Tại sao người cha nên dẫn con trai đi câu cá

Walker Larson

Lần đầu tiên đi câu cá bằng ruồi [mồi câu nhân tạo có trọng lượng rất nhẹ] cùng cha, tôi đã móc trúng ngón tay của ông. Cả hai cha con tôi đều không biết mình đang làm gì (rõ ràng là vậy rồi), và thế là, lần câu thử đầu tiên của tôi đã kết thúc bằng sự việc đổ máu nho nhỏ đó. Tuy vậy sau một hồi, chúng tôi cũng lấy được lưỡi câu ra, và không có tổn thương nghiêm trọng nào. 

Chúng tôi vẫn kiên trì với hoạt động đi câu – cùng nhau chập chững bước vào lĩnh vực câu cá bằng ruồi nhân tạo lạ lẫm, chúng tôi đã lội về phía trước đến những vùng nước lạnh lẽo, có vệt nắng, những viền lá, và đàn cá hồi tung tăng trong con lạch này. Chúng tôi đã không bắt được một con cá nào trong chuyến đi dã ngoại ấy. Lần tiếp theo, và lần tiếp theo nữa cũng vậy. 

Suốt mùa hè năm đó, ngồi trong chiếc xe hơi F-150 màu đỏ rỉ sét, chúng tôi đã lái trên những con đường quanh co bụi bặm ở miền đồng quê, băng qua các thung lũng và rặng núi của Vùng Driftless để tìm kiếm những dòng suối có cá hồi – đa phần hóa ra  đều là nơi cây cối um tùm, không chút hy vọng nào. Và khi chúng tôi tìm thấy địa điểm thích hợp để câu cá, thì cá hồi vẫn rất khó bắt được.

Câu chuyện về một người cha và cậu con trai thả chiếc cần câu và cuộn dây xuống nước suốt những ngày dài chậm rãi của mùa hè gần như là một hình mẫu điển hình. Dẫu phải rong ruổi trên những bờ hồ lấp lánh ánh nắng hay khi xoay sở vượt qua dòng chảy của con sông lầy lội cùng bộ dụng cụ câu cá, thì những người đàn ông và các cậu bé luôn dành thời gian rảnh rỗi – và đôi khi là sự nghiệp của mình – để theo đuổi những đối thủ có vây này. Có lẽ lý do này đã đủ để đề nghị những người cha nên dẫn con trai mình đi câu cá. Câu cá cũng là một hoạt động lâu đời như chính nền văn minh của nhân loại vậy. Vào năm 2016, người ta đã phát hiện những chiếc lưỡi câu thời tiền sử được chạm từ vỏ ốc biển trong một hang động trên hòn đảo Okinawa của Nhật Bản.

Nhưng ngoài việc kết nối chúng ta với cội nguồn và truyền thống có tuổi đời hàng ngàn năm, thì tại sao những người cha nên đưa con trai mình đi câu cá? Hãy để tôi nêu ra một vài lý do chính.

Kết nối với không gian ngoài trời

Trong thời đại mà thanh thiếu niên dành trung bình hơn bảy tiếng mỗi ngày trước màn hình, thì hoạt động câu cá đem lại sự tiếp xúc rất cần thiết với thế giới thực và tách các em ra khỏi thế giới kỹ thuật số. Mặt khác, thời gian hòa mình vào thiên nhiên cũng đem lại những lợi ích sức khỏe như đã được ghi nhận đầy đủ – gồm cải thiện trí nhớ ngắn hạn, khả năng giải quyết vấn đề, khả năng sáng tạo, giảm bớt áp lực cuộc sống, và tăng cảm giác hạnh phúc.

Nuôi dưỡng óc tán thưởng thiên nhiên

Bên cạnh những lợi ích về thể chất đơn thuần, việc tiếp xúc với vẻ đẹp nguyên sơ và sức mạnh của thế giới tự nhiên còn giúp định hình tâm trí và óc tưởng tượng của chúng ta theo một góc độ sâu sắc. Những kinh nghiệm như vậy khiến chúng ta trở nên nhân văn và cao thượng hơn. Nhà giáo dục John Senior cho rằng cần phải nuôi dưỡng óc thán thưởng này trong cuộc sống, điều mà ông đã định nghĩa là “sự kính sợ khi vẻ đẹp thiên nhiên khiến chúng ta ngỡ ngàng.”

Không gì có thể thay thế được cảm giác an bình, thán phục, và bí ẩn bao trùm lên bạn khi bầu trời bắt đầu có dấu hiệu chuyển sang màu xanh lam sẫm, những vì sao dần ló dạng, và các sinh vật về đêm bắt đầu xướng ca – và dẫu rằng trời quá tối để giăng câu thêm nữa, thì bạn vẫn khát khao được nán lại. Đây là những cảm xúc sẽ nuôi dưỡng trái tim và tâm hồn chúng ta. Theo lời của ông Leon Bean thì, những cảm  nhận trải qua trong không gian rộng mở tuyệt vời này “dạy chúng ta quên đi những điều vụn vặt và tầm thường trong cuộc sống.”

