Thủ tướng Trudeau kêu gọi các nền dân chủ liên kết để đối phó Trung Quốc

Thủ tướng Canada Justin Trudeau kêu gọi các quốc gia có cùng chí hướng nên xây dựng một “liên hiệp đoàn kết” chống lại chính quyền Trung Quốc và không để bị đẩy vào thế chống đối và cạnh tranh lẫn nhau vì lợi ích thương mại.

Trong cuộc phỏng vấn lên sóng vào ngày Giáng Sinh, ông Trudeau nói rằng Trung Cộng đã dùng “chiêu trò” các nền dân chủ tư bản thân hữu chống lại nhau, rồi đứng nhìn ​​họ cạnh tranh để tiếp cận các cơ hội kinh tế ở Trung Quốc.

Ông nói với Global News của Mạng lưới Truyền hình Toàn cầu Canada rằng, “Chúng ta đã và đang cạnh tranh, và Trung Quốc đã rất khéo léo đưa đẩy việc chúng ta chống lại nhau trong một thị trường mở, một cách cạnh tranh.”

“Chúng ta cần làm tốt hơn nữa việc sát cánh cùng nhau và đứng vững để Trung Quốc không thể tận dụng mọi cơ hội chia rẽ chúng ta.”

Thủ tướng Canada nhận xét “Chúng ta cạnh tranh với nhau,” và đưa ra một ví dụ: “Chúng ta đang cố gắng làm cho thịt bò Canada nhập vào thị trường này hoặc thị trường khác tốt hơn thịt bò Úc.”

Ông nói rằng các vấn đề mà Canada sẽ không ngừng phản đối Trung Quốc là “nhân quyền, dân chủ ở Hồng Kông, hỗ trợ các ký giả, không can thiệp vào hoạt động của các quốc gia độc lập ở Á Châu.”

Mối bang giao giữa Canada và Trung Quốc đã đi xuống kể từ khi Canada bắt giữ bà Mạnh Vãn Chu (Meng Wanzhou), giám đốc tài chính của đại công ty viễn thông Trung Quốc Huawei và là con gái của người sáng lập công ty, theo lệnh dẫn độ của Hoa Kỳ. Ngay sau đó là việc Trung Quốc bắt giữ hai người Canada, theo cách mà nhiều người chỉ trích gọi là “ngoại giao con tin ăn miếng trả miếng”.

Vụ dẫn độ này đã bị hủy bỏ sau khi bà Mạnh đạt được thỏa thuận với Bộ Tư pháp Hoa Kỳ vào tháng Chín. Trung Quốc đã thả hai người Canada là ông Michael Kovrig và ông Michael Spavor trong vòng vài giờ sau thỏa thuận.

Trong bối cảnh xung đột, Trung Cộng cũng đình chỉ hoạt động nhập cảng nông sản của Canada, khiến các nhà sản xuất Canada bị thiệt hại hàng tỷ dollar doanh thu, trong đó có ít nhất 4 tỷ USD vào năm 2019.

Ông Trudeau cho biết những vụ giam giữ tùy tiện này đã khiến ​​các nền dân chủ tư bản cùng nhau ra tuyên bố: “Không, ngoại giao kiểu chèn ép là không đúng,” điều này đã tạo ra sự khác biệt khi đứng lên chống lại các mối đe dọa của Trung Cộng.

Canada đã cùng các đồng minh tẩy chay ngoại giao Thế vận hội Mùa đông 2022 do Bắc Kinh tổ chức vào tháng 02/2022, nhằm bày tỏ mối lo ngại của họ về các hành động diệt chủng và tội ác phản nhân loại đang diễn ra của Trung Cộng đối với nhiều học giả, luật sư và nhà hoạt động, cũng như các nhóm dân tộc thiểu số và nhóm tôn giáo của chính Trung Quốc.

Úc, Lithuania, Anh Quốc, và Nhật Bản cũng đã tham gia vào cuộc tẩy chay do Hoa Kỳ dẫn đầu. New Zealand đã báo hiệu rằng các bộ trưởng của chính phủ Ardern sẽ không tham dự, nhưng không tuyên bố một cuộc tẩy chay ngoại giao rõ ràng.

Ông Trudeau nói với Global News rằng có một số lĩnh vực mà Canada sẽ “muốn hợp tác” với Trung Quốc, chẳng hạn như vấn đề biến đổi khí hậu.

“Chúng tôi sẽ muốn hợp tác với Trung Quốc theo những hướng khác và chẳng hạn như, hãy nghĩ về biến đổi khí hậu, nơi họ sẽ trở thành một bên đóng vai trò quan trọng nếu chúng ta có thể khử carbon cho nền kinh tế toàn cầu của mình… Vì vậy, tất cả những sắc thái khác nhau này vẫn sẽ tiếp diễn.”

Ông David Mulroney, cựu đại sứ Canada tại Trung Quốc, người đã chỉ trích cách tiếp cận của chính phủ Trudeau đối với Trung Quốc, cho biết những bình luận mới nhất của thủ tướng về Trung Quốc chỉ là một bước khởi đầu, nhưng chúng chỉ chứa “khoảng 5% vấn đề”.

Ông ấy nói trong một tweet rằng, “Bây giờ chúng ta hãy hy vọng ông ấy phản ánh điều này trong các chính sách, trong những cuộc bổ nhiệm, và trong những liên kết đối tác thúc đẩy lợi ích quốc gia thay vì để nó gặp nguy hiểm. Mục tiêu của ông ấy cho năm 2022 là gì?” 

Thượng nghị sĩ Đảng Bảo Thủ Leo Housakos đề nghị trong một tweet rằng nếu ông Trudeau “nghĩ như ông ấy nói,” ông ấy nên cấm Huawei khỏi mạng 5G của Canada và ủng hộ luật đề xướng của ông Housakos là cấm các sản phẩm được làm từ lao động kiểu nô lệ từ vùng Tân Cương của Trung Quốc: Dự luật S-204.

Canada hiện là quốc gia duy nhất trong liên minh tình báo Ngũ Nhãn (Five Eyes) không cấm hoặc có kế hoạch loại bỏ dần các sản phẩm của Huawei liên kết với Bắc Kinh khỏi mạng 5G của họ.