Khu vườn xanh mát trước nhà giúp bạn giảm căng thẳng

Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy hòa mình vào thiên nhiên có tác động tích cực đến sức khỏe tinh thần bên cạnh việc cải thiện chức năng nhận thức, thư giãn, đối phó tốt hơn với chấn thương và làm giảm các triệu chứng thiếu tập trung ở trẻ em.

Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu này đã đặc biệt xem xét tác động của không gian xanh công cộng, hơn là khu vườn riêng. Trong thời kỳ mà nhiều người ở nhà do hạn chế COVID-19, không gian vườn nhà trở thành không gian xanh dễ tiếp cận nhất. Nhưng liệu những không gian xanh nho nhỏ này có mang lại lợi ích cho sức khỏe tinh thần của chúng ta tương tự không gian rộng lớn không?

Mặc dù được tiến hành trước đại dịch hiện tại, nhưng một nghiên cứu được công bố gần đây đã chỉ ra rằng trồng cây trong vườn trước nhà (sân trước) có liên quan đến việc giảm các dấu hiệu căng thẳng. 

Bởi vì chủ khu vườn xanh mát có thể nhìn thấy hàng xóm và người qua đường, họ cũng có thể đóng góp vào sự hạnh phúc của cộng đồng.

Nghiên cứu này đánh giá mức độ căng thẳng về sinh lý và tâm lý trước và sau khi thêm cây vào những khu vườn trống trước đây ở Salford, Greater Manchester. Chúng tôi đã thực hiện các phép đo nồng độ cortisol của những người tham gia (đôi khi được gọi là “hormone căng thẳng”) trong nước bọt của họ, cũng như mức độ căng thẳng do họ tự báo cáo. Những người tham gia có độ tuổi từ 21 đến 86, và 64% trong số họ là phụ nữ.

Chúng tôi đã nhờ hai người trồng cây cảnh, bao gồm dạ yến thảo, cây vĩ cầm, cây hương thảo, hoa oải hương, hoa đỗ quyên, cây thông và cây Amelanchier (cây Mespilus) hoặc cây bách xù lùn. Chúng được chọn vì dễ bảo trì và quen thuộc với hầu hết mọi người ở Vương quốc Anh.

Chúng tôi cũng cung cấp cho 42 cư dân phân hữu cơ, thùng chứa tự tưới nước, bình tưới nước và giàn che. Nhóm nghiên cứu đã thực hiện tất cả việc trồng để đảm bảo rằng tất cả các khu vườn đều giống nhau. Những người tham gia đã được cho lời khuyên về cách bảo dưỡng và tưới cây của họ và được phép thêm các loại cây hoặc đặc điểm khác. Các bổ sung mới được bảo trì càng thấp càng tốt.

Giảm căng thẳng

Trong khoảng thời gian một năm, chúng tôi nhận thấy rằng việc trồng cây trong các khu vườn vốn trống trải trước đây có liên quan đến việc giảm 6% mức độ căng thẳng nhận thức của cư dân. Thang đo này đo lường mức độ căng thẳng bằng cách tính điểm cảm giác kiểm soát và khả năng đối phó với các tác nhân gây căng thẳng.

Chúng tôi cũng nhận thấy những thay đổi có ý nghĩa thống kê trong các mẫu cortisol nước bọt của những người tham gia. Cortisol là hormone căng thẳng chính của cơ thể, có thể kích hoạt phản ứng “chiến đấu hoặc bỏ chạy” của chúng ta và có thể điều chỉnh giấc ngủ và mức năng lượng. Chúng ta cần cortisol mỗi ngày để khỏe mạnh và nồng độ thường đạt đỉnh điểm khi chúng ta thức dậy và giảm dần xuống mức thấp nhất vào ban đêm. Những xáo trộn đối với mô hình này cho thấy rằng cơ thể chúng ta đang bị căng thẳng. Chúng tôi nhận thấy rằng 24 phần trăm cư dân có diễn tiến cortisol hàng ngày khỏe mạnh khi bắt đầu nghiên cứu. Con số này đã tăng lên 53 phần trăm trong ba tháng sau khi thêm các loại cây này, cho thấy sức khỏe tinh thần tốt hơn ở những người tham gia này.

Lý do của những thay đổi này có thể được giải thích bởi những gì người tham gia đã nói với chúng tôi trong các cuộc phỏng vấn. Người dân nhận thấy rằng những khu vườn có ảnh hưởng tích cực đến cách nhìn của họ về cuộc sống, với các chủ đề mạnh mẽ phát triển xung quanh thái độ tích cực hơn nói chung, cảm giác tự hào và động lực lớn hơn để cải thiện môi trường địa phương. Các khu vườn cũng được coi là một nơi để thư giãn.

Trồng thêm một vài cây nhỏ trước hiên nhà là một sự thay đổi tích cực đối với môi trường nhà ở và đường phố.

Tất cả những lợi ích an sinh của không gian xanh được hiểu dựa trên hai lý thuyết tâm lý môi trường: lý thuyết phục hồi sự chú ý và lý thuyết giảm căng thẳng. Cả hai lý thuyết đều dựa trên giả thuyết Wilson’s biophilia rằng con người có mối quan hệ bẩm sinh với môi trường tự nhiên.

Lý thuyết phục hồi sự chú ý đề xuất rằng việc hòa mình vào thiên nhiên sẽ phục hồi khả năng tập trung vào các công việc đòi hỏi nỗ lực và sự chú ý có định hướng của chúng ta. Có thể nói, hòa mình vào thiên nhiên ít đòi hỏi “sức mạnh não bộ” hơn, vì chúng ta không cần phải tập trung quá nhiều vào các kích thích hoặc nhiệm vụ cụ thể cũng như không làm mất tập trung. Thiên nhiên cũng cung cấp cho chúng ta cơ hội để suy ngẫm. 

Lý thuyết giảm căng thẳng đề xuất rằng môi trường tự nhiên kích thích phản ứng cảm xúc tức thời và ít cảm giác tiêu cực hơn môi trường phi tự nhiên.

Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy tầm quan trọng của không gian xanh, cho dù có diện tích nho nhỏ, trong việc giảm căng thẳng và có thể là những cân nhắc quan trọng trong quy hoạch địa phương, phát triển đô thị, chăm sóc sức khỏe và xã hội. Tư duy tích hợp giữa môi trường được xây dựng, ngành môi trường và sức khỏe là cần thiết.

Những phát hiện từ dự án này cũng hỗ trợ cho cộng đồng dân cư nhiều khu vườn và không gian xanh hướng ra đường phố hơn. Ví dụ, các tiêu chuẩn xây dựng về sinh học, các chiến lược đô thị tập trung vào môi trường và các sáng kiến phố đi bộ có thể là những cách quan trọng để đạt được điều này. 

Đối với những cư dân có không gian vườn phía trước, việc thiết kế cây trồng có thể có chi phí bảo trì thấp mà không chiếm quá nhiều diện tích. Và đối với những người không được tiếp cận với không gian ngoài trời, có một số bằng chứng cho thấy trồng cây trong nhà cũng mang lại lợi ích về sức khỏe tâm thần.

Lauriane Suyin Chalmin-Pui là một nghiên cứu sinh sau tiến sĩ  và là thành viên của Hiệp hội làm vườn Hoàng gia, Đại học Sheffield ở Vương quốc Anh. Bài báo này được xuất bản lần đầu trên The Conversation.

Lauriane Suyin Chalmin-Pui
Định Trần biên dịch

Xem thêm: