Cung cách trên bàn ăn dành cho quý ông theo cẩm nang thời 1800

Epoch Inspired Staff

Cách hành xử và phép lịch sự trên bàn ăn

Điều tối quan trọng là tất cả mọi người nên ước thúc bản thân với sự chú ý nghiêm ngặt nhất đến phép lễ độ, ngay cả trong ngôi nhà của mình. Tại bàn ăn, việc phớt lờ những phép tắc này sẽ khiến một người trở nên thiếu lịch thiệp và vụng về trong xã hội. Có rất nhiều tiểu tiết cần được tuân theo, đến mức nếu một người không quen thường xuyên tuân thủ những điều này, thì anh ta sẽ vô ý phạm phải sai sót nào đó, hoặc sẽ tỏ ra vụng về và bối rối trong những dịp mà anh ta rất cần phải có phong thái thoải mái. Phong thái thoải mái trong các dịp như vậy chỉ có thể đạt được thông qua việc thường xuyên rèn luyện các phép lịch sự trên bàn ăn, và đó là kết quả của sự giáo dục trong gia đình. Trách nhiệm của các bậc cha mẹ là tập cho các con quen cư xử tinh tế và lịch sự với nhau trong mỗi bữa ăn, cũng như tuân theo các phép xã giao thích hợp, bằng cách làm gương cũng như thông qua lời răn dạy. Và nếu làm đúng theo các quy tắc này, thì các con không bao giờ phải lo sợ rằng mình sẽ thất lễ hay lúng túng khi ra ngoại quốc. Thậm chí nếu thường xuyên dùng bữa một mình, người ta cũng nên quan tâm đúng mức tới các phép lịch sự này, vì khi làm như vậy họ sẽ hình thành phong thái điềm tĩnh và nho nhã vốn là điều cần thiết trong giới tinh hoa. Nếu không, họ sẽ nhanh chóng quen với thói quen khiếm nhã và vụng về mà họ có thể rất khó rũ bỏ, và những thói quen này nhiều khi sẽ khiến họ và bạn hữu của họ ngượng ngùng. Trong gia đình, việc gặp gỡ nhau vào tất cả bữa ăn trong ngày quanh bàn ăn chung nên là một quy tắc để tuân theo – nơi mà phép tắc xã giao nói trên nên được thực hiện nghiêm túc, như thể là mỗi thành viên trong gia đình đang ngồi cùng bàn với người lạ. Chỉ bằng cách liên tục rèn luyện những cách ứng xử tốt tại nhà, thì khi ra ngoại quốc, các em mới thuần thục những phép lịch sự đó. 

Bữa Điểm Tâm

Vào bữa ăn đầu tiên trong ngày, ngay cả trong những gia đình nề nếp nhất, cũng cho phép một chút tự do thoải mái – điều không được chấp nhận tại bất kỳ bữa ăn nào khác. Người đứng đầu trong gia đình có thể đọc nhanh tờ báo buổi sáng, và những thành viên khác có thể lướt sơ qua thư từ, các quyển sách hay bài nghiên cứu mà họ thấy hứng thú. Mỗi người có thể đứng dậy và rời khỏi bàn ăn theo ý thích hoặc khi có việc cần làm, mà không cần chờ những người khác hoặc một tín hiệu chung.

Bàn ăn điểm tâm nên được trang trí đơn giản, song vẫn có thể rất lôi cuốn với chiếc khăn trải bàn và những khăn ăn trắng muốt, một dãy ly thủy tinh, và trang trí bằng trái cây và những đóa hoa. Bánh mì nên được cắt thành lát và để sẵn trên bàn. Trong khi dùng bữa, bánh mì luôn phải được bẻ ra, đừng bao giờ cắt, và tất nhiên cũng không được cắn. Trái cây nên được cung cấp thật nhiều vào bữa điểm tâm, khi có thể. Có một câu ngạn ngữ cổ xưa rằng: “Trái cây là vàng vào buổi sáng, là bạc vào buổi chiều, là chì vào buổi tối.” 

Bữa Trưa 

Ở nhiều thành phố lớn của chúng ta – nơi mà công việc ngăn cản người trụ cột trong gia đình về nhà dùng bữa tối cho tới khi trời sẩm tối – thì bữa trưa được dọn vào khoảng giữa ngày và được xem như bữa tối sớm cho trẻ em và những người giúp việc. Bữa trưa được phục vụ ít trang trọng hơn nhiều so với bữa tối. Tất cả món ăn của bữa trưa được dọn lên bàn ăn cùng một lúc, dẫu là có một món hay nhiều món. Khi chỉ có một hoặc hai người dùng bữa trưa, thì bữa ăn thường được phục vụ trong một khay.

Bữa Tối

Bữa tối riêng tư của gia đình nên là thời gian giao tiếp trong một ngày. Rồi cha mẹ và các con nên gặp gỡ nhau, và bữa ăn này nên kéo dài đủ lâu để có thể giao tiếp nhiều nhất. Có một câu cổ ngữ nói rằng thức ăn trong các cuộc tán gẫu [đã] được tiêu hóa phân nửa rồi. Cảm giác vô cùng đầm ấm nên là điều nổi trội nhất. Vào thời điểm này, nên tạm thời quên đi những bộn bề và lo toan trong gia đình cũng như công việc, và tận hưởng những niềm vui trong gia đình một cách trọn vẹn nhất. Trong một chương khác, chúng tôi đã trình bày chi tiết về các bữa tiệc tối sang trọng.

