Liệu pháp Trung y nào giúp cải thiện ‘chứng đổ mồ hôi nhiều’?
Đổ mồ hôi vốn là một hiện tượng mà cơ thể chúng ta tự điều tiết thân nhiệt, nhưng nếu ra mồ hôi quá nhiều, hơn mức điều tiết thân nhiệt cần thiết của cơ thể và thậm chí kéo dài hơn 6 tháng, thì đây gọi là chứng đổ mồ hôi nhiều.
Đối với một số người, mồ hôi đổ ra giống như vòi nước tuôn ra, đến mức lòng bàn tay ướt sũng, mỗi khi gặp tình huống phải giao tiếp bắt tay với người khác thì thực sự rất khó xử, hiện tượng này gọi là chứng đổ mồ hôi nhiều.
Người bị đổ mồ hôi mức độ nghiêm trọng có thể ảnh hưởng công việc, xã giao, biến thành trở ngại về mặt tâm lý và sinh lý, đặc biệt mỗi khi đến mùa hè thời tiết nóng bức, ra mồ hôi nhiều rất khó chịu.
Thế nào là đổ mồ hôi nhiều?
Giám đốc khoa Nội khoa Trung y của Viện khu Côn Minh liên kết bệnh viện Trung y Lâm Sâm thành phố Đài Bắc, Thái Văn Hưng cho biết, chứng đổ mồ hôi nhiều tức là khi cả cơ thể hoặc một vùng da ra mồ hôi quá nhiều, thấy rõ nhất ở tay chân, cho dù là không lao động hay vận động nhiều, cho dù ở trong phòng máy lạnh cũng sẽ đổ mồ hôi.
Trên thực tế, chứng đổ mồ hôi nhiều là một hiện tượng do rối loạn của hệ thần kinh tự chủ, thần kinh giao cảm hưng phấn quá độ dẫn tới tuyến mồ hôi bài tiết quá mức, thông thường xảy ra ở những người dễ bị căng thẳng, lo nghĩ nhiều, cầu toàn. Một vấn đề thường bị bỏ sót trên lâm sàng là chứng vẹo cột sống cũng ảnh hưởng đến sự ổn định của thần kinh giao cảm, khiến cho thần kinh giao cảm hưng phấn dẫn tới đổ mồ hôi tay nhiều.
Trung y gọi tất cả những thành phần nước trong cơ thể là “tân dịch”, khi âm và dương mất cân bằng sẽ gây ra chứng ra nhiều mồ hôi. Khi cảm thấy hồi hộp dẫn tới lòng bàn tay ra mồ hôi, đúng như câu nói “hãn vi tâm chi dịch” (mồ hôi là dịch của tâm), “tâm chủ thần minh” (tâm tàng chứa thần, làm chủ hệ thống thần kinh).
Đa phần đổ mồ hôi là do khí hư tạo ra, ban đêm đổ mồ hôi trộm là do âm hư dương cang (dương mạnh quá mức), vì đổ mồ hôi nhiều quá nên trung khí (Đông y chỉ khí trong dạ dày, có tác dụng tiêu hoá thức ăn và dinh dưỡng của cơ thể) không đủ, thường cảm thấy mệt mỏi, thậm chí lười nói chuyện.
Liệu pháp trung y trị chứng đổ mồ hôi nhiều
Thái Văn Hưng cho biết, Trung y trị liệu chứng ra mồ hôi nhiều là bắt đầu từ “bổ khí sinh tân” (tân dịch), trấn tĩnh an thần, từ từ tiến hành điều chỉnh và cải thiện dần.
Trên quan điểm của Trung y, “khí chủ thu sáp” (thu liễm), khi khí không đủ thì rất khó “thu sáp”, dễ chảy mồ hôi, lúc này có thể uống canh sinh mạch.
Phương thuốc truyền thống này có thành phần rất đơn giản chỉ có ba vị thuốc Trung dược: đảng sâm, mạch môn đông, ngũ vị tử. Đảng sâm bổ khí sinh tân, mạch môn đông tư âm nhuận táo, ngũ vị tử có vị chua thu tâm khí, ba vị thuốc này đều là những thuốc Trung y có giá ổn định, tự mình có thể nấu một cách dễ dàng.
Ngoài ra, đối với những người bị đổ mồ hôi tay nghiêm trọng thường dễ có tâm trạng hồi hộp lo nghĩ nhiều so với những người đổ mồ hôi nhiều khác, nên kiến nghị trong canh sinh mạch thêm hoàng kỳ để bổ khí, thêm long cốt, mẫu lệ để trấn tỉnh an thần. Sau đây là cách làm canh sinh mạch có thêm các vị này.
Canh sinh mạch thêm vị
Dược liệu:
- Đảng sâm 3 tiền
- Mạch môn đông 3 tiền
- Ngũ vị tử 1 tiền
- Hoàng kỳ 1 lượng
- Long cốt 6 tiền
- Mẫu lệ 6 tiền
Cách làm: lấy 2000ml nước sôi, cho dược liệu vào, dùng lửa lớn để đun sôi, sau đó để lửa nhỏ và tiếp tục nấu trong 20 phút là được. Đợi đến lúc nguội thì cho vào bình để vào tủ lạnh bảo quản, mỗi tối sau khi ăn cơm xong, uống một ly khoảng 150ml (để ra ngoài đến khi không còn lạnh), có thể đạt được công hiệu ích khí sinh tân.
Cách khác để trị chứng đổ mồ hôi nhiều
Đối với các vấn đề do hệ thần kinh tự chủ, Trung y có thể tiến hành trị liệu thông qua châm cứu.
Thái Văn Hưng nói rằng, trường hợp này châm cứu thường dùng kinh Bàng Quang ở sau lưng, nhưng người thường rất khó tự mình xoa bóp vùng lưng, có thể đổi lại những huyệt vị ở vùng tay để xoa như huyệt thần môn, huyệt nội quan cũng như huyệt bách hội trên đỉnh đầu, giúp khơi thông kinh tâm, kinh tâm bào, có tác dụng an thần thư thái, đạt được hiệu quả giảm đổ mồ hôi.
Thái Văn Hưng đề nghị, bên cạnh việc uống canh và xoa bóp, chúng ta cũng nên duy trì thói quen sống lành mạnh. Chế độ ăn uống cần chú ý cân đối dinh dưỡng, ít ăn thức ăn lạnh, thức ăn sống, cay nóng, các mùi vị nồng; tránh uống rượu, cà phê, trà đậm để tránh kích thích thần kinh giao cảm; làm việc và nghỉ ngơi bình thường, không nên thức khuya.
Thái Văn Hưng chia sẻ, khi ông còn trẻ cũng có lo ngại về đổ mồ hôi tay, sau khi tiếp xúc với Trung dược thì từ từ điều chỉnh, hơn nữa đối với cuộc sống càng ngày càng thấu hiểu hơn, không dễ đổ mồ hôi nữa.
Ông khuyên những người bị chứng đổ mồ hôi nhiều nên học tập cách buông bỏ, có thể thử ngồi tĩnh tọa, mỗi ngày 20 phút thư giãn từ phần đầu đến hai chân, có ích cho điều chỉnh hệ thần kinh tự chủ. Ngoài ra yoga, chạy bộ chậm, đạp xe, đặc biệt khí công cũng giúp thư giãn rất tốt, chỉ cần kiên trì bền bỉ, chứng đổ mồ hôi nhiều sẽ cải thiện rõ rệt.
