Chuyên gia: Sự chồng chéo ngày giờ xét xử cựu TT Trump là không công bằng

Lawrence Wilson

Theo các chuyên gia pháp lý, những ngày ra tòa chồng chéo dày đặc trong các vụ án liên quan đến cựu Tổng thống (TT) Donald Trump gây áp lực không công bằng lên các luật sư bào chữa, và những rắc rối này cần phải được giải quyết.

Cựu tổng thống dự kiến sẽ xuất hiện trong hai phiên tòa lớn, một ở Hoa Thịnh Đốn và một ở Florida, ban đầu chỉ cách nhau 77 ngày. Đó chỉ là hai trong số bảy, có thể là tám phiên tòa hình sự và dân sự đã được ấn định cho cựu TT Trump trong 12 tháng trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2024 – mà trong đó ông là ứng cử viên hàng đầu của Đảng Cộng Hòa.

Theo ông Kevin J. O’Brien – luật sư xét xử tại New York và là cựu trợ lý biện lý liên bang chuyên về các vụ án hình sự của giới trí thức (white-collar crime) – thì việc sắp xếp các phiên tòa sát nút nhau là không công bằng đối với bị cáo này.

“Đó là trách nhiệm vô cùng nặng nề được đặt lên vai phía bào chữa. Và xét về tính công bằng, kỳ thực, gánh nặng này không nên được áp lên họ. Công việc của chính phủ và tòa án đáng lẽ là phải giải quyết những vấn đề này và bảo đảm có khoảng thời gian hợp lý giữa các vụ án,” ông O’Brien nói với The Epoch Times.

Cựu TT Trump vẫn khẳng định mình vô tội và nhiều lần cho rằng các vụ án hình sự chống lại ông là có động cơ chính trị.

“Hãy tiếp tục Truy tố Đối thủ Chính trị của các vị, điều đó không tạo ra sự khác biệt cho cái gì, hoặc tại sao. Thay vào đó, hãy giữ ông ta xa khỏi ‘lộ trình chiến dịch’ và ở lại tòa án. Đừng nghĩ gì đến Quyền của ông ấy, Hiến Pháp, hay Quyền Tự do. Hãy ngồi đó và XEM NƯỚC MỸ SỤP ĐỔ!” cựu TT Trump viết trên nền tảng mạng xã hội Truth Social hôm 01/09.

Cách đây chín tháng, cựu TT Trump đã loan báo chiến dịch vận động trở lại Tòa Bạch Ốc. Ông đã liên tục dẫn đầu trước hơn chục ứng cử viên cho đề cử của Đảng Cộng Hòa với khoảng 40 điểm phần trăm.

Ông O’Brien tin rằng cuối cùng thì, một hoặc nhiều trong số những phiên tòa này sẽ phải dời lịch vì quyền lợi của công lý.

Lịch xét xử liên tục

Những rắc rối pháp lý của cựu TT Trump đã tăng lên nhanh chóng kể từ tháng Ba khi ông bị truy tố tại tòa án tiểu bang ở New York với cáo buộc ghi sai hồ sơ kinh doanh liên quan đến các khoản thanh toán cho bà Stormy Daniels trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2016. Thẩm phán Juan Mercan đã ấn định ngày xét xử là 25/03/2024.

Hồi tháng Sáu, cựu tổng thống bị truy tố tại tòa án liên bang ở Florida với các cáo buộc liên quan đến tài liệu mật được lưu giữ tại tư dinh Mar-a-Lago của ông ở Palm Beach. Các cáo buộc bổ sung đã được thêm vào hồi tháng Bảy. Thẩm phán Aileen Cannon ban đầu ấn định phiên tòa sẽ bắt đầu hôm 15/08 nhưng đồng ý trì hoãn đến ngày 20/05/2024 theo yêu cầu của bên bào chữa.

Hồi tháng Tám, cựu TT Trump bị truy tố ở Hoa Thịnh Đốn, với các cáo buộc liên bang về âm mưu cùng với sáu đồng bị cáo không được nêu tên, không bị truy tố để lật ngược kết quả bầu cử năm 2020 trong các sự kiện lên đến ngày 06/01/2021.