Dao và Nĩa 

Dao và nĩa không phải là đồ chơi, và không được phép sử dụng như đồ chơi khi mọi người đang ngồi trên bàn để chờ món ăn được phục vụ. Không cầm dao nĩa dựng đứng ở hai bên đĩa, cũng như không đặt chéo dao nĩa lên đĩa sau khi dùng bữa xong, cũng như không khua dao nĩa gây tiếng ồn. Dao chỉ được phép dùng để cắt thịt và những loại thức ăn cứng, trong khi nĩa cầm ở tay trái và được dùng để đưa thức ăn vào miệng. Bất kể lý do gì, không bao giờ được đưa một con dao lên miệng. Khi bạn đưa đĩa của mình để lấy thêm thức ăn, đừng đưa kèm dao và nĩa, mà hãy đặt dao nĩa lên một miếng bánh mì, hoặc cầm chúng ở trong tay. 

Thói Háu Ăn

Đưa những miếng thức ăn lớn vào miệng khiến bạn trông rất háu ăn, và nếu bạn bị hỏi chuyện khi miệng của mình đang đầy thức ăn, thì trước khi trả lời, bạn buộc phải dừng lại, cho tới khi nhai hết thức ăn trong miệng, hoặc bạn có nguy cơ bị mắc nghẹn vì nuốt thức ăn quá vội. Ăn quá nhanh cũng là một dấu hiệu của thói háu ăn, cũng là điều nên tránh. Việc chấm bánh mì vào nước sốt, vét sạch nước sốt bằng một chiếc muỗng, vét sạch đĩa của bạn và ăn ngốn khi chỉ còn một hoặc hai miếng thức ăn cũng có thể được gọi là thói háu ăn. 

Những Phép Lịch Sự Chung Trên Bàn Ăn

Hạn chế gây ra tiếng ồn khi dùng bữa, hoặc húp nước súp từ muỗng, và nhai chóp chép hoặc thở mạnh trong khi nhai thức ăn, vì đó là những dấu hiệu của sự kém giáo dưỡng. Môi nên khép kín hết mức có thể trong khi dùng bữa.

Nâng khuỷu tay và di chuyển cánh tay của bạn trên bàn ăn là [cử chỉ] khiếm nhã và vụng về, vì cử chỉ này sẽ làm phiền những người ngồi cạnh bạn. 

Khi nào một hoặc cả hai tay không dùng để lấy thức ăn, thì nên được đặt bên dưới bàn, không được chống tay trên bàn và để lộ ra. 

Không rời khỏi bàn ăn trước những người còn lại trong gia đình hoặc khách mời, mà không xin chủ nhà hay chủ tiệc thứ lỗi cho bạn, trừ trường hợp bạn ở khách sạn hay nhà trọ. 

Không bao giờ được rót trà hoặc cà phê ra đĩa lót ly để làm nguội, mà phải nhấm nháp từ trong tách.

Nếu muốn dùng thêm trà và cà phê, người đó nên đặt muỗng của mình vào đĩa lót ly. Nếu anh ta đã dùng đủ, thì giữ nguyên muỗng trong tách.

Nếu tình cờ phát hiện bất kỳ dị vật nào trong thức ăn, chẳng hạn như một sợi tóc trong bánh mì hoặc một con ruồi trong tách cà phê, thì hãy lấy nó ra mà không gây chú ý. Dẫu cho sự ngon miệng của bạn bị phá hỏng, nhưng tốt nhất là không nên ảnh hưởng đến những người khác.

Luôn sử dụng dao cắt bơ, muỗng đường và muỗng muối, thay vì sử dụng dao, muỗng hay các ngón tay của bạn. 

Nếu có thể, thì đừng bao giờ ho hay hắt hơi trên bàn ăn. 

Ở nhà, hãy gấp khăn ăn của bạn khi bạn dùng xong và đặt nó vào chiếc nhẫn cài khăn của mình. Nếu bạn là khách mời, thì để khăn ăn không cần gấp ở cạnh đĩa của mình. 

Không nên ăn quá nhanh hoặc quá chậm. 

Đừng bao giờ tựa lưng vào ghế của bạn, cũng đừng ngồi cách bàn ăn quá gần hoặc quá xa.

Hãy nép khuỷu tay ở hai bên, để bạn không gây bất tiện cho những người bên cạnh.

Đừng phàn nàn về thức ăn.

Thói quen xưa cũ tránh lấy miếng cuối cùng ở trên đĩa đã không còn được làm theo nữa. Người ta cho rằng thức ăn hết thì có thể được bổ sung, nếu cần thiết. 

Nếu trên bàn ăn người ta đưa một chiếc nĩa cho bạn, thì hãy giữ nó thay vì chuyển cho người bên cạnh. Nếu một món ăn được chuyển cho bạn, thì hãy lấy cho mình trước, rồi truyền cho người tiếp theo.

Gia chủ không nên cố nài nỉ khách dùng món ăn nào đó; cũng không nên lặp lại yêu cầu, cũng như không nên bỏ bất kỳ thứ gì vào đĩa của khách khi họ đã từ chối. Thúc ép một người dùng bất cứ món gì sau khi họ đã từ chối là cách hành xử khiếm nhã.

Khi bắp ngọt được dọn lên nguyên trái, thì hạt bắp nên được cắt ra đĩa, thay vì cắn từ cùi bắp.

Hãy cố gắng giữ khăn trải bàn sạch sẽ hết mức có thể, và tận dụng mép ngoài của chiếc đĩa hay một chiếc đĩa phụ cho vỏ khoai tây hoặc thứ bỏ đi khác.