Giáo sư Harvard: Nguyên nhân gốc rễ của bệnh tâm thần
Điều gì gây nên bệnh tâm thần?
Trong nhiều năm, câu hỏi cấp bách này vẫn chưa được trả lời.
Thông thường, những bệnh muốn biết rõ câu trả lời thường được nghe những lời giải thích như “do di truyền” hoặc “trầm cảm là do thiếu serotonin.”
Bệnh tâm thần đã trở thành một bí ẩn và gây bối rối cho nhiều nhà nghiên cứu và nhà khoa học. Mặc dù y học đã có những bước tiến bộ, nguyên nhân căn bản của bệnh tâm thần vẫn chưa được làm rõ.
Tuy nhiên, một bước đột phá gần đây trong tâm lý học có thể là mảnh ghép còn thiếu cho ẩn đố này.
Tiến sĩ Christopher Palmer, giáo sư tâm lý học trường Harvard, đã liên kết những điểm [đáng chú ý] từ hàng nghìn bài báo nghiên cứu về mối quan hệ giữa bệnh tâm thần và rối loạn ty thể.
Theo ông Palmer, những nghiên cứu này làm dấy lên các mối lo ngại về các phương pháp điều trị rối loạn tâm thần thời nay.
Ông Palmer bắt đầu đi theo con đường mới tại thời điểm quan trọng vào năm 2016, đó là khi ông giúp một bệnh nhân rối loạn phân liệt giảm cân. Bệnh nhân này không chỉ phải chịu đựng căn bệnh tâm thần nặng nề mà còn giảm lòng tự trọng vì cân nặng gia tăng trong quá trình dùng thuốc hướng thần.
Ông Palmer kể lại rằng ban đầu ông không thể tin rằng việc chuyển sang cách ăn keto ít carbohydrate có thể dừng chứng ảo giác thính giác kinh niên và chứng rối loạn nhân cách hoang tưởng. Ông nhanh chóng bắt đầu sử dụng phương pháp can thiệp này đối với những bệnh nhân khác và nhìn thấy các kết quả tương tự và đôi khi còn ấn tượng hơn.
Trải nghiệm này đã khuyến khích ông bắt đầu hành trình khoa học để hiểu được làm thế nào thay đổi cách ăn uống có thể giúp ích cho bệnh tâm thần nặng.
Đặt các mảnh ghép lại với nhau
Trong nhiều thập niên nghiên cứu khoa học, ông Palmer đã khám phá ra mối liên quan giữa quá trình trao đổi chất và sức khỏe bộ não.
Ông Palmer nói với The Epoch Times rằng, “Khi càng khám phá về các cơ chế hoạt động cụ thể này, tôi càng nhận ra rằng có điều gì đó lớn hơn [đằng sau]. Tôi bắt đầu liên kết nhiều điều mà trước đây lĩnh vực của chúng ta chưa thể kết nối được.”
Vào tháng 11/2022, ông đã phát hành cuốn sách về khám phá mới có tựa đề “Năng lượng của bộ não,” nêu bật những phát hiện của ông và đưa ra giả thuyết rằng rối loạn ty thể là nguyên nhân căn bản của tất cả mọi căn bệnh tâm thần.
Qua nhiều thập niên nghiên cứu về quá trình trao đổi chất và ty thể, ông Palmer tin rằng rối loạn tâm thần là rối loạn chuyển hóa của bộ não, có nghĩa là các tình trạng này không phải là vĩnh viễn và có thể được điều chỉnh bằng cách xác định và giải quyết nguyên nhân gốc rễ. Điều này thách thức quan điểm rằng các bệnh như tâm thần phân liệt và rối loạn lưỡng cực kéo dài suốt đời.
Ông Palmer khẳng định, “Người bị tâm thần phân liệt và rối loạn lưỡng cực có thể thuyên giảm bệnh tật, chữa lành và phục hồi.”
Ông nói thêm, “Điều đó đi ngược lại với phần lớn những gì chúng tôi nói với mọi người thời nay.”
Rối loạn chức năng ty thể là gì?
Tìm hiểu sâu hơn về sinh học tế bào, chúng ta biết được các bào quan nhỏ xíu trong tế bào có vai trò sản xuất năng lượng. Các cấu trúc được gọi là ty thể rất quan trọng để tất cả tế bào hoạt động bình thường, bao gồm các tế bào não. Khi ty thể không vận hành đúng cách, nhiều vấn đề sức khỏe có thể nảy sinh, bao gồm bệnh tim mạch, cao huyết áp, béo phì và tiểu đường type 2.
Ông Palmer cho biết khi ty thể hoạt động không bình thường, có thể dẫn đến các rối loạn tâm thần như chứng lo âu, trầm cảm, rối loạn lưỡng cực và tâm thần phân liệt. Bộ não cần một lượng lớn năng lượng để hoạt động hiệu quả. Khi ty thể không tạo ra đủ năng lượng, có thể gây nên các bất thường trong cấu trúc và chức năng của bộ não, dẫn đến bệnh tâm thần.
