Cuộc chiến leo thang của Iran tại Hắc Hải nhắm vào nền kinh tế toàn cầu

Austin Bay

Khi cả thế giới đang dõi theo cuộc chiến giữa Israel và Hamas, thì quân đội ủy nhiệm Yemen Houthi của Iran sử dụng phi đạn và phi cơ không người lái do Tehran cung cấp để tiến hành một cuộc chiến trong bóng tối đối với nền kinh tế toàn cầu.

Dòng tiêu đề đứng đầu bản tin tức bảo hiểm hàng hải cập nhật hôm 12/12 của TradeWindsNews.com nêu rõ điểm mấu chốt: “Bảo hiểm Rủi ro Chiến tranh tăng vọt khi các chuyên viên duyệt hợp đồng bảo hiểm lo ngại sẽ xảy ra nhiều cuộc tấn công từ Houthi hơn.”

Bản tin gây chấn động nền kinh tế với nhận xét: “Cuộc tấn công diễn ra ngay khi Liên Ủy ban Chiến tranh (JWC) dự kiến họp định kỳ hàng quý trong tuần này.”

Tôi sẽ giải thích lý do vì sao chuyện này ảnh hưởng đến túi tiền của quý vị trong giây lát. Gợi ý: chi phí vận chuyển toàn cầu ảnh hưởng đến các vấn đề như lạm phát toàn cầu.

Một cuộc tấn công của Houthi vào tàu chở dầu Strinda của Na Uy đã thôi thúc [tác giả] viết bài báo này. Khi tàu Strinda đi qua eo biển Bab al-Mandab (phía nam Hắc Hải) vào đêm khuya 11/12, một phi đạn hành trình chống hạm được phóng từ lãnh thổ Houthi ở Yemen đã tấn công con tàu và gây ra hỏa hoạn. Một số phương tiện truyền thông gọi đó là phi đạn hành trình (cruise missile) của Houthi. Không, chính Iran đã cung cấp vũ khí này. Có lẽ một thủ lĩnh của Houthi đã bấm nút phóng, nhưng chính Iran ra lệnh bắn, theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng, vì các sĩ quan lực lượng đặc biệt Al-Quds của Iran kiểm soát các hoạt động tấn công bằng phi đạn.

Thủy thủ đoàn của Strinda – tất cả là công dân Ấn Độ – đã cố gắng dập tắt ngọn lửa. Khinh hạm của Hải quân Pháp đã bắn hạ một phi cơ không người lái tự sát đang “đe dọa” tàu Strinda. Một khu trục hạm của Hải quân Hoa Kỳ đã xuất hiện để yểm trợ. 

Trong lúc đó, nhóm Houthi thu hút cả thế giới trên mặt trận tuyên truyền. Phát ngôn viên của Houthi cho rằng Strinda đang chở dầu thô đến Israel. Họ nhắc lại tuyên bố hôm 09/12 rằng từ nay trở đi, các chiến binh Houthi sẽ tấn công bất kỳ con tàu nào mà họ tin rằng đang hướng tới Israel, bất chấp quyền sở hữu và quốc tịch.

Các nguồn tin thương mại hàng hải cho biết tàu Strinda đang chở dầu cọ (palm oil) từ Indonesia đến Ý, có thể qua Malta.

Nhóm Houthi đã tấn công các tàu khác mà họ cho là đang đến Israel, và thực tế đã chứng minh thông tin của Houthi là thông tin cũ hoặc sai sự thật.

TradeWindsNews.com và chính phủ Na Uy đã tuyên bố một sự thật rõ ràng rằng: Cuộc tấn công của Houthi vào Strinda cho thấy sự leo thang mạnh mẽ trong cuộc chiến ủy nhiệm (proxy war) giữa Iran và Israel. Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) của Liên Hiệp Quốc cũng bày tỏ “mối lo ngại sâu sắc” đối với sự an toàn của vận tải biển quốc tế.

Một số sự thật rõ ràng khác: Vụ Strinda liên quan đến ba quốc gia NATO là Na Uy, Pháp, và Hoa Kỳ. Vì công dân Ấn Độ điều khiển con tàu nên Ấn Độ, quốc gia đang trên đà trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới, cũng bị liên đới.

Một quan chức chính phủ Na Uy, ông Eivind Vad Petersson, nói với truyền thông rằng Na Uy đang hợp tác chặt chẽ với Hoa Kỳ, Pháp và Anh quốc “cả về mặt chính trị và quân sự – để bảo đảm tự do và an toàn hàng hải.”

Điểm nhấn là ông đề cập đến hợp tác quân sự, có lẽ là lực lượng đặc nhiệm hải quân quốc tế.

Quá cảnh an toàn ở Hắc Hải là rất quan trọng. Hắc Hải là cầu nối giữa kênh đào Suez và Ấn Độ Dương. Hàng năm có khoảng 19,000 tàu thương mại đi qua tuyến đường thủy này.

Các thương vụ này trị giá rất nhiều tiền. Iran biết điều đó. Liên Ủy ban Chiến tranh cũng vậy.

JWC có các thành viên từ công ty bảo hiểm Lloyd’s of London và Hiệp hội Bảo lãnh Phát hành Quốc tế Luân Đôn (IUA). Họ đại diện cho các tổ chức bảo lãnh “kinh doanh bảo hiểm rủi ro chiến tranh đối với thân tàu thủy” trên toàn thế giới.

JWC đánh giá các rủi ro mà tàu chở hàng gặp phải. Rủi ro cao hơn thì chi phí bảo hiểm tăng lên. Đây là một hoạt động kinh doanh tỉ mỉ có liên quan đến các sản phẩm được vận chuyển, địa lý hành trình, đào tạo thuyền viên, hồ sơ an toàn của người vận chuyển, các tàu cụ thể, hàng hóa cụ thể, và tình hình chính trị phức tạp.

JWC cần xác định Khu vực được Liệt kê – các khu vực mà chủ tàu cần phải thông báo cho các nhà bao tiêu ở nơi mà tàu của họ sẽ đi qua.

Chiến tranh là vô cùng rủi ro. Vụ việc Strinda đồng nghĩa với việc phí bảo hiểm “rủi ro chiến tranh” đối với các tàu đi ngang qua Hắc Hải và các tuyến đường vận chuyển trong phạm vi phi đạn của Yemen sẽ tăng lên. Điều đó có nghĩa là giá cả của hàng hóa sẽ tăng vọt.

Nhiều tàu đã tránh Suez và chọn cách đi vòng quanh Mũi Hảo Vọng của châu Phi. Cách này sẽ tiêu tốn nhiều nhiên liệu và thời gian vận chuyển hơn – tốn nhiều tiền hơn – nhưng lại tránh được rủi ro chiến tranh.

Các lãnh đạo tôn giáo của Iran xem đây là một minh chứng cho sức mạnh toàn cầu của họ. Tuy nhiên, sách lược ‘bên miệng hố chiến tranh’ của họ có thể gây ra một phản ứng toàn cầu sát hại rất nhiều người thuộc nhóm Houthi và đưa các giáo chủ vào danh sách mục tiêu.

Ông Austin Bay là Đại tá Lục quân Trừ bị Hoa Kỳ (đã về hưu), phóng viên trang chuyên đề tổng hợp, giảng viên chiến lược và lý luận chiến lược Phân hiệu Austin Đại học Texas. Cuốn sách mới nhất của ông là “Cocktails from Hell: Five Wars Shaping the 21st Century” (Cocktail từ Địa Ngục: Năm Cuộc Chiến Định Hình Thế Kỷ 21).

Quan điểm trong bài viết này là ​​của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của The Epoch Times.