Chế tác hoa vải thủ công, M&S Schmalberg gìn giữ nghề truyền thống

Anh Adam Brand, người đồng sở hữu thế hệ thứ tư của M&S Schmalberg Custom Flowers, đã tham gia vào công việc kinh doanh của gia đình khoảng 12 năm trước. “Cha tôi là người tạo ra những đóa hoa. Tôi đã không dành sự trân trọng đúng mực cho công việc này,” anh Brand chia sẻ. “Vào thời điểm đó, công ty đã có thâm niên 90 năm, và tôi cũng không đánh giá cao điều đó.” 

Chỉ đến khi anh Brand lần đầu đến công xưởng và nhìn thấy niềm đam mê và sự ngưỡng mộ trong ánh mắt của những nghệ nhân, anh mới bắt đầu nhận ra tầm quan trọng của phần di sản này. Lòng tự hào và khát vọng tiếp nối di sản gia đình của Brand bắt nguồn từ sự say mê đối với nghề thủ công được truyền lại từ cha ông. 

“Công việc đã khiến tôi say mê, và tôi cảm thấy tự hào,” anh chia sẻ.

Nằm giữa Khu May Mặc lâu đời của thành phố New York, Schmalberg là doanh nghiệp cuối cùng làm hoa nhân tạo theo đặt hàng trong toàn thành phố. Những đóa hoa được chế tác thủ công bởi các nghệ nhân chuyên nghiệp, sử dụng những kỹ thuật truyền thống và các loại khuôn cổ điển được gia đình truyền lại từ xa xưa. 

Công ty Schmalberg đã cộng tác với rất nhiều hãng thiết kế thời trang hàng đầu như Vera Wang, Marchesa, Oscar de la Renta, Ralph Lauren, và J. Crew. Công ty cũng đồng thời làm ra các loại hoa dành cho biểu diễn nghệ thuật sân khấu và chương trình truyền hình – thông thường được dùng để trang trí trang phục hoặc cắm trong bình – giống như trong bộ phim “The Gilded Age” (Tạm dịch: Thời đại vàng) và “The Marvelous Mrs. Maisel” (Tam dịch: Quý cô Maisel tuyệt vời). “Chúng tôi đã làm việc với Nhà hát Ballet Thành phố New York, Nhà hát Opera Metropolitan, Nhà hát Opera Úc, và thậm chí cả Walt Disney,” anh Brand nói. 

Công ty được hai anh em là Morris và Sam Schmalberg thành lập vào năm 1916, khi Khu May Mặc tại New York được xem là kinh đô sản xuất thời trang của thế giới. Anh Brand cho biết: “Có một bức tranh treo tại hành lang dọc con Đường số 35 vào những năm 1940. Và bạn có thể thấy được tất cả các loại xe tải và xe đẩy. Nó giống như một con đường chỉ toàn là vải và váy đầm di chuyển từ nhà máy này đến nhà máy khác rồi đi đến hãng thiết kế thời trang.” 

Ông của anh Brand, ông Harold, là người sống sót sau cuộc diệt chủng người Do Thái từ Ba Lan. Ông Harold khi ấy mới 17 tuổi phải ngủ trên gác xép khi ông bắt đầu phụ việc tại công ty Schmalberg do cậu của ông thành lập. Cuối cùng, ông Harold đã kết hôn và có con – cha của Adam, ông Warren Brand, và em gái của ông Warren, bà Debra – những người đã kế tục công việc của gia đình khi cha họ về già. Anh Adam hiện đang điều hành công việc kinh doanh của gia đình cùng với sự hỗ trợ của đội ngũ các chuyên gia làm hoa.

Ngành nghề làm hoa truyền thống đang trên đà trượt dốc do càng ngày càng có nhiều công ty chuyển sang các công xưởng Trung Quốc và làm theo hướng tự động hóa. 

Brand chia sẻ, “Khi các công ty đối thủ cuối cùng tại New York phải đóng cửa, rất nhiều lần cha tôi đã mua lại những công cụ cũ của họ. Không một ai sở hữu công xưởng có thể chế tác ra hàng ngàn, hàng chục ngàn mẫu sản phẩm như vậy, thâm chí còn nhiều hơn cả như thế, mà có thể trả nổi mức lương ở New York. Và đó là công ty ‘sản xuất tại Hoa Kỳ’ thực thụ.” 

Mỗi đóa hoa xuất xưởng đều tự hào khi được làm ra từ những chiếc khuôn cổ được lưu truyền trong gia đình qua hàng thập kỷ. 

Món quà từ những đóa hoa 

Công ty đã cho ra đời rất nhiều loại hoa từ các chất liệu: lụa, polyester tổng hợp, da, da lộn, cotton, nhung, nỉ… Anh Brand giải thích, “Hầu hết các loại hoa chúng tôi làm cho khách đều sử dụng chính vật liệu họ cung cấp. Đó cũng là một trong những điều khiến chúng tôi trở nên đặc biệt hơn.” 

Anh cũng đã biến những chiếc áo cưới cũ bị lãng quên đâu đó trên gác xép thành những đóa hoa. Khách hàng thường tặng những sản phẩm hoa đó cho con hoặc những người thân yêu của họ như một kỷ vật để mãi dành sự trân trọng cho chúng.

