‘Tỷ phú’ Trung Quốc là giả tạo

Rõ ràng là ông Jack Ma và ông Joseph Tsai của công ty Alibaba không đủ khả năng mua phi cơ riêng cho họ. Họ đã vay tiền từ Credit Suisse để mua chúng, mặc dù mỗi người đã bán cổ phiếu để rút tiền mặt hơn 5 tỷ USD từ năm 2017. Tất cả số tiền đó đã đi đâu? Thậm chí nó có thật không? Họ có cất tiền trong các ngân hàng mà khi muốn rút phải xin phép Trung Cộng? Đó là để nói các khoản tiền ấy có thực sự là tiền của họ hay không?

Theo ông Kyle Bass, giám đốc đầu tư của Hayman Capital Management, “ông Tsai và ông Ma chỉ là tỷ phú vì Trung Cộng nói rằng họ là thế. Như thế giới đã chứng kiến, điều này có thể và sẽ thay đổi trong tích tắc.”

Ông Bass nói rằng, ông Ma và ông Tsai có “nhu cầu vay từ các ngân hàng phương Tây để trang trải cho lối sống xa hoa của họ” là một điều bí ẩn. Ông viết rằng, “Bất kỳ dollar nào họ thu được do bán cổ phiếu đều phải được chi trả cho các đảng viên Trung Cộng là điều hoàn toàn có thể.”

Một yêu cầu bình luận được gửi đến cho ông Ma và ông Tsai thông qua Alibaba chỉ đem lại một liên kết đến những bình luận trước đó của Alibaba. Một phát ngôn viên của Tập đoàn Alibaba ở đó đã mô tả  những việc các tỷ phú Trung Quốc làm, như cầm cố cổ phiếu để vay tiền mua phi cơ, là điều “bình thường”. Họ nêu ra rằng ông Ma không còn là  giám đốc điều hành tại Alibaba nữa.

Phát ngôn viên của Alibaba viết rằng, “Việc cầm cổ phiếu của các giám đốc điều hành cao cấp của các công ty Hoa Kỳ, bao gồm ông Elon Musk của Tesla và ông Larry Ellison của Oracle, được ghi nhận đầy đủ trên các bản tin, và sau khi khảo sát ngắn gọn về hồ sơ công khai của các công ty Hoa Kỳ khác, bao gồm Amazon, Bank of America, Bristol Myers Squibb, General Electric, Netflix và Walmart, thì rõ ràng là nhiều công ty không cấm các giám đốc điều hành cầm cổ phiếu.”

Theo ông Ryan McMorrow tại tờ Financial Times, “Việc cầm cổ phiếu – tức là các ngân hàng chấp nhận cổ phiếu làm tài sản thế chấp cho các khoản vay trong khi người đi vay vẫn giữ quyền sở hữu cổ phiếu đó – sẽ gây ra rủi ro, hầu hết các công ty ở Hoa Kỳ hạn chế các giám đốc điều hành dùng quyền này. Khi buộc phải bán cổ phiếu cầm cố có thể khiến giá cổ phiếu của công ty sụt giảm thê thảm.”

Theo tờ Financial Times, ông Ma và ông Tsai đã phải thế chấp một phần trong 35 tỷ USD cổ phần được cho là của họ tại Alibaba, để mua những thứ tương đối rẻ (đối với một tỷ phú) như một ngôi nhà sang trọng ở Hồng Kông, phi cơ riêng, và các vườn nho ở Pháp. Các ngân hàng phương Tây, bao gồm Goldman Sachs, Morgan Stanley, Credit Suisse, và UBS, đã cung cấp các khoản vay. Liệu các ngân hàng này có mạo hiểm tiền từ khách hàng của họ cho Trung Cộng không?

Ông Ma đã giao dịch các khoản vay và mua sắm thông qua các công ty ngoại quốc kiểm soát hơn một nửa cổ phần tại Alibaba của mình. Có khi nào Trung Cộng cũng có quyền kiểm soát các công ty đó không? Nếu không, tại sao ông Ma không bán một số lượng [cổ phần] nhỏ để mua phi cơ? Tại sao Alibaba Holding chưa bao giờ chia cổ tức cho các cổ đông của mình, kể cả cho ông Ma và ông Tsai, để thỉnh thoảng họ có thể chi tiêu một chút? Alibaba được cho là có lợi nhuận cao đến mức hãng này dễ dàng chia cổ tức kia mà.

