Máy sấy tóc và món ăn từ hạt ý dĩ giúp loại bỏ thấp khí
Các triệu chứng thấp khí thường gặp
Khi độ ẩm bên ngoài môi trường cao, nó có thể xâm nhập vào cơ thể thông qua hô hấp và ăn uống, tích tụ ở những vùng khác nhau và sinh ra những triệu chứng khác nhau.
Thượng tiêu: chỉ phần ngực ở phía trên cơ hoành gồm có tim, phổi, và phần đầu mặt cổ, chịu trách nhiệm cho sự bốc lên và phát tán. Bác sĩ Đông y Diệp Khải Dân chỉ ra rằng khi thấp khí (khí ẩm) đọng ở phần ngực ở phía trên cơ hoành, đầu sẽ trở nên nặng nề, giống như bị một chiếc khăn ướt quấn quanh khiến cho đau đầu. Những người vốn bị viêm mũi dị ứng sẽ bị chảy mũi nước trong nhiều hơn.
Thượng–Trung tiêu: chỉ phần bụng nằm trên rốn và dưới cơ hoành, bao gồm tỳ (lá lách) và vị (dạ dày). Khi thấp ẩm trì trệ ở vị trí này, sẽ dễ dàng dẫn tới chán ăn. Khi thấp khí bị cản lại ở giữa phổi của Thượng tiêu và vị (dạ dày) của Trung tiêu, sẽ gây ra tức ngực và cảm giác hít không vào hơi.
Bác sĩ Diệp mô tả cảm giác này giống như lúc tắm nước nóng, khi phòng tắm đầy hơi nước khiến cho người ta cảm thấy khó thở. Ông chỉ ra rằng loại thời tiết thực sự khiến người ta cảm thấy tức ngực và khó thở chính là lúc trời muốn mưa nhưng lại không mưa; toàn bộ mặt đất đều có dày đặc hơi nước, lúc này ảnh hưởng của khí ẩm là nghiêm trọng nhất.
Trung–Hạ tiêu: chỉ các bộ phận ở bên dưới dạ dày và gan; thận, ruột non, ruột già và bàng quang đều thuộc về Hạ tiêu, chịu trách nhiệm bài tiết ra ngoài. Thấp khí ở con đường tiêu hoá nơi Trung tiêu và Hạ tiêu sẽ khiến phân lỏng như bùn nhão hay đánh trung nhiều lần, nhưng lại ít đại tiện do nhu động ruột kém.
Hạ tiêu: vì thấp khí vốn có tính trầm xuống nên lúc này sẽ khiến cho nửa thân dưới bị phù nước.
Ngoài ra, khi thấp khí không phải từ mũi miệng vào mà từ lỗ chân lông thấm vào bên trong cơ thể, có thể xuất hiện tình trạng đau khớp xương, đau lưng, cả thân thể đau nhức. Chẳng hạn, khi chúng ta dầm mưa mà không thay quần áo ngay, hơi ẩm ở bên trong và bên ngoài cơ thể đều nặng nề, thấp khí sẽ làm tắc nghẽn sự lưu thông khí huyết của kinh mạch. Nếu triệu chứng nhẹ thì người ta sẽ cảm thấy mệt mỏi, buồn ngủ, ngủ như thế nào cũng không cảm thấy đủ; nghiêm trọng hơn một chút, thấp khí sẽ ngăn cản sự vận hành của kinh mạch, gây ra đau lưng, đau khớp… Khớp nào không thông thì nơi ấy sẽ bị đau.
6 kiểu người dễ cảm thấy khó chịu vào những ngày mưa
Ở phòng mạch của bác sĩ Diệp Khải Dân, gần đây có nhiều người đến khám do các triệu chứng của thấp khí ngày mưa; phần lớn họ bị chóng mặt, đau đầu, tức ngực, và khó ngủ, các triệu chứng của thấp khí ở Trung tiêu. Trong những ngày mưa liên tục, 6 loại người sau đây dễ bị ảnh hưởng bởi thấp khí mà cảm thấy không khỏe:
- Những người có bọng mắt lớn: Bọng mắt thể hiện tỳ và vị có thấp khí, nguyên nhân thường là liên quan đến vấn đề ăn uống.
- Những người dễ bị tiêu chảy: Những người này thường có tỳ và vị hoạt động kém, triệu chứng tiêu chảy sẽ nặng hơn vào những ngày trời mưa khí ẩm cao.
- Người có thể chất dễ bị dị ứng: Những người mắc bệnh dị ứng như viêm da cơ địa, viêm mũi dị ứng thuộc nhóm tỳ vị ẩm thấp lúc này thường dễ xuất hiện triệu chứng.
- Những người lúc mới ngủ dậy thường cảm thấy tay phù và nắm tay không chặt: Những người này vốn dĩ có thấp khí nhiều, phù nước nhẹ ở tay, dễ bị ảnh hưởng của khí ẩm làm cho tình trạng phù càng trầm trọng thêm.
- Người bệnh đau khớp do phong thấp: Những người này dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết, thông thường họ cảm thấy không khỏe ngay trước khi thời tiết thay đổi.
