Các bà mẹ, đừng để chàng cao bồi lớn lên vẫn là lũ trẻ con
Ca khúc “Mamas Don’t Let Your Babies Grow Up to Be Cowboys,” (tạm dịch: các bà mẹ, đừng để con bạn lớn lên thành cao bồi) do Ed và Patsy Bruce sáng tác, đã trở thành một bản hit vào năm 1978 qua sự thể hiện của danh ca Willie Nelson và Waylon Jennings. Lời bài hát cảnh báo các bà mẹ nên chống lại cuộc sống cao bồi:
Các bà mẹ, đừng để con bạn lớn lên thành cao bồi
Đừng để chúng chơi guitar hay lái những chiếc xe tải cũ
Hãy để chúng là bác sĩ và luật sư hay những nghề tương tự
Các bà mẹ, đừng để con bạn lớn lên thành cao bồi
Vì chúng sẽ không bao giờ ở nhà và chúng luôn cô đơn
Kể cả khi ở bên cạnh người chúng yêu thương.
Giống như nhiều tác giả khác, tôi viết đề tài này để ứng phó với nạn dịch đang ngày càng ảnh hưởng đến văn hóa của chúng ta: Đó là sự thiếu vắng vai trò của người cha trong gia đình. Không có mẫu hình người đàn ông, đặc biệt là người cha, nhiều nam thanh niên cho thấy họ thiếu nam tính. Kết quả là các em thường xuyên bỏ học, trốn tránh các cam kết, sống không có mục đích, và thay vì chuẩn bị cho sự trưởng thành thì các em lại dành cả tuổi thanh xuân để tìm kiếm niềm vui và giải trí. Có cậu bé 12 tuổi dành nhiều thời giờ mỗi ngày chơi trò chơi điện tử và vẫn cứ tiếp diễn lối sống như vậy trong 15 năm tiếp theo.
Chúng ta cần những hình mẫu người đàn ông tốt để hướng dẫn các chàng trai trẻ bước vào tuổi trưởng thành.
Còn các bà mẹ thì sao? Họ có thể đóng vai trò gì trong việc phát triển sức mạnh và nam tính cần có của con trai mình?
Một thế hệ trẻ mỏng manh như bông tuyết
Gần đây, khi ngồi cà phê nơi tôi thỉnh thoảng ghé thăm, tôi nghe một người phụ nữ thể hiện sự thất vọng lẫn ngạc nhiên về một trong những nhân viên của mình. Cô nói về một cậu thanh niên 20 tuổi, đã đưa mẹ đến chỗ làm để thảo luận về những vấn đề mà con trai bà ấy đang gặp phải trong công việc.
Thật không tốt!
Hầu hết chúng ta đã từng nghe nói về những “bà mẹ trực thăng” (helicopters moms), những người gọi đến các giáo sư của các trường đại học để phản đối việc con trai họ bị điểm kém hoặc bị kỷ luật. Một số thanh niên này đã đủ tuổi để mua bia, lái xe hơi và nhập ngũ, nhưng phải dựa vào mẹ để đấu tranh thay cho mình.
Khi chúng ta coi những người đến tuổi người trưởng thành là trẻ em, chúng ta đang tạo ra thứ mà C.S. Lewis gọi là “người đàn ông không có cơ ngực”.
Đàn ông và những bà mẹ mạnh mẽ
Lịch sử cổ đại lẫn hiện đại cho thấy rất nhiều bà mẹ đã nuôi dạy con trai cách để bước vào cuộc sống đầy khó khăn.
Khi tiễn con trai hành quân ra trận, các bà mẹ Spartan đã thét lớn: “Hãy trở về cùng với chiếc khiên của con” hoặc “Hãy trở về trên chiếc khiên của con”, nghĩa là hãy trở về trong danh dự nếu còn sống hoặc nếu hy sinh thì là một sự hy sinh dũng cảm.
Thời La Mã Cổ đại, bà Cornelia coi hai cậu con trai của mình như những viên ngọc quý và nuôi dạy để trở thành những chiến binh ái quốc. Người mẹ góa bụa của Andrew Jackson đã nuôi dạy con trai mình trở nên rắn rỏi, bà nói với con những lời cuối cùng: “Con sẽ phải đi con đường của riêng mình” và “Hãy luôn giữ vững khí chất đàn ông.” Sau này ông Jackson đã nói về mẹ của mình, “Bà hiền lành như chú chim bồ câu và dũng cảm như một con sư tử. Những lời cuối cùng của mẹ đã trở thành quy tắc sống của tôi.”