Ông Palmer khẳng định rằng rối loạn chức năng ty thể có thể tạo ra một số thay đổi trong bộ não, từ đó khiến bệnh tâm thần phát triển. Những thay đổi này bao gồm sự dao động về nồng độ chất dẫn truyền thần kinh, căng thẳng oxy hóa, và viêm.
Lý thuyết đột phá
Nếu nguồn gốc của rối loạn tâm thần là rối loạn chức năng ty thể, thì phương pháp điều trị để giải quyết vấn đề cơ bản có thể thành công hơn các phương pháp truyền thống.
Thuốc và liệu pháp hành vi nhận thức (CBT), phương pháp điều trị tiêu chuẩn cho hầu hết các chứng rối loạn tâm thần, đôi khi có thể kiểm soát các triệu chứng nhưng lại thất bại trong việc điều trị bệnh.
Ông Palmer, người có hơn 20 năm kinh nghiệm trên lâm sàng và tập trung vào các trường hợp bệnh tâm thần kháng trị nhất, phát hiện rằng nhiều bệnh nhân bị bệnh tâm thần cũng cho thấy các dấu hiệu của rối loạn chức năng ty thể.
Ông cho biết để giải quyết rối loạn ty thể về cơ bản thường có thể cải thiện bệnh về tinh thần. Một số bệnh nhân của ông đã giảm bớt các triệu chứng từ nhẹ đến nặng, bao gồm trầm cảm, rối loạn tâm thần và ảo giác, đồng thời giảm hoặc ngừng dùng thuốc.
Mặc dù có ích đối với một số bệnh nhân trong thời gian ngắn, nhưng thuốc điều trị tâm thần thường có thể gây ra tác dụng phụ như giảm ham muốn tình dục, tăng nguy cơ tự tử và tăng cân.
Ông Palmer nói, “Chúng ta cần nghiêm túc xem xét các nguy cơ và lợi ích của những phương pháp điều trị này trong thời gian dài.”
Ông lưu ý rằng độc giả và bệnh nhân không nên ngừng dùng thuốc mà không có lời khuyên từ nhà cung cấp dịch vụ y tế.
Cách ăn keto, ít carb cho thấy những hứa hẹn
Theo nghiên cứu của mình và kinh nghiệm lâm sàng, ông Palmer đề nghị một số chiến lược để giảm thiểu tác động của rối loạn chức năng ty thể, bao gồm những thay đổi lối sống thông thường như cách ăn uống, tập thể dục, giảm căng thẳng, và ngủ đủ giấc.
Một cách ăn uống được chứng minh là thành công nhất trong các can thiệp đối với những bệnh nhân của ông Palmer. Đó là cách ăn keto, xuất hiện từ năm 1920, được áp dụng lần đầu tiên để điều trị bệnh động kinh. Người ta phát hiện rằng cách ăn giàu chất béo, lượng protein vừa phải, và ít carbohydrates này giúp tăng số lượng và chức năng của ty thể trong các tế bào.
Một trong những cơ chế mà cách ăn keto giúp ích cho sức khỏe ty thể là thông qua việc sản xuất ketone. Khi cơ thể đang ở trong trạng thái ketosis, cơ thể sẽ sản xuất ketone từ chất béo dự trữ để bổ sung năng lượng một cách hiệu quả hơn. Những ketone này có thể cung cấp năng lượng cho các tế bào, bao gồm các tế bào não, vốn phụ thuộc vào rất nhiều ty thể để đáp ứng nhu cầu năng lượng.
Ty thể trợ giúp sản xuất các chất dẫn truyền thần kinh, chất hóa học ảnh hưởng đến tâm trạng và hành vi, chẳng hạn như serotonin và dopamine.
Cách ăn keto cũng cải thiện sự kháng insulin bởi vì cách ăn này chứa ít đường và carbohydrate. Sự kháng insulin cũng có thể làm suy yếu khả năng tạo ra các ty thể mới. [Ngoài ra], kháng insulin dẫn đến các rối loạn chức năng ty thể, giảm sản xuất năng lượng, và làm tổn thương tế bào, bao gồm các tế bào não.
Hy vọng trong tương lai không xa
Ông Palmer nói, “Chúng tôi có hàng trăm trường hợp bị rối loạn lưỡng cực và tâm thần phân liệt đang có dấu hiệu thuyên giảm. Các nhà khoa học đang theo đuổi điều này. Chúng tôi hiện có ít nhất 10 thử nghiệm đối chứng về cách ăn keto đối với bệnh tâm thần trầm trọng. Một nghiên cứu chuẩn bị được công bố kết quả thử nghiệm thí điểm trong thời gian gần.”
Vân Hi biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
