10 nguyên nhân gây ù tai và cách chữa trị theo Trung y

Cảm giác ù tai không dễ chịu chút nào. Về mặt y học, ù tai là nghe thấy những âm thanh phát ra từ bên trong cơ thể thay vì từ môi trường bên ngoài.

Các kiểu ù tai

Mặc dù được gọi chung là chứng ù tai, nhưng mỗi bệnh nhân lại nghe thấy những âm thanh khác nhau, chẳng hạn như tiếng ù ù, tiếng vo ve, tiếng huýt sáo và tiếng rít.

Theo Dịch vụ Thông tin Sức khỏe Quốc gia Scotland, một số bệnh nhân có thể nghe thấy tiếng ù tai “đập cùng lúc với mạch đập”, đó là chứng ù tai kiểu mạch đập. Tiếng mạch đập có thể liên tục, ngắt quãng hoặc đều đặn và phát ra từ 1 hoặc cả 2 tai.

Nguyên nhân gây ù tai?

Một nghiên cứu từ Đại học Y khoa Harvard cho thấy ù tai kiểu mạch đập dễ xảy ra ở người lớn tuổi. Bởi vì việc lưu thông máu trong động mạch ở người lớn tuổi có khuynh hướng không ổn định và càng về già thành động mạch càng dễ xơ cứng.

Bác sĩ Trung y, Tiến sĩ Ngô Quốc Bân nói rằng chứng ù tai và mất thính giác rất phổ biến và các nghiên cứu cho thấy mọi người bắt đầu mất thính giác ở tuổi 50.

1/4 dân số thế giới trong độ tuổi 50 – 65 bị khiếm thính. Trên 1/2 số người ở độ tuổi 85 có vấn đề về thính giác.

Tiếng ồn lớn cũng góp phần làm ù tai. Tham gia các buổi biểu diễn với âm thanh quá lớn là một ví dụ điển hình và sau đó người ta thường bị ù tai trong thời gian ngắn.

Có cách chữa ù tai không?

Hiệp hội Ù tai Hoa Kỳ và Hiệp hội Ù tai Anh Quốc thuộc Tây y đều khẳng định rằng, hiện nay chưa có thuốc đặc trị dứt điểm chứng ù tai.

Phương pháp điều trị thay thế

Đại học Y khoa Harvard tuyên bố rằng việc đánh giá các nguyên nhân tiềm ẩn là cần thiết để chữa chứng ù tai, “Ù tai có thể là do tác dụng phụ của nhiều loại thuốc, đặc biệt là khi dùng với liều cao.”

Nghiên cứu cũng cho biết rằng các yếu tố liên quan đến cơ xương, như nghiến và siết chặt hàm, nghiến răng hoặc căng cơ ở cổ, có thể làm triệu chứng ù tai trầm trọng hơn.

Healthline, một trang web thông tin y khoa ở Hoa Kỳ đã thảo luận về một số cách chữa trị ù tai, bao gồm thay đổi lối sống, sử dụng máy giảm tiếng ồn, dùng thuốc theo toa, thực hành thiền để giữ chánh niệm và các phương pháp y học khác như bổ sung dinh dưỡng và châm cứu.

Bác sĩ Ngô cho biết, có những thách thức trong việc điều trị tổn thương thính giác về mặt lâm sàng. Hiện thời không có xét nghiệm máu hoặc thiết bị tân tiến nào giúp đưa ra chẩn đoán chính xác.

Ngoài ra, ù tai là một vấn đề phức tạp vốn thường do các bệnh khác gây ra. Để chữa ù tai cần phải tìm ra nguyên nhân gốc rễ.

Bác sĩ Ngô còn cho biết, để điều trị ù tai một cách hiệu quả các bác sĩ phải chú ý đến các triệu chứng khác của bệnh nhân.

Mặc dù có nhiều triệu chứng tưởng chừng như không liên quan gì đến chứng ù tai, nhưng lại là mấu chốt của việc điều trị. Dưới đây là 10 trường hợp nghiên cứu y khoa, mô tả phương pháp châm cứu mà bác sĩ Ngô đã dùng để chữa trị và cải thiện chứng ù tai, điếc một phần, lãng tai hoặc điếc đặc.

Các trường hợp điều trị ù tai thành công bằng châm cứu

Bác sĩ Ngô chia sẻ về 10 trường hợp bệnh nhân ù tai, từ triệu chứng, phương pháp điều trị và kết quả điều trị như sau.

1. Châm cứu huyệt Thính hội (huyệt GB2)

Bệnh nhân nữ A – 45 tuổi, bị ù tai cho biết, cô có một chỗ bị đau trên tai, ngay phía trên dái tai. Đây chính là vị trí của huyệt Thính hội. Bác sĩ Ngô tập trung điều trị tại điểm bị đau bằng cách châm cứu tại chỗ. Chứng ù tai của cô biến mất sau khi điều trị.