- Những người bị đau nhức cơ thể: Bởi vì thấp khí sẽ làm cản trở sự vận hành khí huyết của kinh mạch, nên khi khí huyết trao đổi không thông, sẽ dễ cảm thấy đau cơ, đau lưng, đau khớp…
Một số người không bị đau nhức nhưng cũng có triệu chứng vào những ngày mưa. Bác sĩ Diệp Khải Dân giải thích rằng đau nhức là do đã có “rác mắc kẹt”, nếu như khí huyết được vận hành một cách thông suốt trong cơ thể thì sẽ không dễ dàng bị tắc nghẽn.
Loại bỏ thấp khí bằng thức ăn
Ý dĩ giúp kiện tỳ lợi thủy
Có nhiều loại dược liệu có tác dụng loại bỏ thấp khí, nhưng hạt ý dĩ (còn gọi là hạt bo bo) dễ tìm nhất, làm thức ăn lại ngon; vì vậy đây là lựa chọn đầu tiên để loại bỏ thấp khí trong cơ thể. Ý dĩ vừa là Trung dược vừa là thức ăn, có tính kiện tỳ ích vị, loại bỏ thấp khí và lợi tiểu. Lúc mua chúng ta nên chọn những hạt ý dĩ to, tức là loại có phần hạt to, rãnh bụng cũng rộng và nông.
Một loại khác cũng thường gặp là tiểu ý dĩ, có độ dai hơn, giá tiền tương đối rẻ hơn, nhưng kỳ thực nó chính là đại mạch nhân, không có tính lợi thủy bài trừ thấp khí. Hạt của nó tương đối nhỏ, hình bầu dục, rãnh bụng tương đối nông và có đường sợi.
Ba món ăn từ ý dĩ giúp loại trừ thấp khí, thích hợp cho nhiều người có thể chất khác nhau:
- Cháo ý dĩ: Ý dĩ sau khi rửa sạch, thêm gạo trắng vào để nấu thành cháo. Bác sĩ Diệp Khải Dân cho biết về phương diện thực dưỡng, loại thức ăn tốt nhất chính là cháo ý dĩ, thích hợp những người thể chất quá mẫn cảm (thể trạng dị ứng) cũng như đa số mọi người, có thể bổ vị khí lại trừ được thấp khí.
- Canh đậu xanh ý dĩ: Cho thêm nước vào đậu xanh và ý dĩ để nấu, thích hợp đối với những người thể chất táo nhiệt (khô nhiệt), mùa hè dễ cáu gắt và nổi nóng.
- Canh đậu đỏ ý dĩ: Thêm nước vào đậu đỏ và ý dĩ để nấu, thích hợp cho những người có tay chân hay lạnh và dễ bị phù nước, thể chất thiên về hàn. Đối với những người bị sưng khớp, uống canh đậu đỏ và ý dĩ cũng có hiệu quả khá tốt.
Khi nấu canh đậu xanh hay đậu đỏ với ý dĩ có thể thêm một chút đường, đường phèn hay đường mía đều được, vị ngọt nhẹ sẽ có ích cho tỳ vị, nhưng đừng để quá ngọt. Hoặc đổi lại dùng cam thảo với liều lượng chừng từ hai đến năm miếng là đủ; cam thảo cũng vào tỳ vị và có thêm vị ngọt một chút, có tác dụng tăng cường loại bỏ thấp khí và lợi tiểu.
Các món ăn ý dĩ này có thể ăn nóng hoặc để nguội, nhưng không được ăn lạnh.
Loại bỏ thấp khí bằng máy sấy tóc hay ngải cứu
Dùng máy sấy tóc hay ngải cứu để làm ấm vùng rốn có thể giúp bổ tỳ vị, tăng nhanh quá trình bài trừ thấp khí trong cơ thể.
Theo bác sĩ Diệp, trong tất cả các vùng huyệt đạo, vùng rốn được làm ấm giúp đổ mồ hôi nhanh nhất, chỉ cần một chút mồ hôi có thể khiến khí huyết lưu thông thuận lợi và đào thải khí ẩm tốt hơn. Bởi khi môi trường ẩm ướt, mồ hôi không dễ thoát ra, sẽ khiến cho khí huyết của toàn thân lưu thông chậm lại; mà nếu muốn thông khí huyết, ông nhấn mạnh rằng, “thải mồ hôi ra là một phần rất quan trọng”.
Nếu có cảm giác không khỏe do thấp khí tạo thành trong những ngày mưa, ta đều có thể làm ấm vùng rốn để loại bỏ khí ẩm. Dùng sợi ngải cứu để làm ấm vùng rốn hiệu quả sẽ tốt hơn, nhưng ưu điểm của máy sấy tóc là tiện lợi và dễ sử dụng hơn.
Lưu ý rằng tập thể dục cũng giúp thải mồ hôi, nhưng tránh vận động ở trong phòng lạnh. Khi bạn tập thể dục mà không lau mồ hôi ngay lập tức, mồ hôi sẽ bị giữ lại trong lỗ chân lông, ngược lại còn gây ra bệnh da và các chứng ngứa khác. Vì lý do tương tự, bạn không nên dùng máy sấy tóc hoặc ngải cứu để làm ấm vùng rốn ở trong phòng lạnh.