Ngũ âm, ngũ hành và thân tâm khỏe mạnh

Chu Chấn Hanh là danh y thời nhà Nguyên đã từng chỉ rõ: “Âm nhạc cũng là Thần dược vậy”. Ba chữ Dược, Nhạc, và (trị) Liệu đều có chung một nguồn gốc – chữ giáp cốt (một loại chữ Hán cổ) của ba chữ đó đều có hình dạng gần giống nhau. Trung Quốc cổ đại từ lâu đã phát hiện ra Ngũ âm có thể chữa được bách bệnh. Người hiện đại cũng thường xem việc nghe nhạc nhẹ nhàng mỹ diệu như là một loại phương pháp trị liệu tâm lý.

Ngũ âm trị bệnh

“Hoàng Đế Nội Kinh” là tác phẩm kinh điển mà Y học cổ truyền tôn sùng, trong đó có ghi chép một câu nói như thế này: “Tức giận làm tổn thương gan, vui mừng làm tổn thương tim, lo lắng suy nghĩ làm tổn thương tỳ vị lá lách, buồn bực làm tổn thương phổi, sợ hãi làm tổn thương thận.” Năm cơ quan nội tạng của con người chỉ có thể hoạt động bình thường khi tâm trí của họ được bình yên và tĩnh lặng, tâm thái tích cực và ổn định. Căn cứ vào nguyên lý này, Tổ tiên của chúng ta đã phát minh ra phương pháp “chữa bệnh bằng ngũ âm” – nghe âm thanh thuần túy nhã nhạc ngay chính, phù hợp với tiêu chuẩn âm luật để xoa dịu hòa hoãn lại cảm xúc tình cảm, và phục hồi lại chức năng của ngũ tạng.

Trong “Hoàng Đế Nội Kinh” còn nói: “Trên trời có Ngũ âm tương ứng với con người có ngũ tạng. Trên Trời có sáu luật (âm luật), tương ứng với con người có lục phủ.” Ý nghĩa của câu này chính là nói, vũ trụ vạn vật là do ngũ hành cấu thành nên; đặc tính của ngũ hành “Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ” cũng được phản ánh trong cơ thể con người, phản ánh qua tinh thần, tình cảm, vị giác và thính giác của con người. Vì vậy, ngũ âm mà con người có thể nghe thấy gồm năm loại “Cung, Thương, Giốc, Chủy, Vũ” tương ứng với năm cơ quan nội tạng của cơ thể con người “Tim, gan, lá lách, phổi và thận” và năm cảm xúc của con người “Vui, giận, lo lắng, buồn bã, sợ hãi”; chúng đều có đặc điểm của ngũ hành và có mối liên hệ với nhau.

“Cung, Thương, Giốc, Chủy, Vũ” chính là năm nốt nhạc “Đồ, Rê, Mi, Son, La” bên phương tây, nhưng cách lên điệu diễn tấu Ngũ âm và nhạc cụ hoàn toàn khác với âm nhạc phương Tây. Nốt Cung là âm thanh tiếng nhạc bình ổn nhu hoà, đối ứng với lá lách của con người; nốt Thương là âm thanh tiếng nhạc nhanh chóng rõ ràng, đối ứng với phổi tạng của con người; nốt Giốc là âm thanh tiếng nhạc cao dài du dương, đối ứng với gan tạng của con người; nốt Chủy là âm thanh tiếng nhạc nhiệt tình hăng hái, đối ứng với tâm tạng của con người; nốt Vũ là âm thanh tiếng nhạc trong veo, đạm mạc, xa xôi, rộng lớn và đối ứng với thận tạng của con người. m nhạc được thiết lập trong năm giai điệu của ngũ âm để đi vào ngũ tạng, điều chỉnh các chức năng nội tạng bị tổn thương bởi tình tự cảm xúc, và khiến chúng phục hồi ở một mức độ nhất định.

