Một thị trấn cổ của Đức có giá thuê nhà chỉ 1 USD/năm trong suốt 500 năm qua – Nhưng với 1 điều kiện!

Michael Wing

Khu phố Fuggerei trông như một thị trấn nhỏ thời trung cổ.

Fuggerei là một khu phố có tường bao quanh nằm ở trung tâm thành phố Augsburg, nước Đức, và có tuổi đời 500 năm. Nơi đây không chỉ là chốn trú ngụ cho người nghèo mà còn là nơi ẩn náu để tránh tình trạng lạm phát và giá thuê nhà tăng chóng mặt.

Được mệnh danh là dự án nhà ở xã hội lâu đời nhất trên thế giới, Fuggerei chưa từng tăng giá thuê lần nào kể từ khi được thành lập năm 1521.

Khu phố có cổng này có 57 ngôi nhà gạch, với 142 đơn vị gia cư và là nơi ở của 142 cư dân. Ban đầu, những người này chỉ phải trả 1 Rhenish gulden (*) tiền thuê nhà hàng năm. Số tiền này bằng một tháng lương vào thời điểm đó.

Số tiền đó tương đương 0.88 euro (khoảng 1 USD) ngày nay.

Tiền thuê nhà giữ nguyên như vậy qua nhiều thế kỷ là nhờ vào di sản của gia đình Fugger – những người kiếm được khối tài sản kếch xù nhờ kinh doanh hàng dệt may, và thương gia thời trung cổ Jakob Fugger, được biết đến với cái tên trìu mến “Phú ông Jakob Fugger”.

Là một nhà tài chính và nhà từ thiện giàu có, ông Jakob Fugger đã vẽ ra viễn cảnh về một cộng đồng dành cho những người dân nghèo ở thành phố Augsburg, những người rơi vào cảnh khốn khó không do lỗi của họ. Miễn là họ không vướng nợ nần, họ sẽ được cung cấp một nơi ở với giá cả phải chăng để cải thiện cuộc sống của mình

Là tiền thân của tòa nhà dành cho công việc trong lĩnh vực xã hội ngày nay, khu phức hợp gần 50,000 foot vuông (khoảng 4,645 m2) này cũng được trang bị khu vực làm việc – các cư dân có thể sản xuất hàng hóa để nuôi sống bản thân và gia đình.

Tất nhiên, để có thể thuê nhà ở đây, cũng có một vài điều kiện:

Đầu tiên, người đó phải sống ở Augsburg ít nhất hai năm.

Người đó còn phải là người Công Giáo.

Cuối cùng, nhưng chắc chắn không kém phần quan trọng, ứng viên phải cầu nguyện ba lần mỗi ngày cho gia đình ân nhân của họ, gia tộc Jakob Fugger – quy tắc này vẫn còn được áp dụng cho đến ngày nay. 

Tuy sổ sách của nhà thờ rõ ràng có ghi nhận sự cam kết trong quá trình sàng lọc ứng viên, thế nhưng việc cầu nguyện cho gia tộc Fuggers lại khó có thể kiểm soát. Bởi vậy, theo tường thuật, chỉ có người dân cư trú ở đây và ông Jakob Fugger trên Thiên đàng mới biết quy tắc này có được thực hiện hay không.

Mặc dù các quy tắc dường như đã lỗi thời, nhưng một người liên lạc trong khu phố đã nói với Đài CBC hồi năm 2021 rằng có khoảng 80 người đang trong danh sách chờ để được vào ở trong khu phức hợp này.

Cô Doris Herzog, một nhân viên xã hội, cho biết: “Nhiều người muốn có một căn ở tầng trệt, vì vậy họ phải chờ đợi một thời gian dài – có thể là năm, sáu, hoặc bảy năm.

Ngoài ra còn có các căn chung cư tầng hai, có lợi điểm là thêm một gác xép.

Khi chuyển đến, các cư dân hòa đồng cần tuân thủ các quy tắc đã được thiết lập. Ví dụ, họ phải ở trong khu phố trước 10 giờ tối – vì cổng bị khóa vào ban đêm. Nếu không tuân thủ quy tắc này, họ phải trả một euro để được vào cổng. Các cư dân cũng phải đóng góp bằng cách tình nguyện làm vườn và làm người gác đêm.

Sau khi ông Jakob Fugger qua đời, Quỹ Fugger nắm quyền điều hành khu phố, tôn trọng các điều kiện và tiền thuê nhà của ông cho đến bây giờ. Quỹ này đã thành công vượt qua các đợt lạm phát nhờ các khoản đầu tư thông minh, chủ yếu vào lâm nghiệp.

Qua nhiều thế kỷ, khu phố Fuggerei cũng chịu một số tổn thất. Ban đầu, các cư dân thờ phượng trong một nhà thờ gần đó. Tuy nhiên, nơi đây trở thành nhà thờ Tin lành trong thời kỳ Kháng cách, dẫn đến việc Nhà thờ Thánh Mark được xây dựng tại khu vực này.

Chiến tranh cũng để lại dấu ấn đau thương cho nơi này. Khu phố Fuggerei bị hư hại trong suốt Chiến tranh Ba Mươi Năm và bị phá hủy khi thành phố Augsburg bị đánh bom trong Đệ nhị Thế chiến. Tuy nhiên, mỗi lần như vậy, khu phố này đều được tu sửa lại theo phong cách truyền thống, đúng như yêu cầu. 

Ngày nay, khu phố này không chỉ là một nơi trú ngụ tránh khỏi giá thuê nhà cao ngất ngưởng, mà còn luôn chào đón khách du lịch ghé thăm, mặc dù họ được yêu cầu phải tôn trọng cư dân. Một căn chung cư được để trống, dành riêng cho công chúng vào xem. Vé vào cửa khiêm tốn 6.5 euro được dùng để bảo trì khu phố. 

Trong số các điểm viếng thăm ở khu phố Fuggerei, có một bia đá tưởng nhớ ông cố của nhà soạn nhạc vĩ đại Wolfgang Amadeus Mozart – ông Franz Mozart – một trong nhiều người Đức thuộc tầng lớp nghèo từng sống ở đây.

(*) Rhenish gulden là loại đơn vị tiền tệ tiêu chuẩn, đúc từ vàng ở vùng Rhineland (miền Nam nước Đức) vào thế kỷ 14 và 15. Mỗi đồng tiền vàng nặng từ 3.4 đến 3.8 gram (0,12–0,13 oz). Cho đến nay loại tiền này vẫn có tầm quan trọng trong hệ thống tiền tệ Đức.

Michael Wing là một cây bút và biên tập viên tại Calgary, Canada, nơi ông được sinh ra và giáo dục về nghệ thuật. Ông viết chủ yếu về văn hóa, mối quan tâm của con người, và tin tức thịnh hành.