Ông Bass viết trong một email rằng, “Alibaba không chia cổ tức vì Trung Cộng cần từng đồng US dollar lưu lại Trung Quốc để nhà cầm quyền này có thể hoạt động trên toàn cầu. Điều quan trọng là thế giới phải thấy rằng toàn bộ tương lai kinh tế của Trung Quốc phụ thuộc vào khả năng tiếp tục thu hút US dollar từ các nguồn thụ động và chủ động.” Điều đó nghe giống như một kế hoạch Ponzi.

Ông Bass tiếp tục, “Đồng Nhân dân tệ chỉ đại diện cho 1.8% các khoản thanh toán tiền tệ xuyên biên giới toàn cầu (theo SWIFT). Và gần như toàn bộ số 1.8% này được cân đối bù trừ lẫn nhau tại Hồng Kông.” SWIFT là một hệ thống viễn thông có trụ sở tại Bỉ được các ngân hàng sử dụng để chuyển tiền quốc tế. 

Phi cơ riêng mà ông Ma và ông Tsai “mua” đều thuộc hãng: Gulfstream G650ERs, được bán với giá khoảng 66.5 triệu USD một chiếc mới toanh. Số tiền đó chưa đến 1% của 11.2 tỷ USD giá trị tài sản ròng được cho là của ông Tsai và chỉ là hơn 1/10 một chút của 1% trong tổng số 46.7 tỷ USD của ông Ma. Nên họ đâu cần phải vay tiền để phục vụ việc đi lại.

Tuy nhiên, ông Ma và ông Tsai đã liên tục vay nợ dựa trên cổ phiếu Alibaba của họ kể từ khi công ty này lên sàn chứng khoán vào năm 2014. Theo ông McMorrow, “Ông Ma và ông Tsai, hai cổ đông cá nhân lớn nhất của Alibaba, đã dùng khoản vay để mở khóa việc tài sản cá nhân khủng bị gắn liền với cổ phiếu của tập đoàn.” Ông viết rằng, “Phi cơ riêng Gulfstream 650ER của ông Tsai được thế chấp cho Credit Suisse. Ngân hàng Thụy Sĩ này đã đưa Alibaba gia nhập thị trường, cung cấp tín dụng trong thời gian IPO cho một công ty “vỏ bọc” ở ngoại quốc mà sau đó liên quan đến việc ông Ma mua một ngôi nhà xa hoa ở quận Peak thượng lưu tại Hồng Kông và một phi cơ mới cùng kiểu dáng với chiếc của ông Tsai.”

Nếu câu chuyện về các “tỷ phú” của Alibaba đưa ra bất kỳ gợi ý nào, thì dường như là nền kinh tế Trung Quốc là lâu đài trên cát.

Ông Bass lưu ý rằng, “Khi ông Ma buộc phải từ chức Chủ tịch điều hành của Alibaba năm 2018, ông ấy đã bị tước cổ phiếu VIE [Variable Interest Entity, mô hình sở hữu đặc biệt] của mình, và chúng được ‘trao’ cho năm cá nhân ẩn danh sống tại cùng một nơi hẻo lánh ở Trung Quốc.” Nếu chính phủ có thể lấy tiền của quý vị, đó thực sự không phải là tiền của quý vị, phải không?”

Các VIE của Alibaba nắm giữ giấy phép hoạt động và các tài sản khác của doanh nghiệp ở Trung Quốc đại lục. Trong quá khứ, ông Bass đã đặt cược vào tiền tệ của Trung Quốc và Hồng Kông.

Do Trung Cộng gây áp lực với ông Ma, nên có thể ông ta đang cố gắng rời khỏi Trung Quốc, nơi ông có quyền công dân và là đảng viên Trung Cộng. Vợ ông, bà Cathy Ying Zhang, nhập quốc tịch Singapore. Bà là giám đốc duy nhất của hai công ty ngoại quốc nắm giữ 60% cổ phần Alibaba của gia đình. Đó là cổ phiếu mà ông Ma được tin là đã thế chấp cho các khoản vay.

