Tổng thống âm thầm vào vùng chiến sự: Chi tiết đằng sau kế hoạch bí mật thăm Ukraine của ông Biden

JOHN HAUGHEY

Tòa Bạch Ốc đã dự trù trong nhiều tháng cho chuyến thăm bất ngờ kéo dài 6 giờ của Tổng thống (TT) Joe Biden tới Kyiv để gặp TT Ukraine Volodymyr Zelensky hôm 20/02, nhưng mãi đến hôm 17/02 [kế hoạch này] mới được “tiến hành”, các quan chức chính phủ nói với các ký giả trong một cuộc họp qua điện đàm sau khi TT Biden rời khỏi quốc gia đang gặp khó khăn này mà không tiết lộ thời gian và cách thức ông làm như vậy.

Phó Cố vấn An ninh Quốc gia John Finer cho biết, “Chuyến thăm này đã được trù tính tỉ mỉ trong nhiều tháng, đồng thời có sự tham gia của một số văn phòng trong Tòa Bạch Ốc, tất nhiên là có văn phòng của Chánh văn phòng, NSC [Hội đồng An ninh Quốc gia], và Văn phòng Quân sự Tòa Bạch Ốc, cũng như một số ít đồng sự từ Ngũ Giác Đài, Cơ quan Mật vụ, và còn có cộng đồng tình báo.”

Ông nói: “Chỉ một số ít người trong mỗi tòa nhà này tham gia vào việc trù tính cho hoạt động an ninh,” trong đó có việc đánh giá các mối đe dọa.

TT Biden “đã được thông báo đầy đủ về từng giai đoạn của kế hoạch này cũng như mọi tình huống bất ngờ có thể xảy ra, sau đó đưa ra quyết định cuối cùng là ‘đi’ hoặc ‘không đi’ sau cuộc thảo luận tại Oval Office, và qua điện thoại với một số thành viên chủ chốt trong nội các an ninh quốc gia của ông ấy, hôm thứ Sáu (17/02),” ông Finer cho biết.

TT Biden rời Tòa Bạch Ốc lúc 3 giờ 30 phút sáng. Ông đi cùng với một nhóm nhân viên tháp tùng “vô cùng ít ỏi” bao gồm “về căn bản là một số phụ tá thân cận nhất của ông ấy” – chi đội thuộc Cơ quan Mật vụ của ông ấy, gồm một phụ tá quân sự mang “nuclear football” (vali hạt nhân), Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan, Phó Chánh văn phòng Jen O’Malley Dillon, Giám đốc Điều hành Oval Office Annie Tomasini, một nhóm y tế nhỏ, nhiếp ảnh gia chính thức của Tòa Bạch Ốc, và hai ký giả.

Cuộc thảo luận chi tiết

Ông Finer nóI: “Rõ ràng, tất cả điều này đã được làm việc rất chặt chẽ giữa Tòa Bạch Ốc và các quan chức cao cấp nhất của chính phủ Ukraine, những người đã trở nên khá thành thạo trong việc đón tiếp các vị khách cao cấp, mặc dù không phải ai cũng thích điều này” với một cuộc chiến đang diễn ra và không có lực lượng vũ trang Hoa Kỳ tham gia.

Ông Sullivan cho biết Tòa Bạch Ốc đã thông báo cho phía Nga về kế hoạch của ông Biden là cho “mục đích giảm xung đột” nhưng đã không làm như vậy cho đến “vài giờ trước khi ông ấy khởi hành.”

“Và vì tính chất nhạy cảm của những thông tin liên lạc đó, tôi sẽ không đi sâu vào cách họ phản hồi, hoặc bản chất chính xác của thông điệp của chúng tôi là gì, nhưng tôi có thể xác nhận rằng chúng tôi đã cung cấp thông báo đó,” ông nói.

Ông Sullivan nói với các phóng viên rằng “khi đến quốc gia này, tổng thống rất tập trung vào việc bảo đảm rằng ông ấy tận dụng tối đa thời gian của mình tại hiện trường, điều mà ông ấy biết là sẽ rất hạn hẹp. Vì vậy, ông ấy khá tập trung vào cách tiếp cận cuộc trò chuyện với TT Zelensky.”

Các quan chức này không cho biết ông Biden đến Kyiv bằng cách nào nhưng cho biết ông đã đến đó vào khoảng 8 giờ sáng giờ địa phương và đến Cung điện Mariinsky, nơi ông gặp TT Zelensky và đệ nhất phu nhân Ukraine Olena Zelenska vào khoảng 8 giờ 30 phút sáng.

