Pháp điều động 40,000 cảnh sát dập tắt bạo động sau vụ một thiếu niên thiệt mạng
Lorenz Duchamps
Trong làn sóng phẫn nộ ngày càng lan rộng từ lúc cảnh sát bắn một thiếu niên thiệt mạng, hôm 29/06, chính phủ Pháp thông báo 40,000 cảnh sát sẽ được điều động ra toàn quốc sau khi những kẻ bạo loạn phá hoại nghiêm trọng tài sản công.
Tình trạng bất ổn ở nước này xảy ra sau khi anh Nahel M., 17 tuổi, trúng viên đạn chí mạng của cảnh sát trong một vụ chặn dừng xe ở Nanterre, vùng ngoại ô Paris, hôm 27/06. Cuộc đụng độ chí tử này đã được ghi lại trên video.
Sau cuộc họp về hỗn loạn sáng sớm hôm 29/06, Bộ trưởng Nội vụ Pháp Gérald Darmanin nói với các ký giả rằng “những người chuyên gây mất trật tự nên quay về nhà.” Ông xác nhận rằng lực lượng cảnh sát sẽ tăng nhiều hơn gấp bốn lần – từ 9,000 lên 40,000 người. Riêng tại Paris, số cảnh sát được điều động sẽ tăng hơn gấp đôi.
Ông nói: “Hôm qua, đã có 9,000 cảnh sát và hiến binh được điều động, trong đó có 2,000 cảnh sát ở khu vực Paris. “Tôi đã quyết định huy động 40,000 cảnh sát và hiến binh vào buổi tối và đêm nay, bao gồm 5,000 cảnh sát ở khu vực Paris, cũng như các nguồn lực kỹ thuật và công nghệ quan trọng để chống lại các cuộc bạo loạn này, bắt giữ, và, trên hết là, khôi phục lại trật tự cộng hòa mà người dân Pháp mong đợi một cách chính đáng.”
Ông Darmanin thông báo về diễn biến này từ vùng ngoại ô thành phố Lille, miền bắc nước Pháp, nơi có tòa thị chính bị phóng hỏa hôm 28/06. Trong đêm thứ hai, những kẻ bạo loạn đã đốt xe hơi và phóng hỏa các tòa nhà công. Tổng cộng, ít nhất 90 tòa nhà công trên cả nước đã bị phá hoại.
“Tôi muốn nhắc lại rằng những cuộc bạo loạn mà chúng ta trải qua đêm hôm qua không liên quan gì đến câu chuyện này… và việc tấn công một trường học, phóng hỏa một trung tâm xã hội, đốt cháy một tòa thị chính không liên quan gì đến những câu chuyện ở Nanterre,” ông nói.
Ông Darmanin lưu ý rằng các viên cảnh sát và hiến binh ứng phó với cuộc bạo lực này đã phải “trả giá đắt”. Ông cho biết ít nhất 170 sĩ quan bị thương trong đêm. Hiện số thường dân bị thương vẫn chưa được công bố.
“May mắn thay, không ai trong số họ có tiên lượng nguy hiểm đến tính mạng,” ông nói. “Cũng có phản ứng từ phía chính phủ, với hơn 180 người bị bắt, và chắc chắn sẽ có nhiều hơn nữa trong ngày hôm nay.”
Các nhà chức trách Pháp hiện đang chuẩn bị tinh thần cho những gì có thể là đêm bất ổn thứ ba, nhưng chính phủ đã xác nhận rằng họ sẽ chưa ban bố tình trạng khẩn cấp. Đây là biện pháp đã được sử dụng để dập tắt nhiều tuần bạo loạn hồi năm 2005 – thời điểm vụ thiệt mạng của hai thiếu niên Bouna Traoré 15 tuổi và Zyed Benna 17 tuổi đã dẫn đến ba tuần bạo loạn trên toàn quốc.
“Không cần phải nói, những kẻ phóng hỏa trường học và tòa thị chính nhất định sẽ bị phát hiện, bị bắt giữ, và bị đưa ra trước công lý,” ông Darmanin nói. “Trong mọi trường hợp, tôi muốn nói với mọi người rằng phản ứng của chính phủ sẽ rất dứt khoát, và, từ tối nay, mọi người phải hiểu rằng trật tự công cộng sẽ được khôi phục.”
Chuyện gì đã xảy ra?
Viên cảnh sát đã nổ súng gây tử vong ở ngoại ô Nanterre của Paris sẽ bị điều tra về tội cố ý sát nhân. Sau cuộc điều tra sơ bộ, công tố viên địa phương Pascal Prache đã kết luận rằng “không hội đủ các điều kiện để sử dụng vũ khí hợp pháp.”