Theo tờ Financial Times, “Các chủ nhà băng nói rằng cầm cố cổ phiếu là một phương pháp phổ biến để các giám đốc điều hành Trung Quốc huy động tiền mặt, trong khi không mất đi quyền kiểm soát công ty của họ hoặc gửi những tín hiệu tiêu cực đến thị trường như việc bán cổ phiếu của họ.” Người ta phải đặt câu hỏi tại sao việc cầm cố cổ phiếu như vậy lại phổ biến trong giới giám đốc điều hành Trung Quốc hơn các đồng nghiệp quốc tế của họ. Đây có phải là cách mà các “tỷ phú” Trung Quốc bòn rút một chút từ những tài sản do Trung Cộng kiểm soát?

Một nhân viên ngân hàng đã nói chuyện với Financial Times, cho biết việc cầm cổ phiếu như vậy là “một công việc kinh doanh thực sự tốt cho các ngân hàng; công việc này nuôi sống rất nhiều người”. Ông nói, “Những người sáng lập này là những người giàu tài sản nhưng lại nghèo tiền mặt.”

Tháng 10/2020, một Jack Ma “bất đắc chí” có thể đã lỡ lời. Ông kêu gọi cải cách hệ thống tài chính của Trung Quốc, chỉ trích các cơ quan giám sát vì đã ngăn chặn sự đổi mới, và nói rằng các ngân hàng quốc doanh có “tâm lý tiệm cầm đồ” vẫn dựa vào “cầm cố và tài sản thế chấp”. Để trả đũa, giới chức Trung Cộng đã làm ông ta “biến mất tăm hơi” trong ba tháng. Cơ quan giám sát chứng khoán của Trung Cộng đã hủy bỏ đợt IPO trị giá 37 tỷ USD của Ant Financial thuộc Alibaba vào tháng 11/2020. Đợt IPO này lẽ ra đã là đợt IPO lớn nhất thế giới trong mọi thời đại. Đến tháng 12/2020, các nhà giám sát buộc Ant Group phải tái cấu trúc theo luật chống độc quyền mới. Định giá của công ty giảm hàng tỷ dollar. Quả là một thành quả đáng tự hào của Trung Quốc, nhưng không. Ông Tập Cận Bình cần phải cho cả thế giới thấy ai mới là ông chủ, và trong quá trình gây hại cho nền kinh tế, Trung Quốc đã làm rõ một điều là các tỷ phú ở Trung Quốc không thực sự là tỷ phú.

Người ta phải tự hỏi tại sao Yale, nơi nhận 30 triệu USD năm 2016 từ ông Joseph Tsai, hay Harvard, nhận 350 triệu USD từ một gia đình tỷ phú giả mạo khác có khả năng liên hệ với Trung Quốc năm 2014, không đặt thêm các câu hỏi về nguồn gốc rốt ráo của những khoản tiền này. Làm thế nào chúng ta có thể trông cậy vào các tổ chức học thuật hàng đầu của chúng ta để có thông tin khách quan về Trung Quốc nếu họ không suy xét những vấn đề này?

Tác giả Anders Corr có bằng cử nhân/thạc sĩ khoa học chính trị tại Đại học Yale (2001) và tiến sĩ về chính phủ tại Đại học Harvard (2008). Ông là người đứng đầu Corr Analytics Inc., nhà xuất bản của Tạp chí Rủi ro Chính trị (Journal of Political Risk), và đã thực hiện các nghiên cứu sâu rộng ở Bắc Mỹ, Âu Châu, và Á Châu. Ông là tác giả của cuốn sách có nhan đề “Tập Trung Quyền Lực” (sắp ra mắt vào năm 2021) và “Không Xâm Phạm”, đồng thời đã biên tập cuốn sách “Những Quyền Lực Lớn, Những Chiến Lược Lớn”.

Quan điểm trong bài viết này là ý kiến ​​của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của The Epoch Times.