Sau đó, một ký giả của The Associated Press, người đi cùng ông Biden, đã đưa tin rằng tổng thống và nhóm của ông đã bay trên một chiếc C-32 của Lực lượng Không quân – một chiếc Boeing 757 đã được cải tiến. Nhóm đã rời Căn cứ chung Andrews lúc 4 giờ 15 phút sáng và dừng lại ở Đức để tiếp nhiên liệu, sau đó bộ tiếp sóng của phi cơ đã bị tắt trong chuyến bay kéo dài một giờ tới Rzeszow, Ba Lan – tại phi trường mà qua đó hàng tỷ dollar vũ khí phương Tây và các vị khách VIP đã được đưa tới Ukraine.

Từ đó, nhóm đã lên một chuyến tàu cho chuyến đi qua đêm kéo dài khoảng 10 giờ tới Kiev.

Khi đến Cung điện Mariinsky, ông Biden và ông Zelensky đã hội ý trong hơn hai giờ.

“Hai vị tổng thống này đã có một cuộc thảo luận chi tiết về tình hình chiến trường và các mục tiêu của Ukraine đối với sự ủng hộ và viện trợ quân sự mà chúng ta đã cung cấp cũng như các vũ khí [cần thiết] trong tương lai,” ông Sullivan nói. “Tôi sẽ không đi sâu vào chi tiết cụ thể của những thứ đó vì hôm nay chúng tôi không công bố các vũ khí mới. Nhưng những gì tôi sẽ nói là đã có một cuộc thảo luận tốt về chủ đề này.

“Tôi nghĩ rằng cả hai vị tổng thống này đều đã đưa ra quan điểm của họ về một số vũ khí khác nhau đã được báo chí đưa tin, cả gần đây và trong vài tháng qua. Và tôi sẽ không nói gì thêm về việc đó.”

500 triệu USD khác

Trước 11 giờ 30 phút sáng, TT Biden đã rời khỏi cung điện này và đến Tu viện Mái vòm Vàng của Thánh Michael (St. Michael) ở Kiev, nơi ông và ông Zelensky đã đặt vòng hoa tại một đài tưởng niệm những người thiệt mạng trong cuộc giao tranh với Nga kể từ năm 2014. Sau đó, TT Biden đến Đại sứ quán Hoa Kỳ ở Kyiv vào khoảng giữa trưa và đoàn xe hộ tống của ông được cho là rời đi ngay trước 1 giờ chiều.

Trước 2 giờ chiều theo giờ địa phương, các quan chức Tòa Bạch Ốc và các ký giả tháp tùng ông Biden cho biết tổng thống đã rời Kiev nhưng không cung cấp thêm thông tin chi tiết. Được biết, ông đã ở Warsaw một thời gian ngắn sau đó, nơi ông sẽ bắt đầu một chuyến đi dự kiến tới Ba Lan với một bài diễn văn vào ngày 21/02.

Các quan chức Tòa Bạch Ốc cho biết chuyến thăm này thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ trước ngày kỷ niệm cuộc xâm lược của Nga, cùng với việc ông Biden tuyên bố “Hoa Kỳ sẽ tiếp tục sát cánh cùng Ukraine trong cuộc xung đột này.”

Trong chuyến thăm của mình, TT Biden đã cam kết sẽ viện trợ thêm 500 triệu USD, cung cấp đạn pháo, hỏa tiễn chống tăng, và radar giám sát trên không, nhưng không cung cấp vũ khí tân tiến mới mà Kyiv đang yêu cầu, bao gồm cả phản lực cơ.

“Ông ấy rất hào hứng với chuyến đi này,” ông Sullivan nói. “Tôi nghĩ ông ấy cảm thấy điều thực sự quan trọng là được đứng cạnh TT Zelensky và nói theo cách mà ông ấy đã làm ngày hôm nay và truyền tải những thông điệp mà quý vị đã nghe từ ông ấy… Thành thật mà nói, chuyến đi từ Hoa Thịnh Đốn là một chuyến đi có thể thực sự đoán trước rằng đây là một thời điểm quan trọng, và rằng tổng thống đang đứng trước thời điểm này và cảm thấy mình có sứ mệnh phải đảm nhận và ông rất háo hức thực hiện. Ông ấy muốn làm điều đó.”