Rèn luyện khí chất nam nhi 

Vai trò của người cha trong việc truyền dạy cho con trai mình khí chất nam nhi đúng đắn chính là chủ đề của vô số bài báo và sách. Đối với mục đích hiện tại của chúng ta, điều quan trọng cần ghi nhớ là hoạt động câu cá sẽ đem đến khoảng thời gian để các cậu bé học hỏi và bắt chước cách hành xử nam tính của cha mình. Cụ thể, câu cá là một phương thức tuyệt vời cho sự rèn luyện này – vì hành động tìm kiếm thức ăn nơi hoang dã vốn là một hành động thuộc bản năng của phái mạnh. Nam nhân nên chu cấp [thực phẩm] cho những người khác, và câu cá là một hành động thực tế, cụ thể để thể hiện điều đó.

Thực phẩm lành mạnh

Chúng ta không thể bỏ qua những lợi ích rõ ràng, thực tế của việc câu cá: Cá tươi được nướng trên ngọn lửa trại hoặc được chiên trên bếp lò nhà. Cá chứa nhiều dưỡng chất chẳng hạn như chất đạm, các loại acid béo omega-3, vitamin D và B2, calcium, sắt, kẽm, iốt, magnesium, và potassium. Cá giúp cho chức năng của não bộ và tim khỏe mạnh. Bạn sẽ vô cùng mãn nguyện khi thưởng thức món gì đó do chính tay mình bắt được, và bạn biết món ăn đó lành mạnh và bổ dưỡng cho cơ thể của bạn cũng như những người thân yêu.

Nuôi dưỡng các mối quan hệ

Các hoạt động chung đầy ý nghĩa và nhiều kỷ niệm đó giúp xây dựng các mối quan hệ giữa người với người, đặc biệt là nam giới. Theo kinh nghiệm của tôi, nam giới hiếm khi muốn trò chuyện trực tiếp với người khác cũng như không muốn thổ lộ những suy nghĩ, nỗi lo sợ, và niềm hy vọng sâu thẳm nhất của họ khi đi uống cà phê. Nhưng nam giới thực sự thấu hiểu và tôn trọng nhau khi họ kề vai sát cánh để thực hiện những mục tiêu đáng giá. Trong trường hợp đó, mối quan hệ giữa họ không phải là trọng điểm, khiến nhiều người đàn ông cảm thấy dễ chịu hơn với tình huống này.

Tuy nhiên, kỳ thực thì xây dựng mối quan hệ vẫn là mục tiêu chính trong khoảng thời gian câu cá này (chỉ là đừng nói điều đó cho những người khác biết). Và trong khi câu cá (hoặc làm việc khác) khiến cả tay lẫn mắt luôn bận rộn, thì những cuộc trò chuyện – chân thành, đầy ý nghĩa, và cởi mở – thường sẽ theo sau đó.

Một số cuộc trò chuyện thân mật và mang tính xây dựng nhất với cha tôi đã diễn ra trong những chuyến bộ hành băng qua khe núi và lên thượng nguồn để tìm kiếm cá hồi suối và cá hồi nâu này. So với bất kỳ mối quan hệ nam giới nào khác, mối quan hệ giữa con trai và người cha cần cơ hội này để những cuộc trò chuyện chân thành và quan trọng diễn ra – những cuộc trò chuyện về hy vọng và nỗi sợ hãi về tương lai, về sự nghiệp và công việc, về bạn gái, về những lỗi lầm trong quá khứ, về những bất đồng và sự tha thứ, về việc trở thành một đấng nam nhi trong thế giới hiện đại này.

Tôi không chắc điều gì đã khiến cha tôi và tôi tiếp tục hành trình câu cá trong suốt mùa hè đầu tiên đó, khi chúng tôi đối diện với hết thất bại này đến thất bại khác trên mặt nước. Tôi đoán đó là sự kết hợp của một vài lý do đã nêu ở trên. Nhưng tôi rất vui vì chúng tôi vẫn kiên trì đi câu – và không chỉ vì, cuối cùng thì, chúng tôi đã câu được con cá hồi đầu tiên vào năm đó. Chúng tôi đã phải đổ mồ hôi, chiến đấu với những bầy muỗi bù mắt (gnats) dày đặc cũng như nỗi thất vọng của chúng tôi, và thậm chí đã đổ chút máu. Nhưng điều đó thật xứng đáng. Chúng tôi đang học cách để yêu thích môn thể thao hữu ích trọn đời và hình thành mối quan hệ bền chặt sau tất cả những thăng trầm trong cuộc sống. Chúng tôi đã nhận được nhiều giá trị quý báu. Các cặp cha con khác cũng có thể nhận được những điều tuyệt vời như vậy. 

Ông Walker Larson dạy văn học và lịch sử tại một học viện tư nhân ở tiểu bang Wisconsin, nơi ông sống cùng vợ. Ông có bằng Cao học về văn học và ngôn ngữ Anh, và có những bài viết được đăng trên The Hemingway Review, Intellectual Takeout, và Substack “TheHazelnut” của ông.