Công ty cũng thường xuyên được khách hàng tìm đến để thực hiện những dự án độc đáo, từ làm hoa cưới cho đến những bông hoa thủ công đính trên những tấm rèm để phù hợp với những bó hoa trên bàn ăn. 

Anh Brand tâm sự, “Có một cô dâu đã gửi cho chúng tôi xấp vải được cắt từ chiếc áo cưới của cô; chúng tôi đã cắt được 100 bông hoa và cô ấy đã đặt chúng lên đĩa của mỗi vị khách.” 

Công ty cũng đã làm việc với rất nhiều thợ làm nón để sản xuất những bông hoa cài nón. 

Anh Brand cũng đã làm việc cùng công ty Eagles and Angels chuyên thu hồi đồng phục quân đội cũ của các cựu chiến binh và tái chế chúng thành các phụ kiện cao cấp. Cả hai công ty đã cùng nhau sử dụng những bộ quân phục cũ và chế tác ra những đóa cẩm chướng bằng vải, phiên bản giới hạn. 

Anh Brand chia sẻ rằng anh cảm thấy hứng thú nhất với những yêu cầu chế tác riêng như vậy, bởi vì công ty đã biến những thứ chất chứa nhiều kỷ niệm thành một món đẹp đẽ, đồng thời đem đến cho những người thân yêu của họ cách để tôn vinh sự hy sinh của những vị anh hùng đó. 

Quy trình chế tác

Một trong những lợi điểm khi làm việc với một công ty sản xuất tại Hoa Kỳ là tính linh hoạt, khả năng tùy chỉnh và mức độ chi tiết đặt trong từng sản phẩm. 

Anh Brand nhớ lại, “Chúng tôi đã thực hiện một dự án với hãng Marc Jacobs, họ muốn những bông hoa có độ chuyển màu trải dài lên sân khấu trình diễn thời trang. Họ đặt hàng vào Thứ Năm và cần mọi thứ sẵn sàng trước cuối tuần, khoảng năm ngàn cánh hoa.” 

Công ty đã cung cấp những xấp vải đã được nhuộm sẵn, và đội ngũ của anh Brand đã cắt tỉa để cho ra đời những đóa hoa với màu sắc độc đáo như công ty trông đợi. Điều này sẽ không thể thực hiện được nếu thuê sản xuất ở nước ngoài.

Công ty M&S Schmalberg có một quy trình làm hoa thủ công rất đặc biệt, cho phép họ tạo ra những sản phẩm hoa tinh xảo cho khách hàng. 

Anh giải thích rằng công ty có thể sản xuất hoa từ các loại vải của riêng họ, hoặc từ vải của khách hàng. Và sau đó, công ty sẽ cắt chất liệu thành từng tấm và quét chất hồ cứng lên đó để giúp tấm vải trở nên ổn định và dễ định hình hơn khi được đưa vào khuôn. Cách làm này cũng giúp khuôn dập in các đường nét chìm nổi lên vải rõ hơn. 

Anh Brand giải thích thêm rằng, trước đây, công nhân sử dụng máy cắt cổ điển và dùng một chiếc búa cao su – xoay mạnh trên khuôn – để cắt vải. “Chừng nào tôi còn sống, thì công ty chúng tôi sẽ không làm như thế,” anh chia sẻ. 

Để làm cho quy trình dễ dàng hơn và ít nguy hiểm hơn, công ty đã cưa phần tay cầm dài ra khỏi khuôn và hiện đang sử dụng một máy cắt vải tự động. “Chúng tôi vẫn sử dụng quy trình căn bản, nhưng chúng tôi đã hiện đại hóa nó. Nó an toàn hơn; nhanh hơn, và hiệu quả hơn.”

Sau đó vải được dập nổi bằng các khuôn cổ điển bên trong một máy ép thủy lực bằng điện đã được cải tiến. Người vận hành chỉ cần đặt các cánh hoa vào đĩa và ấn một cái nút ở bên hông, máy sẽ ép các bông hoa thành những hình thù độc đáo. 

Anh Brand chia sẻ, “Quy trình được cải tiến hiện đại hơn, nhưng vẫn sử dụng những chiếc khuôn đã có trong gia đình.” 

Và bước cuối cùng của quy trình là đính các cánh hoa thành một sản phẩm hoàn chỉnh. Công đoạn này được thực hiện bằng cách sử dụng một sợi dây để luồn các cánh hoa và dùng hồ dán chuyên dụng để giữ chúng lại với nhau.

Di sản và gia đình

Mỗi thành viên trong đội ngũ của anh Brand đều đã làm việc cho gia đình anh qua rất nhiều thập niên, và giữa họ đã tồn tại một sự kết nối thật đặc biệt. 

“Ông Alex, người chuyên về việc cắt, đã thường xuyên đến nhà tôi vào dịp Lễ Tạ Ơn và những ngày lễ khác khi tôi mới 3 hoặc 4 tuổi. Bà Miriam chuyên về kết những đóa hoa lại với nhau bằng tay, đã làm việc ở đây từ rất lâu trước khi tôi được sinh ra.”

Anh Brand hy vọng một ngày nào đó anh có thể trao quyền quản lý công ty cho con gái mình, bé Skylar, hiện mới được hơn một tuổi. “Có thể truyền công việc này lại cho thế hệ sau là một cơ hội rất, rất tuyệt vời,” anh nói.