn như phần trên của cành lúa mì và phóng to lên. Việc lặp lại quá trình này cho phép mắt tập trung vào các chi tiết, nâng cao độ sắc nét và độ chính xác của mắt.
Điều chỉnh tư thế để ngăn ngừa cận thị
Tư thế ngồi cũng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến mắt. Tư thế không đúng có thể dễ dàng dẫn đến mỏi mắt. Khi viết hoặc đọc, hãy lưu ý hai điểm sau:
- Tay cầm bút – Phải cầm bút ở đúng vị trí – tránh giữ bút quá gần đầu bút. Một số trẻ em khi chán viết sẽ có xu hướng làm điều này, làm ảnh hưởng đến tầm nhìn của các em và khiến các em vô thức nhìn xuống dưới. Thói quen này có thể góp phần gây ra cận thị.
- Khoảng cách đọc – Khi đọc, điều quan trọng là phải duy trì khoảng cách thích hợp. Tránh cúi đầu xuống vì có thể khiến mắt tập trung quá gần, có khả năng dẫn đến cận thị.
Giảm giả cận thị bằng châm cứu tai
Châm cứu các huyệt trên tai là một phương thức điều trị của Trung y, bao gồm việc châm kim, gắn các viên nam châm nhỏ hoặc đặt hạt gạo lên các huyệt cụ thể trên tai để kích thích các vùng tương ứng. Phương pháp điều trị này nhằm giúp điều hòa khí, lưu thông huyết và điều trị các vấn đề sức khỏe khác nhau. Tai chứa nhiều huyệt liên quan đến mắt, bao gồm “huyệt đốt sống cổ C3”, “huyệt thần kinh thị giác” và “huyệt cơ mắt” (như trên hình).
Chúng ta có thể sử dụng phương pháp châm cứu tai để cải thiện chứng cận thị giả. Những bước sau có thể áp dụng cho những người có thị lực kém:
Khánh Nam biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times