2. Châm cứu huyệt Suất cốc (Huyệt GB8)

Bệnh nhân nam B – 57 tuổi, bị ù tai đã 3 năm. Châm cứu ở vùng đầu, tay và chân không hiệu quả. Khi bác sĩ châm cứu vào huyệt Suất cốc ở góc 45º ra trước và hướng xuống, tiếng ù tai biến mất ngay lập tức.

Kinh Mạch mật [còn gọi là kinh Túc thiếu dương đởm] là kinh mạch quan trọng nhất để điều trị ù tai. Huyệt Thính hội và huyệt Suất cốc nằm trên đường đi của kinh đởm và gần tai nên càng có hiệu quả trong việc chữa trị.

Nghiên cứu đăng trên Tập san “Caspian J Intern Med” (Nội khoa Caspian) vào năm 2018 cũng cho thấy, châm cứu có hiệu quả trong việc giảm âm lượng và mức độ nghiêm trọng của chứng ù tai. Đây cũng có thể là phương pháp hữu ích, giúp điều trị chứng ù tai kinh niên không theo mạch đập. Gần đây vào năm 2022, một nghiên cứu đã cung cấp bằng chứng sinh lý học thần kinh trong điều trị chứng ù tai thông qua châm cứu lâm sàng.

3. Đắp trứng vào huyệt Hoàn cốt (Huyệt GB12)

Bệnh nhân C muốn giảm ù tai nên đã bọc 1 quả trứng luộc chín còn ấm vào 1 miếng vải rồi chườm nóng vào tai và ngạc nhiên khi thấy biện pháp này có tác dụng.

Bác sĩ Ngô cho biết, mọi người có thể áp dụng nhiều cách chườm nóng khác nhau, nhưng trứng có ưu điểm là giữ nhiệt ở bên trong và nóng lâu hơn.

4. Mất cân bằng hệ thần kinh

70% số bệnh nhân bị ù tai thường rơi vào trạng thái lo lắng, căng thẳng, hoảng sợ và khó ngủ. Mất ngủ là triệu chứng thường gặp nhất ở những người bị ù tai. Chất lượng giấc ngủ càng kém thì tiếng ù tai lại càng nặng. Từ đó sẽ khiến chứng mất ngủ trở nên trầm trọng hơn, hình thành một vòng luẩn quẩn.

Những người thường xuyên bị mất ngủ sẽ thấy các cơ và dây chằng vùng gáy bị căng. Khi điều trị cho bệnh nhân I, bác sĩ Ngô sẽ châm cứu huyệt Hoàn cốt (GB12) dưới hộp sọ, huyệt An miên (EX-HN22), huyệt Phong trì (GB20), huyệt Thiên trụ (BL10) và huyệt Giáp tích (EX- B2) ở hai bên cột sống cổ.

Phương pháp điều trị bằng châm cứu đã cải thiện chứng mất ngủ của bệnh nhân I.

Một số bệnh nhân gặp vấn đề tương tự nhận thấy rằng liệu pháp châm cứu làm giảm chứng ù tai hoặc thính giác kép.

Thính giác kép là một dạng mất thính lực khiến bệnh nhân nhận được âm vang do âm thanh truyền từ tai này nhanh hơn tai kia.

5. Châm cứu chữa nghẹt tai

Cảm giác “nghẹt” tai có thể là do tắc nghẽn ở phía sau đầu hoặc do máu lưu thông kém ở mỏm chũm sau (đau khi ấn vào huyệt Hoàn cốt, GB12)

Tắc vòi nhĩ hoặc ống tai sẽ khiến áp lực trong tai giữa mất cân bằng, dẫn đến các triệu chứng như ù tai hoặc nghẹt tai.

Bệnh nhân thường mô tả là không thể nghe rõ âm thanh, trống rỗng, bị nghẹt hoặc rời rạc. Ngoài ra, nếu âm thanh xung quanh quá lớn hoặc trong không gian kín thì tai có thể bị sưng hoặc đau một cách khác thường.

Các dịch viêm mũi (đàm) loãng là đặc trưng khi bị viêm mũi dị ứng, viêm xoang, trào ngược dạ dày thực quản, cảm lạnh. Trì hoãn điều trị các căn bệnh này sẽ gây ra nghẹt mũi, một triệu chứng của tắc nghẽn ống tai.

Để chữa trị chứng nghẽn tai hiệu quả, hãy tác động vào các huyệt mũi ở hai bên cánh mũi trên, huyệt Tố liêu (DU25 hay GV25), huyệt Ấn đường (EX-HN3), huyệt Suất cốc (GB8), huyệt Thính hội (GB2), huyệt Phong trì (GB20) ở hai bên và huyệt Bách hội (DU20).

Sự kết hợp của các huyệt này sẽ nhanh chóng làm thông vòi nhĩ, làm giảm nghẹt mũi và nghẹt tai.

