Toàn bộ kinh tế Trung Quốc sẽ bị ảnh hưởng nếu Evergrande vỡ nợ
Nợ công của Trung Quốc đã ở mức 270% GDP, và các khoản nợ xấu đã lên tới 466.9 tỷ USD. Ngoài những thách thức kinh tế đang tồn tại, đại tập đoàn bất động sản Evergrande đã báo hiệu rằng họ có thể mất khả năng thanh toán các khoản nợ.
Nhà phát triển bất động sản lớn thứ hai của Trung Quốc đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng thanh khoản, vì giao dịch trái phiếu trong nước của tập đoàn này đã bị đình chỉ. Nếu không được tiếp cận nguồn vốn, Evergrande sẽ không thể trả tiền cho các nhà cung cấp, hoàn thành các dự án, hoặc tăng thu nhập, khiến khả năng vỡ nợ cao hơn—một tình huống cuối cùng có thể gây ra những phản ứng dây chuyền trong toàn bộ nền kinh tế Trung Quốc.
Evergrande đạt doanh thu 110 tỷ USD vào năm 2020 và có tài sản 355 tỷ USD. Hồi tháng Sáu, tập đoàn này không thanh toán được một số thương phiếu và chính phủ đã đóng băng một tài khoản ngân hàng trị giá 20 triệu USD [của Evergrande]. Tập đoàn này hiện có tổng số nợ là 305 tỷ USD, trở thành nhà phát triển bất động sản mắc nợ nhiều nhất trên thế giới. Evegrande cũng là nhà phát hành trái phiếu USD lớn nhất ở Á Châu. Evergrande nợ 128 ngân hàng và hơn 121 tổ chức không phải là ngân hàng. Giá cổ phiếu của công ty đã giảm 90% trong vòng 14 tháng qua, trong khi trái phiếu của công ty được giao dịch dưới mệnh giá 60-70%.
Evergrande chiếm 4% tổng số nợ bất động sản có lợi suất cao của Trung Quốc. Khoản nợ của công ty lớn đến mức có thể gây ra rủi ro hệ thống cho hệ thống ngân hàng của Trung Quốc. Các khoản thanh toán trễ hạn hoặc không trả được nợ của Evergrande có thể gây ra phản ứng dây chuyền về việc vỡ nợ giữa các tổ chức. Việc bán tháo [các sản phẩm] của Evergrande có thể làm giảm giá, gây ảnh hưởng đến các nhà phát triển sử dụng đòn bẩy tài chính quá mức. Các nhà chức trách lo ngại rằng việc này có nguy cơ gây mất ổn định toàn bộ lĩnh vực bất động sản, đang chiếm khoảng 30% nền kinh tế Trung Quốc.
Ngoài ra, Evergrande có tác động đến thị trường lao động. Công ty có 200,000 nhân viên chính thức và tạo 3.8 triệu việc làm mỗi năm theo dự án. Sau 18 tháng phong tỏa hoạt động từng đợt do COVID-19, Trung Quốc cần nhiều việc làm hơn chứ không phải ít hơn.
Evergrande dự kiến sẽ không thể trả các khoản lãi và gốc đến hạn vào tuần lễ từ ngày 23-29/09.
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc và Ủy ban Quản lý Ngân hàng và Bảo hiểm Trung Quốc đã cảnh báo các nhà điều hành của Evergrande giảm rủi ro nợ. Bắc Kinh đã chỉ thị cho các nhà chức trách ở tỉnh Quảng Đông hợp tác với những người mua tiềm năng các tài sản của Evergrande. Trong khi đó, các nhà quản lý đã đồng ý để Evergrande thương lượng lại thời hạn thanh toán, cho phép tạm hoãn việc thu hồi nợ.
Evergrande không phải là vấn đề duy nhất trên thị trường nợ của Trung Quốc. Đến giữa năm 2021, các khoản vỡ nợ ở trong và ngoài nước của Trung Quốc đã lên tới hơn 25 tỷ USD, gần bằng số tiền của toàn bộ năm 2020. Các công ty bất động sản chiếm khoảng 30% trong số các vụ vỡ nợ này. Một số thủ phạm lớn hơn là các công ty China Fortune Land Development và Sichuan Languang Development. Hơn nữa, các ngành vận tải, du lịch, và bán lẻ đã bị ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng bởi các đợt phong tỏa do đại dịch, làm gia tăng các vụ vỡ nợ trong những lĩnh vực này. Một số công ty liên kết với nhà nước cũng bị vỡ nợ, chẳng hạn như các công ty Yongcheng Coal & Power Holding Group và Tsinghua Unigroup. Ngoài ra, China Huarong Asset Management, một công ty do nhà nước sở hữu phần lớn, đã không công bố kết quả kinh doanh năm 2020 đúng tiến độ. Giữa công ty mẹ và các công ty con, Huarong còn nợ 39 tỷ USD, cuối cùng lỗ 15.9 tỷ USD trong năm 2020.
Trong vài năm qua, tỷ lệ nợ của doanh nghiệp trên GDP của Trung Quốc liên tục tăng. Năm 2017, tỷ lệ này đạt kỷ lục 160%, tăng từ 101% vào 10 năm trước đó. Lãnh đạo Trung Cộng Tập Cận Bình đã ưu tiên kiềm chế nợ, đặc biệt là trong lĩnh vực các tổ chức tín dụng trung gian (không phải là ngân hàng) trị giá 10 ngàn tỷ USD của Trung Quốc. Các công ty cung cấp tài chính cho chính quyền địa phương (LGFV) đã mất khả năng thanh toán đối với nhiều khoản vay ủy thác thông qua hệ thống tín dụng không phải là ngân hàng này, nhưng không phải là đối với trái phiếu công. Cho đến trong năm nay, LGFV đã vỡ nợ 915 triệu nhân dân tệ. Cái gọi là nợ tiềm ẩn này của các chính quyền địa phương đã trở nên phổ biến đến mức Bắc Kinh đã xem đó là một vấn đề an ninh quốc gia.
Niềm tin của nhà đầu tư đã bị lung lay, vì cả các công ty tư nhân và công ty liên kết với nhà nước, từng được xem là các khoản đầu tư an toàn, đều đã vỡ nợ. Điều nguy hiểm là các nhà đầu tư, lo sợ sự lây lan, có thể hoảng sợ và bắt đầu bán ra cả nợ tốt và nợ xấu, khiến thị trường đi xuống.
Sự sụp đổ hoàn toàn của Evergrande có thể gây ra tình trạng hỗn loạn kinh tế trên diện rộng và thậm chí là bất ổn dân sự. Tương lai của Evergrande và nền kinh tế Trung Quốc phụ thuộc vào việc liệu các nhà chức trách trung ương có cho phép Evergrande vỡ nợ hay không, khiến các chủ nợ của Evergrande rơi vào tình thế khó khăn, hay liệu Trung Cộng có can thiệp để duy trì sự ổn định hay không.
Quan điểm trong bài viết này là của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của The Epoch Times.
Tiến sĩ Antonio Graceffo đã có hơn 20 năm làm việc tại Á Châu. Ông tốt nghiệp Đại học Thể thao Thượng Hải và có bằng bằng Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh của Đại học Giao thông Thượng Hải của Trung Quốc. Ông Antonio là giáo sư kinh tế và nhà phân tích kinh tế Trung Quốc, người đã viết bài cho nhiều kênh truyền thông quốc tế.