Đường phố Ma Cao vắng vẻ, tiếp theo có thể là Hồng Kông

Michael Ko, Gigi Lin, Cindy Li

Năm nay, rất nhiều cửa tiệm để trống đã xuất hiện ở Ma Cao, và các khu du lịch cũng không ngoại lệ. Tương tự như Ma Cao, Hồng Kông, nơi thúc đẩy chính sách “đi về phương bắc” đến Hoa lục, cũng chứng kiến số cửa tiệm để trống ngày càng nhiều và một cuộc suy thoái kinh tế.

Chính sách “Chuyến xe Ma Cao đi về phương Bắc” có hiệu lực từ ngày 20/12/2022. Chính sách này cho phép xe tư nhân ở Ma Cao đi vào tỉnh Quảng Đông qua Cầu Hồng Kông–Chu Hải–Ma Cao sau khi đăng tên vào sổ bộ. Tại Hồng Kông, một chính sách tương tự có tên “Chuyến xe Hồng Kông đi về phương Bắc” có hiệu lực từ ngày 01/07/2023.

Cô Lý Thừa Ân (Li Cheng’en), một cư dân Ma Cao, chia sẻ với The Epoch Times rằng: “Từ khi chính quyền thực hiện chương trình ‘Chuyến xe Ma Cao đi về phương Bắc’, nhiều người dân Ma Cao thậm chí còn đến thành phố Chu Hải để uống trà.”

Theo số liệu chính thức, GDP của Ma Cao tăng 25.7% trong quý đầu tiên của năm 2024, nhưng số cửa tiệm bỏ trống gia tăng chóng mặt. Theo Khảo sát Môi trường Kinh doanh cho ngành dịch vụ ăn uống và bán lẻ do Cục Thống kê và Số liệu dân số Ma Cao công bố, doanh thu bán hàng của các doanh nghiệp dịch vụ ăn uống và bán lẻ trong tháng Năm năm nay đã giảm lần lượt 5.9% và 25.9% so với cùng thời kỳ năm ngoái. Hiệp hội Kinh tế Ma Cao đã nhận định tình trạng mâu thuẫn này như là “băng và lửa”.

Trong năm tháng đầu năm 2024, số lượng du khách đến Ma Cao là 14.2 triệu, giảm 17.6% so với cùng thời kỳ trước đại dịch. Chi tiêu du lịch trung bình cho mỗi du khách lưu trú qua đêm và du khách lưu trú trong ngày trong quý đầu tiên là 4,024 MOP (501 USD) và 817 MOP (102 USD), giảm lần lượt 14% và 28.4% so với quý đầu tiên năm 2023.

Theo cô Lý, một nhân viên sòng bạc, khách du lịch chủ yếu chi tiền ở sòng bạc. Cô cho biết các cửa hàng quà tặng của sòng bạc thuận tiện hơn cho khách du lịch so với các cửa hàng trong thành phố.

“Hiện nay có nhiều du khách chi tiêu tiết kiệm hơn và ít người chơi lớn hơn, với mức chi tiêu trung bình chỉ bằng một nửa so với trước đây,” cô cho biết.

Hơn nữa, loại hình người chơi cờ bạc cũng đã thay đổi.

“Trước đây, khách đến đây đánh bạc bằng tiền nhàn rỗi để giải trí. Bây giờ, nhiều người không thể để cho thua, và ngày càng có nhiều vụ tự sát xảy ra trong khách sạn,” cô Lý cho biết.

Sòng bạc của Ma Cao là những điểm đến du lịch toàn diện, có gần đủ những thứ cần thiết như khách sạn, cờ bạc, giải trí, mua sắm, và ăn uống. Theo sòng bạc Venetian, những địa điểm nổi tiếng như Lord Stow’s Bakery nằm trong khu phức hợp sòng bạc này; những cửa hàng bánh ngọt nổi tiếng khác như Koi Kei Bakery và Choi Heong Yuen cũng vậy, nằm trong sòng bạc khác nhau. Ngay cả những khách hàng có mức chi tiêu từ trung bình đến thấp cũng không nhất thiết phải đến những khu du lịch truyền thống để mua quà lưu niệm.

Hồi tháng Năm, Đặc khu trưởng Ma Cao Hạ Nhất Thành (Ho Iat Seng) cho biết tại một buổi họp báo rằng trong năm 2023, ngành cờ bạc chiếm khoảng 36.2% GDP của Ma Cao, giảm 63% so với mức đỉnh điểm của những năm trước. Theo số liệu của Cục Thống kê và Số liệu Dân số Ma Cao, doanh thu cờ bạc của Ma Cao trong nửa đầu năm 2024 lên tới 113.75 tỷ MOP (14.13 USD), tăng 42% so với cùng thời kỳ năm ngoái, mặc dù vẫn giảm 24% so với năm 2019, trước khi xảy ra đại dịch. Trong bối cảnh khó kích thích sự tiêu dùng của người dân địa phương, Hồng Kông đã chứng kiến ​​xu hướng “tiêu dùng ở phương bắc” tương tự như Ma Cao. Theo số liệu thống kê từ Lực lượng Cảnh sát Ma Cao, số cư dân Ma Cao đi du lịch ngoại quốc trong năm tháng đầu năm 2024 lên đến 15.52 triệu người, đánh dấu mức tăng hàng năm là 22%.