6. Độ cong của cột sống cổ không phù hợp

• Cột sống quá thẳng

Bệnh nhân E, 58 tuổi, đã chung sống với căn bệnh thính giác kép trong 40 năm. Bác sĩ Tây y chẩn đoán ông bị thính giác kép bẩm sinh. Lần đầu đến gặp bác sĩ, ông phàn nàn về tình trạng cứng và đau sau gáy, nhức đầu, đầy bụng, mỏi mắt và ngủ không ngon giấc. Thính giác kép của ông xuất hiện ở cả hai tai. Chẩn đoán của bác sĩ Ngô cho thấy cột sống cổ của bệnh nhân quá thẳng và mất đi độ cong tự nhiên.

Bệnh nhân E đã trải qua 5 lần châm cứu, sử dụng toa thuốc Trung y theo chỉ định để lưu thông máu và chăm chỉ tập trị liệu cổ tại nhà. Sau 5 lần điều trị, ông cho biết tình trạng thính giác kép đã biến mất và các triệu chứng khác cũng được cải thiện rõ rệt.

• Khớp cổ bị lệch

Bệnh nhân F bị ù tai đã 3 năm. Tuy nhiên, sự căng thẳng ở cổ đã bắt đầu giảm bớt nhờ các bài tập cổ và thả lỏng cơ bắp do bác sĩ Ngô hướng dẫn. Một ngày nọ, khi đang tập cổ, ông cảm thấy một tiếng “cạch”. Khớp bị lệch ở cột sống cổ đã tự điều chỉnh lại và kết quả là chứng ù tai của ông đã giảm được 80%.

7. Dị ứng và nghẹt mũi

Bệnh nhân G, 65 tuổi, bị ù tai trong nhiều năm đến gặp bác sĩ Ngô. Trước khi được bác sĩ Ngô điều trị, bệnh nhân đã được châm cứu quanh tai, tay và chân nhưng không hiệu quả.

Do bệnh nhân bị dị ứng mũi nặng và thường xuyên ngạt mũi nên bác sĩ Ngô đã châm cứu thêm huyệt Nghinh hương (HN8) ngoài các huyệt đã châm trước đó. Bệnh nhân đã được chữa khỏi chứng ù tai.

8. Bệnh gan và túi mật

Bác sĩ Ngô nhận thấy những bệnh nhân bị mất ngủ lâu ngày hoặc hay cáu giận dễ bị viêm gan và túi mật.

Ù tai ở kiểu bệnh nhân này có xu hướng to hơn nhiều và âm thanh như tiếng ầm ầm của máy móc. Bác sĩ Ngô đã nhắm đến việc điều trị huyệt Thái xung (LR3), huyệt Khâu khư (GB40) và Huyệt Huyền chung (GB39) của bệnh nhân H để loại bỏ nhiệt (viêm), mang lại cải thiện rất nhiều.

9. Tỳ hư và khí hư

Đối với những người bị đánh trống ngực, tức ngực, khó thở hoặc hệ tiêu hóa kém, bác sĩ Ngô sẽ điều trị trên bàn tay và bàn chân để phục hồi năng lượng và lưu thông máu, đồng thời khôi phục sự cân bằng cấu trúc bên trong của tim, lá lách và phổi.

Healthline tuyên bố rằng khí hư là nguyên nhân gốc rễ của nhiều căn bệnh phổ biến ở Tây phương, chẳng hạn như hội chứng mệt mỏi kinh niên, tiểu đường, khó tiêu và đau bụng kinh.

10. Suy thận

Một cụ bà 80 tuổi bị mất thính giác hoàn toàn ở cả hai tai sau khi bị cúm. Trong tuần đầu tiên đến khám, bác sĩ Ngô đã bắt đầu điều trị từ đầu, quanh tai và tay chân của bà, nhưng không thành công.

Vì vậy, sau khi cân nhắc kỹ lưỡng về tuổi tác, tình trạng suy thận, tủy, não, bác sĩ đã bổ sung liệu pháp thực phẩm Trung y vào kế hoạch điều trị châm cứu. Ông đã kê công thức thực phẩm trị liệu cho người 80 tuổi. Sau khi ăn món hầm với hai loại thảo mộc Trung y là Hải quỳ, Dương xỉ và thận heo trong một tuần, bệnh nhân đã có thể nghe thấy tiếng chuông cửa.

Lời kết

Bệnh nhân bị ù tai đôi khi có thể bị nghẹt mũi và thính giác kép vì các triệu chứng nghẹt mũi sẽ gây ra thính giác kép.

Ngoài phương pháp châm cứu ở trên, bác sĩ Ngô gợi ý châm cứu thêm các huyệt An miên (EX-HN22), Thiên trụ (BL10) và Giáp tích (EX-B2) ở hai bên cột sống cổ.

Dựa trên mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, việc xác định vị trí các huyệt châm cứu bổ sung chẳng hạn như lá lách, thận hoặc gan sẽ giúp nâng cao hiệu quả của kế hoạch điều trị, đạt được sức khỏe thể chất.