Biện lý Đặc biệt Jack Smith, công tố viên trong các vụ án ở Florida và Hoa Thịnh Đốn, đã yêu cầu Thẩm phán Tanya Chutkan ấn định lịch xét xử vụ án ở Georgia bắt đầu ngày 02/01/2024. Thẩm phán Chutkan ấn định ngày xét xử là ngày 04/03/2024.

Cuối tháng Tám, cựu TT Trump và 18 người khác bị truy tố tại tòa án của tiểu bang Georgia với cáo buộc liên quan đến cái gọi là âm mưu lật ngược kết quả bầu cử tổng thống năm 2020 ở tiểu bang này.

Hai đồng bị cáo trong vụ án ở Georgia – cựu luật sư chiến dịch tranh cử Kenneth Chesebro và Sidney Powell – đã yêu cầu phiên tòa của họ bắt đầu ngày 23/10/2023, với lý do họ có quyền được xét xử nhanh chóng. Cựu TT Trump đã yêu cầu tách vụ án của ông khỏi vụ án của các đồng bị cáo. Thẩm phán Scott McAfee chưa đưa ra phán quyết nào cho cả hai yêu cầu đó.

Tại New York, cựu TT Trump có tên trong 3 vụ kiện dân sự với các phiên xử được ấn định bắt đầu vào ngày 02/10/2023, 25/01/2024, và 29/01/2024.

Những phức tạp cho phía bào chữa

Mặc dù hai phiên tòa hình sự liên bang sẽ bắt đầu cách nhau 11 tuần, nhưng thời hạn của các phiên tòa khác lại chồng chéo, tạo ra sự khó khăn gần như bất khả thi cho việc bào chữa.

Đề cập đến phiên tòa ở Hoa Thịnh Đốn, luật sư William Shipley nói: “Đây không phải là phiên xét xử ‘ngày 04/03’.” 

“Lịch xét xử này yêu cầu các luật sư bào chữa phải nộp đơn kiến nghị vào tháng Mười Hai. Họ có 4 tháng để xem lại hàng triệu trang tài liệu khám phá, tự điều tra các vấn đề có trong khám phá đó – kể cả việc thẩm vấn các nhân chứng (cả nhân chứng [phía chính phủ] và những người khác không tham gia cuộc điều tra [của chính phủ]) – và đưa ra kế hoạch bào chữa của riêng họ,” ông Shipley, người đại diện cho một số bị cáo trong các vụ án liên quan đến sự kiện ngày 06/01, viết trên nền tảng mạng xã hội X hôm 30/08.

“Đồng thời, ở đây còn có các thủ tục tố tụng tiền xét xử đã được sắp xếp trong vụ án ở Florida liên quan đến các tài liệu.”

Lịch trình xét xử của cả hai phiên tòa đều liệt kê hơn một chục thời hạn nộp đơn kiến nghị hoặc các tài liệu khác. Nhiều hồ sơ trong số đó sẽ yêu cầu hồi đáp từ phía bên kia, tạo ra khả năng gửi hàng trăm trang văn bản pháp lý cho mỗi tòa án trong suốt mùa thu và đầu mùa đông.

Nói về lựa chọn ngày xét xử của Thẩm phán Chutkan, ông Shipley viết, “Những gì bà ấy đã làm một cách gián tiếp là làm lệch hướng vụ án ở Florida – một hành động chiến thuật nhằm giảm bớt ảnh hưởng các phán quyết của thẩm phán trong vụ án đó mà có thể gây ra vấn đề cho Biện lý Đặc biệt Smith.”

Theo ông O’Brien, ngày xét xử được đề nghị đó hoàn toàn không thể tuân thủ được. Các phiên tòa có xu hướng kéo dài khi các luật sư tranh cãi về các câu hỏi tiền xét xử. Và bản thân cuộc sống đã quá phức tạp để tuân theo đòi hỏi chính xác tuyệt đối về thời gian cho việc giải quyết dù chỉ một phiên xét xử đúng tiến độ, chứ đừng nói đến tám phiên xét xử.

“Trước đây tôi đã từng tham gia những vụ án lớn. Việc sắp xếp ngày tháng thường hay bị sai lệch. Các vấn đề nảy sinh. Các tranh chấp, kiến nghị, kháng cáo, luật sư bị bệnh, nhân chứng vắng mặt, tranh đấu về mọi vấn đề tồn tại – tất cả những điều này có thể gây thiệt hại lớn và thậm chí cả những kế hoạch được chuẩn bị tốt nhất,” ông nói.