Vụ sát hại anh Nahel, người chỉ được xác nhận bằng tên, xảy ra trong một vụ [cảnh sát] ra lệnh dừng xe hôm 27/06. Sự việc được quay lại trên video đã gây ra sự phẫn nộ trên khắp đất nước.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã lên án vụ nổ súng trong cuộc họp khủng hoảng hôm 29/06 rằng việc nổ súng là “hoàn toàn vô lý.” Cuộc họp được tổ chức khi các quan chức dự định sẽ siết chặt các điểm nóng trong những ngày tới “để có thể khôi phục sự bình yên tuyệt đối.”
Ông Macron cũng nói rằng đã đến lúc “tưởng nhớ và tôn trọng” khi mẹ của thiếu niên Nahel kêu gọi một cuộc tuần hành thầm lặng hôm 29/06. Sự kiện này đã thu hút hàng trăm người đến quảng trường nơi cậu bé thiệt mạng.
“Chúng tôi yêu cầu cơ quan tư pháp thực hiện công việc của mình; nếu không chúng tôi sẽ làm theo cách của mình,” một người hàng xóm của nhà Nahel nói với Reuters tại cuộc tuần hành.
Phát ngôn viên của cảnh sát quốc gia cho biết vụ chạm trán gây tử vong trong tuần này là vụ thứ ba xảy ra trong vụ ra lệnh xe dừng tại ở Pháp trong năm nay, giảm so với mức kỷ lục 13 vụ hồi năm ngoái.
Quá khứ phạm tội
Trong khi đó, tại cuộc họp báo hôm 29/06, ông Prache đã cung cấp chi tiết về cuộc điều tra cho đến nay, rằng các sĩ quan có liên can đã cố gắng ra lệnh anh Nahel dừng xe vì cậu thiếu niên này trông còn quá trẻ để có đầy đủ giấy phép lái xe ở Pháp – vốn quy định độ tuổi tối thiểu là 18. Theo công tố viên này, thiếu niên này bị bắt gặp đang lái chiếc Mercedes có biển số Ba Lan trên làn đường dành cho xe buýt và cũng vượt đèn đỏ.
Ông Prache cho biết, “Trong vụ này, một vài yếu tố, bao gồm lời khai của các nhân viên cảnh sát và hình ảnh từ hệ thống camera quan sát (CCTV), cho phép chúng tôi thấy một vài lần vi phạm luật giao thông [của anh Nahel], đặc biệt là lái xe qua lằn kẻ đường dành cho người đi bộ và gây nguy hiểm cho người đi bộ và một người đi xe đạp.”
Cuối cùng, anh Nahel buộc phải dừng xe lại do tắc đường ở một cột đèn giao thông, điều này khiến các viên cảnh sát phải rút súng để phòng cậu ta bỏ trốn. Viên cảnh sát được cho là đã sát hại thiếu niên này bằng cách bắn một phát súng duy nhất nói rằng lúc anh “hét lên yêu cầu tài xế dừng lại” thì các đồng nghiệp của anh cũng đồng thời tiến đến bao vây chiếc xe.
Đội cảnh sát này nói rằng họ “đều rút vũ khí ra và chĩa vào người tài xế đó để ngăn cậu ta khởi động máy và đề nghị cậu ta tắt máy,” ông Prache nói, nhưng Nahel đã khởi động xe, và sau đó một trong các viên cảnh sát “đã bắn một phát súng.”
Anh Nahel, là người gốc Bắc Phi, đã bị các nhà chức trách để mắt đến vì không tuân thủ trong các lần ra lệnh dừng xe trước đó. Ông Prache nói, nhưng không nêu chi tiết, rằng gần đây nhất, cậu thiếu niên này đã được đưa đến văn phòng của công tố viên công vụ Nanterre và dự kiến sẽ trình diện trước một tòa án vị thành niên vào tháng Chín.
Công tố viên này cho biết viên cảnh sát bắn chàng trai khai rằng anh sợ mình và đồng nghiệp hoặc người khác có thể bị chiếc xe này đụng phải khi cậu thiếu niên lái xe đi tiếp.
Ông Prache đề nghị tạm giam viên cảnh sát này theo quyết định của thẩm phán. Công tố viên cho biết thêm rằng hai thẩm phán đã được chỉ định để dẫn đầu cuộc điều tra.
Những video về vụ nổ súng được chia sẻ trực tuyến cho thấy hai cảnh sát dựa người lên cửa sổ phía tài xế của một chiếc xe hơi màu vàng; chiếc xe lao đi khi một sĩ quan bắn vào cửa sổ của xe. Những video này cho thấy chiếc xe đâm vào một cột trụ gần đó.