Ngay cả Đặc khu trưởng Hạ cũng kêu gọi người dân nên chi tiêu tại địa phương.

“Hãy ăn ít nhất một bữa ở [nhà hàng] Ma Cao thay vì đi về phía bắc [đến Hoa lục] ăn ba bữa,” ông nói tại cuộc họp Hội đồng Lập pháp hồi tháng Tư.

Ngành bán lẻ tại Hồng Kông cũng bị ảnh hưởng. Sau khi Luật An ninh Quốc gia được thực thi vào năm 2020, lượng khách du lịch ngoại quốc sụt giảm, và khách du lịch từ đại lục đi du lịch với ngân quỹ thấp. Do đó, giá cho thuê cửa hàng cao cấp tại các điểm du lịch nổi tiếng từng tràn ngập các thương hiệu uy tín đã giảm đáng kể.

Theo dữ liệu giá trị cho thuê năm 2024–2025 do Cục Đánh giá và Định giá công bố hôm 18/03, giá trị cho thuê của một số cửa hàng mặt phố ở Vịnh Đồng La (Causeway Bay), nơi có nhiều cửa hàng thương hiệu ở Hồng Kông, đã giảm khoảng 20%. Trong khi đó, tại Tiêm Sa Chủy (Tsim Sha Tsui), một khu vực đông khách du lịch khác, giá trị cho thuê của một số cửa hàng đã giảm mạnh hơn 34%.

Số liệu thống kê mới nhất từ ​​Cục Thống kê và Số liệu dân số Hồng Kông cho thấy tổng doanh thu của các nhà hàng là 119.5 tỷ dollar Hồng Kông (15.3 tỷ USD), chỉ phục hồi khoảng 84% so với mức của năm 2018, tức là trước đại dịch. Trong tháng Năm năm nay, doanh thu bán lẻ đã giảm 11.5% so với cùng thời kỳ năm trước. Hôm 06/05, tại một cuộc họp của Ủy ban Tài chính của Hội đồng Lập pháp, phó giám đốc điều hành của Cơ quan Tiền tệ Hồng Kông, ông Howard Lee, đã tuyên bố rằng tính đến giữa tháng Tư, tỷ lệ nợ xấu của các khoản vay đặc biệt được bảo lãnh 100% cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ là 7.5% – phản ánh triển vọng kinh doanh đầy thách thức.

Thay đổi nhóm dân số

Ma Cao có đến hơn 180,000 người đi làm có quốc tịch ngoại quốc, chiếm gần một nửa tổng lực lượng nhân sự là 372,000 người. Phần đông người đi làm ngoại quốc này không cư trú tại Ma Cao mà đến làm việc từ khu vực phụ cận ở Trung Quốc như Thâm Quyến và Chu Hải, tương tự như nhiều chuyên gia Hồng Kông. Do đó, tiền lương và trợ cấp của chính phủ không đóng góp đáng kể vào tiêu dùng địa phương.

Kể từ khi quy định cho phép tuyển dụng người đi làm có quốc tịch ngoại quốc có hiệu lực vào năm 1988, cấu trúc dân số của Ma Cao đã có những thay đổi đáng kể trong 34 năm qua. Con số 200,000 người đi làm có quốc tịch ngoại quốc đã trở thành một con số tiêu chuẩn, chiếm tỷ lệ đáng kể trong tổng dân số 686,000 người của Ma Cao.

Với sự thay đổi dân số như vậy, khách du lịch đóng góp vào việc tiêu dùng trong sòng bạc trọn gói, trong khi cư dân địa phương và người đi làm ngoại quốc dành những ngày nghỉ của họ để mua sắm hàng hóa và sử dụng dịch vụ ở phía bắc. Mặc dù tăng trưởng kinh tế của Ma Cao là 25%, nhưng vẫn có làn sóng đóng cửa tiệm trên các con đường, cho thấy những thách thức đang diễn ra trong việc kích thích tiêu dùng tại địa phương.

Sau khi Luật An ninh Quốc gia được thi hành tại Hồng Kông vào năm 2020, hàng trăm ngàn người đã di dân sang quốc gia khác. Trong khi đó, Hồng Kông đã ráo tiết tuyển dụng công nhân và chuyên gia ngoại quốc để lấp đầy khoảng trống này kể từ năm 2023. Theo giới chức trách Hồng Kông, tính đến tháng Ba, khoảng 110,000 người đã đến thành phố này qua các chương trình tuyển dụng nhân tài khác nhau, gần bằng số lượng nhân sự ngoại quốc được nhập cảnh vào Ma Cao.

Hồi tháng Tư, phúc đáp câu hỏi của Hội đồng Lập pháp, Cục trưởng Lao động và Phúc lợi Hồng Kông Tôn Ngọc Hạm (Chris Sun Yuk-han) nêu rõ rằng chính quyền sẽ tiếp tục thu hút nguồn nhân lực ngoại quốc.