Thời đại ngày nay, chúng ta cũng thường thấy nhiều người đàn ông ghi ơn mẹ vì đã truyền dạy cho họ phẩm giá của một người đàn ông.
Đến đây, chúng ta hãy tham khảo câu chuyện của bác sĩ giải phẫu thần kinh nhi khoa nổi tiếng và hiện đang là thư ký của Bộ Phát triển Đô thị và Nhà ở, Ben Carson, người đã kể lại trong cuốn tự truyện về người mẹ học vấn thấp và luôn phải làm việc. Bà nhất quyết yêu cầu ông và người anh trai đọc sách nhiều giờ mỗi ngày, hạn chế thời gian xem TV và không ra khỏi khu phố nghèo nơi họ sinh sống.
Nhờ những nỗ lực của mẹ, ông Carson đã theo học các trường đại học danh tiếng và được Thư viện Quốc hội Hoa Kỳ chọn là một trong những “Huyền thoại sống”.
Hồi tưởng
Sau khi bố mẹ tôi ly hôn vào năm 1974, mẹ đưa ba người em tôi từ Florida đến Winston-Salem, North Carolina, nơi bà làm quản lý văn phòng cho Nhà thờ Moravian và tiếp tục nuôi dạy các con. Chưa bao giờ tôi nghe mẹ phàn nàn về số phận đã được an bài cho bà. Bà đã một tay chăm bẵm đứa con trai út, em trai tôi, từ năm 10 tuổi cho đến khi cậu ấy tốt nghiệp trung học và sống xa gia đình. Bà đã truyền dạy những bài học như: Nói lời chân thật, làm việc chăm chỉ, đối xử tốt với mọi người bất cứ khi nào có thể, và đi con đường của riêng mình.
Đối với tôi, một trong những bài học quan trọng nhất mẹ truyền cho tôi về bản lĩnh đàn ông là khi mẹ phải đối diện với cái chết. Các bác sĩ chẩn đoán mẹ bị ung thư gan, bà bình thản chấp nhận bản án tử hình sẽ đến trong hai tháng, mời bạn bè đến nhà nói lời tạm biệt, vẫn duy trì khiếu hài hước và không bao giờ hỏi “Tại sao lại là tôi?” Mẹ ra đi trên giường ngủ của bà với tâm thái bình yên và dũng cảm đến giây phút cuối cùng trước sự chứng kiến của các con cháu vây quanh.
Mẹ tôi đã dạy tôi cách qua đời như một người đàn ông.
Giải pháp ở ngay tầm tay
Mặc dù nền văn hóa của chúng ta thực sự cần đàn ông tham gia vào việc nuôi dạy các bé trai, nhưng nếu chúng ta muốn khôi phục bản lĩnh đàn ông, chúng ta cần sự giúp đỡ của cả phụ nữ.
Chúng ta cần những người mẹ, người bà, người cô, người chị và bạn bè khuyến khích các bé trai và nam thanh niên cư xử đúng mực, đối xử với người khác phái và những người bất hạnh với tinh thần hiệp sĩ, nói lời chân thật ngay cả khi phải chịu hậu quả, để các em biết bảo vệ những người thân yêu, để mơ ước, làm việc chăm chỉ và đạt được những điều mình muốn.
Bàn tay đưa nôi
Tiêu đề phụ trên có thể gợi nhớ đến câu châm ngôn đầy đủ: “Bàn tay đưa nôi là bàn tay thống trị thế giới.”
Chắc chắn, nhiều vĩ nhân đã công nhận và tin tưởng câu châm ngôn này. Như George Washington từng nói: “Tôi nợ mẹ tôi cả cuộc đời. Tất cả sự thành công tôi có được là nhờ vào sự dạy dỗ về đạo đức, trí tuệ, và thể chất của mẹ.” Abraham Lincoln đã làm theo những lời này: “Tất cả những gì tôi có, hoặc hy vọng trở thành, tôi có được từ người mẹ thiên thần của tôi.”
Còn một điều nữa: Quý vị có thể nuôi dạy con trai của mình trở thành “bác sĩ và luật sư, v.v.” Nhưng hãy để một chút chất cao bồi trong trái tim của chúng.
Chính chút chất cao bồi đó sẽ giúp con trai quý vị trở thành một người đàn ông.