Nhã Nhạc giúp ngay chính lại nhân tâm

Dù đã giải quyết được nguồn gốc “nội thương của thất tình”, nhưng con người vẫn sẽ bị “Lục dâm” xâm chiếm và sinh ra bệnh tật. “Lục Dâm” là chỉ sáu loại khí hậu “Gió, lạnh, nóng, ẩm, khô, lửa cháy”. Vào thời cổ đại, người ta tin rằng “Thiên nhân cảm ứng (con người cảm ứng với Trời)”, tức là các hiện tượng trong giới tự nhiên là đối ứng với tâm trí của con người. Khi khí hậu bất thường là biểu hiện của sự mất cân bằng âm dương trong vũ trụ; tương ứng với đó, xã hội loài người lúc này cũng lâm vào tình trạng mất cân bằng. Lão tử giảng: “Vạn vật đều mang hai khí âm dương…” Thiên địa vạn vật đều có hai loại khí âm dương; cơ thể con người tự nhiên cũng có hai loại khí âm dương. Khi âm khí trong cơ thể của một người quá nặng, nó sẽ được biểu hiện ra tình cảm lý trí tán loạn khiến cho tâm trí mất tập trung; tình tự suy tư mê mờ khiến cho cơ thể hôn trầm, phóng túng dục vọng, buông thả; yêu thích nghe những bài nhạc lả lướt về tình tự dục vọng nồng liệt. Lúc này những phẩm chất dũng cảm, nhân hậu, và trí tuệ của con người dần dần bị mất đi, và âm nhạc cao thượng thanh sắc ngay chính cũng không được con người tôn sùng, ngưỡng mộ. Lúc đó, Trời cao sẽ lấy các loại hiện tượng khí hậu dị thường, ngũ hành hỗn loạn, thiên tai lũ lụt, hỏa hoạn, v.v. để cảnh tỉnh con người, và con người sẽ bị “Lục Dâm” này không ngừng xâm nhập vào cơ thể mà sản sinh ra bệnh tật đau khổ.

Người xưa thường nói âm nhạc có chức năng giáo hóa dân chúng; đó là do âm nhạc ngay chính tốt đẹp không chỉ có thể giải trừ tình tự cảm xúc, điều tiết lại tình cảm thái quá của con người, mà còn có thể giúp quy chính lại đạo đức của con người. Khi nghe những giai điệu nhạc khúc thanh âm tươi sáng, trang trọng, huy hoàng, rực rỡ, thì tâm trí con người sẽ dâng lên tấm lòng cung kính. Khi nghe những giai điệu nhạc khúc thanh âm nhẹ nhàng, êm dịu và đẹp đẽ, thì tâm trí con người sẽ dâng lên tấm lòng nhân ái. Khi nghe những giai điệu nhạc khúc thanh âm hùng tráng, dồn dập, sôi động, thì tâm trí con người sẽ dâng lên sự phấn chấn mà lòng tràn đầy niềm tin. Khi chính khí tràn ngập trong tim, những tà niệm trong đầu não sẽ bị cuốn trôi, âm khí suy giảm, dương khí tăng trưởng. Đây chính là điều mà Mạnh Tử nói: “Ta khéo nuôi dưỡng chính khí hạo nhiên to lớn của ta”. Đây cũng chính là âm nhạc cao thượng thanh sắc ngay chính.

Trí huệ cổ xưa đã thấm nhuần vào tất cả các khía cạnh văn hóa, đã để lại nhiều phương pháp tu thân dưỡng tính cho thế hệ mai sau, đồng thời cũng là phương thức giúp con người cường thân kiện thể; chắc chắn rằng âm nhạc là một trong những phương thức tốt nhất giúp thân thể con người khoẻ mạnh. Tuy nhiên, trong thời đại dày đặc những tin tức sôi nổi này, liệu chúng ta có thể nghe thấy các nhạc khúc giai điệu của “Nhã Nhạc Chính Thanh” với vô hạn năng lượng chân chính hay không? Nếu như bạn có câu hỏi này và mong muốn tìm được câu trả lời, thì hãy đến trải nghiệm buổi biểu diễn âm nhạc giao hưởng Shen Yun.

Cửu Ngọc biên dịch