“Ngay cả phiên tòa ở Hoa Thịnh Đốn kéo dài tới cuối tháng 04/2024, thì vẫn không công bằng. Khoảng thời gian đó gần như không đủ để chuẩn bị cho phiên xét xử thứ hai,” ông O’Brien nói thêm. “[Phiên tòa ở Florida] sẽ phải lùi lại nhiều, nhiều tháng thì mới trở thành một tiến trình công bằng.”

Các giải pháp

Theo ông Shipley, thẩm phán Cannon có thể tìm cách giải quyết sự chồng chéo ngày xét xử giữa hai vụ án hình sự liên bang bằng cách ra lệnh cho ông Smith nêu ra cơ sở hợp lý khi yêu cầu ngày xét xử ở Hoa Thịnh Đốn sát nút với vụ án ở Florida.

“Bà ấy có thể đưa ra lệnh [trình bày nguyên nhân] cho phía chính phủ yêu cầu họ giải thích lý do tại sao lại yêu cầu ngày xét xử vụ án đó khiến trở ngại đến ngày xét xử bà đã ban hành trong vụ án của mình. Khi [phía chính phủ] không có câu trả lời thỏa đáng, bà ấy có thể viện đòi [Bộ Tư pháp] hầu tòa về tội khinh thường,” ông Shipley viết.

“Điều gì có thể xảy ra sau đó thì ai cũng đoán được.”

Theo ông O’Brien, giải pháp khả dĩ hơn là các thẩm phán trong hai vụ án hình sự liên bang sẽ hội ý để dàn xếp một thỏa hiệp về ngày xét xử.

“Tôi nghi ngờ tiến trình này chỉ mới đang bắt đầu. Sẽ có việc thuyết phục và thảo luận ở hậu trường với ít nhất hai thẩm phán liên bang. Ai biết mọi chuyện sẽ diễn ra như thế nào, nhưng tôi nghĩ sẽ có sự thúc ép để vụ án ngày 06/01 được xét xử trước,” ông nói, viện lý do vụ án này liên quan đến Hiến Pháp và chuyển giao quyền lực tổng thống.

Đó dường như là ý định của ông Smith, được chứng minh bằng việc ông yêu cầu ngày xét xử sớm và bằng cách hợp lý hóa vụ án chỉ bao gồm cựu TT Trump chứ không gồm những đồng phạm bị cáo buộc của ông.

Tuy nhiên, các thẩm phán chứ không phải công tố viên, sẽ ấn định các phiên xét xử. Vì vậy, ông O’Brien nói rằng giải pháp có thể sẽ được đưa ra sau cuộc hội ý giữa hai Thẩm phán Cannon và Chutkan, và không biết mỗi vị này có thể làm gì.

Ông O’Brien nói: “Thẩm phán Cannon đã cho thấy bà ấy sẽ sẵn sàng phá bỏ các quy tắc – đó là nói một cách nhẹ nhàng – khi đưa ra các quyết định liên quan đến vụ án này.”

Năm 2022, trước bản cáo trạng của TT Trump, Thẩm phán Cannon đã chỉ định một bên thứ ba xem xét các tài liệu từ Mar-a-Lago bị FBI thu giữ. Tòa Phúc thẩm Liên bang Khu vực 11 đã đảo ngược lệnh đó và bác bỏ đơn kiện của cựu TT Trump để bảo vệ tài liệu khỏi các điều tra viên liên bang.

Biện lý Quận Manhattan Alvin Bragg, người đang truy tố vụ án hình sự chống lại TT Trump ở New York, cho biết ông sẽ làm theo mong muốn của Thẩm phán Mercan về phiên xét xử ngày 25/03/2024.

Ông Bragg nói trong cuộc phỏng vấn trên đài phát thanh hôm 25/07 với WNYC: “Cuối cùng, thẩm phán sẽ ấn định ngày giờ xét xử này và chúng tôi sẽ tuân theo sự hướng dẫn của tòa án, nhưng chúng tôi sẽ xem xét kỹ lưỡng những gì tư pháp yêu cầu.”